Co dalej z socjologią? Między autonomią, służebnością a scenariuszem znikania

Abstrakt

Artykuł jest próbą diagnozy kondycji współczesnej socjologii (jej słabości, ale także jej potencjalnych atutów) na podstawie analizy jej języka, która pozwoliła sformułować kilka scenariuszy dotyczących dalszych losów socjologii. Dwa z nich (scenariusz literaturyzacji socjologii oraz scenariusz jej stopniowego zrastania się z naukami o złożoności) wydają się równoznaczne ze stopniową samolikwidacją socjologii. Kolejny – scjentyzacja socjologii i podporządkowanie jej znacznie bardziej restrykcyjnym niż do tej pory reżimom terminologicznymi i metodologicznym jawi się jako scenariusz praktycznie nierealny – biorąc pod uwagę historię socjologii i jej teoretyczno-metodologiczny pluralizm. Trzy ostatnie zasygnalizowane w artykule scenariusze: scenariusz socjologii rozwijającej się jako par excellence socjologiczna teoria złożoności, scenariusz socjologii opartej na śladach zastanych oraz scenariusz socjologii animacyjno-interwencyjnej, oznaczają wprawdzie, że będzie zmuszona radykalnie się zmienić, lecz równocześnie w największym stopniu prolongują jej szanse na przetrwanie jako dyscypliny naukowej.