Słowa kluczowe
VAT
usługi komunalne
prawo podatkowe
finanse publiczne
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 225
Liczba pobrań: 186
Abstrakt
Gminy w granicach obowiązującego prawa mogą dokonać wyboru prawnej formy samodzielnego realizowania zadań własnych w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków (poprzez urząd gminy, gminną jednostkę budżetową, samorządowy zakład budżetowy, spółkę komunalną), jak i prawnej formy współdziałania (poprzez związek międzygminny lub zawarte porozumienie międzygminne). Wybór formy organizacyjno-prawnej i sposobu realizacji działalności komunalnej wiąże się z określonymi skutkami prawnopodatkowymi. Na tym tle pojawia się pytanie: czy forma organizacyjno-prawna, za pomocą której gmina wykonuje usługi komunalne w zakresie dostaw wody i odbioru ścieków, determinuje wysokość deklarowanego z tytułu tej działalności podatku od towarów i usług w zharmonizowanym systemie VAT? Celem artykułu jest również udzielenie odpowiedzi na pytanie badawcze: który wariant działalności komunalnej, dotyczącej zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, pozwala gminom na realizację zasady neutralności i potrącalności VAT oraz w jakim zakresie? Punktem wyjścia do realizacji tak postawionego celu będzie analiza formalno-dogmatyczna unijnego i krajowego prawa podatkowego, uzupełniona elementami metody prawnoporównawczej oraz historycznoprawnej, poglądami doktryny, judykatury, a także orzecznictwem interpretacyjnym organów podatkowych.
Bibliografia
Bartosiewicz, A. (2012). Glosa do wyroku NSA z dnia 18 października 2011 r., I FSK 1369/10. Finanse Komunalne 4: 64–73.
Bartosiewicz, A. (2014). Zadania własne gminy a status gminy jako podatnika podatku od towarów i usług. Finanse Komunalne 7/8: 71–79.
Bovard, A. (2013). Public Bodies and VAT Treatment in a Brief look at the Alternatives Solutions. Lund University.
Czyż, A. (2008). Samorząd terytorialny w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Praca doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski.
de la Feria, R. (2009). The EU VAT treatment of public sector bodies: slowly moving in the wrong direction. Intertax 37(3): 148–165.
Feldo, K. (2011). VAT w partnerstwie publiczno-prywatnym. Warszawa.
Frauendorf, F. (2020). Die aktuelle Änderung der umsatzsteuerrechtlichen Behandlung wirtschaftlicher Tätigkeiten von juristischen Personen des öffentlichen Rechts. Junior Management Science 5(1): 118–147.
Henkow, O. (2013). The VAT/GST Treatment of Public Bodies. Alphen aan den Rijn.
Hrycaj, J., Danyluk, M. (1935). Kodeks podatkowy. Lwów–Warszawa.
Jimenez, I. (2008). VAT and public bodies in EC Member States. Intertax 36(6/7): 268–281.
Kubach, M., Leipnitz, T., Porompka, B. (2017). Wie Verwaltungen das „2b–Monster“ bezähmen. Innovative Verwaltung 39(6): 33–35.
Martysz, C. (2010). Prawne formy działalności gospodarczej gmin. NIK. Kontrola Państwowa. Rocznik 55(3): 9–21.
Mączyński, D. (2019). Bezpośredni wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na stanowienie prawa podatkowego w Polsce (wstęp do badań). Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 81(3): 23–37.
Modzelewski, W. (2020). Mechanizm podzielonej płatności w podatku od towarów i usług, problematyka prawna. Warszawa.
Müller, M. (2017). § 2b UStG – BMF-Schreiben klärt für juristische Personen des öffentlichen Rechts bestehende Unklarheiten (nicht). Umsatzsteuer-Rundschau 66(1): 8–17.
Najwyższa Izba Kontroli (2020). Centralizacja podatku VAT w jednostkach samorządu terytorialnego. Informacja o wynikach kontroli. Warszawa. <https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/19/109/> [dostęp: 8.10.2021].
Najwyższa Izba Kontroli (2016). Kształtowanie cen usług za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Informacja o wynikach kontroli. Warszawa. <https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/15/101/> [dostęp: 9.10.2021].
Owczarczuk, S. (2012). Status podatnika VAT w samorządzie terytorialnym. Warszawa.
Owczarczuk, S. (2018). Uszczelnianie systemu podatkowego a realizacja zasady neutralności VAT na przykładzie gmin, [w:] J. Glumińska-Pawlic (red.), Uszczelnianie systemu podatkowego – sukces czy porażka? Katowice: 135–149.
Owczarczuk, S. (2020a). Ewolucja statusu gminy jako podatnika z perspektywy 25 lat funkcjonowania podatku od towarów i usług w Polsce – wnioski de lege lata i postulaty de lege ferenda. Samorząd Terytorialny 6: 7–17.
Owczarczuk, S. (2020b). Specyfika gminy jako podatnika podatku od towarów i usług po dokonanej centralizacji, [w:] A. Gorgol (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa finansowego. Problemy, koncepcje, wyzwania i rozwiązania. Warszawa: 441–453.
Owczarczuk, S. (2021). Jak prawidłowo rozliczać VAT w jednostce samorządu terytorialnego? – wnioski po kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Samorząd Terytorialny 1/2: 35–53.
Rogowska-Rajda, B., Tratkiewicz, T. (2018a). Opodatkowanie podatkiem VAT organów władzy publicznej w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Samorząd Terytorialny 7/8: 51–67.
Rogowska-Rajda, B., Tratkiewicz, T. (2018b). Prawo do odliczenia VAT w świetle orzecznictwa TSUE. Warszawa.
Rogowska-Rajda, B., Tratkiewicz, T. (2018c). Zasady korygowania odliczenia wstępnego w VAT przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle przepisów unijnych i implementujących je polskich regulacji. Finanse Komunalne 1/2: 100–121.
Selera, P. (2017). Kontrowersje wokół kwalifikacji na gruncie podatku VAT świadczeń realizowanych przez samorządowe jednostki budżetowe w imieniu jednostki samorządu terytorialnego. Finanse Komunalne 5: 48–60.
Tratkiewicz, T. (2016). Luka w VAT – sposoby przeciwdziałania w Polsce i Unii Europejskiej, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 294: 185–196.
Wassenaar, M.C., Dijkgraaf, E., Gradus, R.H.J.M. (2010). Contracting out: municipalities reject the solution for the VAT distortion. Local Government Studies 36(5): 617–636.
Weinfeld, I. (1934). Skarbowość polska. Warszawa.
Wiatrowski, R. (2021). Wykładnia prounijna Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług. Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.