Słowa kluczowe
early Middle Ages
Great Moravia
cultural changes
Jak cytować
Abstrakt
Migrations are an intangible phenomenon in archaeological research. However, relocations of larger groups of people may be of key significance to the development of older communities. The article is an attempt to indicate the elements of material culture that may be related to the relocation of people from various parts of Great Moravia to Bohemia, Poland and perhaps also Rus’. Possible similarities and differences will be indicated between the specific regions, accompanied by considerations of the way in which these migrations could have changed the cultural picture of the area in the 10th century.
Bibliografia
Abłamowicz D. 1997, Górny Śląsk a Wielkie Morawy. Fakty i mity, w: K. Wachowski (red.), Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, Wrocław, Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych, s. 77-84.
Alimov D. 2018, „Pražskaâ imperia” i Lendzâne: razmyšleniâ o poâvleniislavânskoj identičnostiv Vostočnoj Evrope, „Studia Slavica et Balcanica Petropolitana” 2 (24), s. 117-144.
Balcárková A., Dresler P., Macháček J. 2017, Povelkomoravská a mladohradištní keramika v prostoru dolního Podyjí, Brno, Masarykova univerzita. https://doi.org/10.5817/CZ.MUNI.M210-8866-2017 DOI: https://doi.org/10.5817/CZ.MUNI.M210-8866-2017
Bartošková A. 1997, Keramický soubor z počátků raně středověkého osídlení budečského předhradí, „Památky archeologické” 88, s. 111-141.
Bartošková A. 2007, Výpověd’ keramiky z polohy Žabník k vývoji pohřbívání a sídlení v mikulčickém podhradí, „Archeologické rozhledy” 59, s. 675-712.
Biermann F. 2006, Sypniewo. Ein frühmittelalterlicher Burg – Siedlungskomplex in Nordmasowien, Warszawa, Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Bláha J. 1980, K počátkům slovanského osídlení olomouckého kopce, w: B. Dostál, J. Vignatiová (red.), Slované 6.-10. Století, Brno, Univerzita J.E. Purkyně, s. 27-40.
Bláha J. 1984, Časněslovanská osada v Olomouci a počátky řemeslnicko-kupeckého podhradí, „Archaeologia historica” 9, s. 133-146.
Bláha J. 1988, Předběřná zpráva o objevu předvelkomoravského ústředí v Olomouci, „Archaeologia historica” 13, s. 155-170.
Bláha J.2001, Archeologické poznatky k vývoji a významu Olomouce v obdobi Velkomoravské říše, w: L. Galuška, P. Kouřil, Z. Měřínský (red.), Velká Morava mezi Východem a Západem. Spisy
Archeologického Ústavu AV ČR, 17, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 41-68.
Boháčová I. 1996, Nejstarší horyzonty severního traktu Pražského hradu a jejich keramický inwentář, w: Z. Kurnatowska (red.), Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, t. 1. Plemiona i wczesne państwa, Wrocław, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, s. 215-236.
Bláha J.2001, Pražský hrad a jeho nejstarší opevňovací systemy, w: M. Ježek, J. Klapště (red.), Pražský hrad a Malá Strana, Mediaevalia Archeologica 3, Praha, Archeologický ústav AV čR, s. 179-301.
Bláha J.2003, Keramika, w: I. Boháčová (red.), Stará Boleslav. Přemyslovský hrad v raném středověku, Mediaevalia Archeologica 5, Praha, Archeologický ústav AV čR, s. 393-458.
Boháčová I. Profantová N. 2014, Čechy a Velká Morava – svědectví archeologie, w: P. Kouřil (red.), Velká Morava a počátky křesťanství, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 134-144.
Boroń P., Foltyn E.M. 2011, Na północ od państwa (wielko)morawskiego. Z problematyki badań Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w dobie karolińskiej, „Zborník Slovenského národného múzea – Archeológia supplementum” 4, s. 5-37.
Brzostowicz M. 1998, Z badań nad ceramiką wczesnośredniowieczną z Bruszczewa, gm. Śmigiel, woj. leszczyńskie, w: H. Kóčka-Krenz, W. łosiński (red.), Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, Poznań, Wydawnictwo PTPN, s. 409-418.
Brzostowicz M. 2002, Bruszczewski zespół osadniczy we wczesnym średniowieczu, Poznań, Wydawnictwo PTPN.
Brzostowicz M. 2016, Ceramika, w: M. Brzostowicz (red.), Grodzisko wczesnośredniowieczne w Spławiu, woj. wielkopolskie. Wyniki badań archeologicznych, „Fontes Archaeologici Posnanienses” 17, Poznań, Muzeum Archeologiczne, s. 33-43.
Bubeník J., Meduna P. 1994, Zur frühmittelalterichen Keramik in Nord-West Böhmen, w: č. Staňa (red.), Slawische Keramik In Mitteleuropa vom 8. bis 11. Jahrhundert, Internationale Tagungen in Mikulčice, 1, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 183-192.
Buko a. 2000, Małopolska „czeska” i Małopolska „polańska”, w: H. Samsonowicz (red.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Uniwersitas, s. 199-220.
Chorvátová H. 2018, Schmuckkollektionen an der mittleren Donau, w: E. Nowotny, M. Obenaus, S. Uzunoglu-Obenaus (red.), 50 Jahre Archäologie in Thunau am Kamp. Festschrift für Herwig Friesinger, Krems, Landessammlungen Niederösterreich und der Donau-Universität Krems, s. 125-137.
Dekówna M. 1992, Zausznice koszyczkowate – przyczynek do badań nad pochodzeniem wczesnośredniowiecznych ozdób srebrnych występujących na terenie Polski, „Archeologia Polski” 37 (1-2), s. 89-122.
Dostál B. 1966, Slovanská pohřebiště ze střední doby hradištní na Moravě, Praha, Academia.
Dostál B. 1975, Břeclav-Pohansko IV. Velkomoravský velmožský dvorec, Brno, Universita J.E. Purkyně. Duczko W. 2018, Post-wielkomorawski fenomen. Wczesnośredniowieczna sztuka złotnicza w środkowej i wschodniej Europie, w: B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski (red.), Inspiracje i funkcje sztuki pradziejowej i wczesnośredniowiecznej, Biskupin–Wrocław, Muzeum Archeologiczne, Polska Akademia Nauk, s. 415-442.
Galuška L. 1994, The Development of Slavonic Pottery in the Staré Město Region, w: č. Staňa (red.), Slawische Keramik In Mitteleuropa vom 8. bis 11. Jahrhundert, Internationale Tagungen in Mikulčice 1, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 233-242.
Galuška L. 2017, Biżuteria i złotnictwo Wielkich Moraw, w: P. Kouřil (red.), Wielkie Morawy. Great Moravia, Gniezno–Szczecin, Triglav, s. 67-80.
Galuška L., Mitáček J., Nývltová-Fišáková M. 2018, Uherské Hradiště – Sady: from a Great Moravian Sacral Centre to the Largest Church Necropolis of the Ducal Period in Moravia, w: P. Kouřil, R. Procházka (red.), Moravian and Silesian strongholds of the tenth and eleventh centuries in the context of Central Europe, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 99-114.
Gardawski A. 1970, Chodlik, cz. 1. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Gergely K. 2016, Die Überreste des karolingerzeitlichen Herrenhofes und der Befestigung in Mosaburg/Zalavár – Aufgrund der Ausgrabungen von Géza Fehér und Ágnes Cs. Sós (1951-1966), „Antaeus” 34, s. 287-371.
Ginalski J., Glinianowicz M., Kotowicz P. 2013, Elementy „południowe” w kulturze materialnej mieszkańców kotliny sanockiej w IX-X w., w: J. Gancarski (red.), Transkarpackie kontakty kulturowe w okresie lateńskim, rzymskim i wczesnym średniowieczu, Krosno, Muzeum Podkarpackie w Krośnie, s. 381-432.
Gliński W. 1999, Wczesnośredniowieczne zausznice z czterema paciorkami z Wiślicy, stan. Regia, „Sprawozdania Archeologiczne” 51, s. 211-233.
Hachulska-Ledwos R. 1959, Wczesnośredniowieczny skarb żelazny z Mogiły, pow. Kraków, „Wiadomości Archeologiczne” 26, s. 251-260.
Hachulska-Ledwos R. 1965, Wczesnośredniowieczne strzemiona z Nowej Huty-Mogiły, „Materiały Archeologiczne” 6, s. 117-126.
Hachulska-Ledwos R. 1971, Wczesnośredniowieczna osada w Nowej Hucie-Mogile, Materiały Nowej Huty” 3. Haisig M. 1966, Wczesnośredniowieczne skarby srebrne ze Śląska, w: M. Haisig, R. Kiersnowski, J. Reyman (red.), Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Małopolski, Śląska, Warmii i Mazur. Materiały, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 33-66.
Hanuliak M. 2005, Netradičné formy nádob z veľkomoravských pohrebiskových lokalít, „Študijné zvesti Archeologického ústavu Slovenskej akadémie vied v Nitre” 38, s. 71-78.
Hrubý V. 1965, Keramika antických tvarů v době velkomoravské, „Acta Musei Moraviae” 50, s. 37-62.
Hilczerówna Z. (Kurnatowska Z.) 1967, Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Jaworski K. 2005, Grody w Sudetach (VIII-X w.), Wrocław, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii.
Jaworski K. 2011, Czy aby tylko „pogański książę silny wielce, siedzący na Wiślech”?, w: M. Brzostowicz, M. Przybył, J. Wrzesiński (red.), Swoi i obcy w kulturze średniowiecza, Poznań–Ląd, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Starostwo Powiatowe w Słupcy, s. 31-60.
Jaworski K. 2013, O Wielkomorawianach pochowanych na Śląsku, w: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (red.), Migracje, Funeralia Lednickie 15, Poznań, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, s. 147-169.
Jurek T. 2014, Pierwsze wieki historii Łęczycy, w: R. Grygiel, T. Jurek (red.), Początki Łęczycy, t. 3, łódź, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w łodzi, s. 7-196.
Kara M. 2002, Osadnictwo ludności pomorskiej i wieleckiej w państwie pierwszych Piastów w świetle znalezisk nekropolicznych z terenu Wielkopolski, „Slavia Antiqua” 43, s. 45-96.
Kara M. 2009, Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań, Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kotowicz P. 2005, Żelazna przewleczka z grodziska wczesnośredniowiecznego „Horodna” w Trepczy st. 1, pow. Sanok, „Rocznik Przemyski (Archeologia)” 41/2, s. 113-124.
Kotowicz P. 2009, Dwie wczesnośredniowieczne bradatice z południowej Lubelszczyzny, w: H. Taras, A. Zakościelna (red.), Hereditas praeteriti. Additamenta archaeologica et historica dedicata Ioanni Gurba Octogesimo Anno Nascendi, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, s. 383-396.
Kotowicz P.2013, Analiza kolekcji toporów średniowiecznych, w: P. Sankiewicz, A. Wyrwa (red.), Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza, Lednica, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, s. 44-101.
Kotowicz P. 2016, Ostroga płytkowo-nitowa z Trepczy koło Sanoka, „Acta Militaria Mediaevalia” 12, s. 243-244. Kouřil P. 1994, Slovanské osídlení Českého Slezska, Brno–český Těšín, Archeologický ústav AV čR, Muzeum Těšínska.
Kotowicz P. 1997, Severní předpolí Moravské brány a zásah velkomoravský, w: K. Wachowski (red.), Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, Wrocław, „Mimex”, s. 65-75.
Kotowicz P.2004, Raně středověký bojovnický hrob z Hradce nad Moravicí, „Slovenská archeológia” 52 (1), s. 55-76.
Kotowicz P.2016, Staří Maďaři a jejich podíl na kolapsu a pádu Velké Moravy aneb Spojenci, sousedé, nepřátelé, w: J. Macháček, M. Wihoda (red.), Pád Velké Moravy aneb Kdo byl pohřben v hrobu 153 na Pohansku u Břeclavi, Prameny české historie, 2, Praha, Nakladatelství Lidové noviny, s. 102-143.
Kotowicz P. 2017, Ostatnie lata i upadek Wielkich Moraw, w: P. Kouřil (red.), Wielkie Morawy. Great Moravia, Gniezno–Szczecin, Triglav, s. 133-140.
Kouřil P. (red.) 2014, Velká Morava a počátky křesťanství, Brno, Archeologický ústav AV čR.
Kouřil P., Gryc J. 2011, Der Burgwall in Chotěbuz – Podobora und seine Stellung in der Siedlungsstruktur des oberen Odergebietes vom 8. bis zum 9. / 10. Jahrhundert, w: J. Macháček, Š. Ungerman (red.), Frühgeschichtliche Zentralorte in Mitteleuropa, Bonn, Habelt, s. 217-243. 2019, Czech Silesia in the Early Middle Ages, “Přehled výzkumů” 60 (2), s. 93-143.
Kouřil P., Procházka R. 2018, Moravian Centres between the Mojmirids and Přemyslids, w: P. Kouřil, R. Procházka (red.), Moravian and Silesian strongholds of the tenth and eleventh centuries in the context of Central Europe, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 41-72.
Kouřil P., Tymonová M. 2013, Slovánský kostrový mohylník ve Stébořicích, Brno, Archeologický ústav AV čR.
Kos L. 2012, Raně středověké fortifikace s čelní kamennou plentou ve střední Evropě, “Studia Mediaevalia Pragensia” 11, s. 117-175.
Kosmas Kosmas. Kronika Czechów, M. Wojciechowska (red.), 1968, Warszawa, PWN.
Kóčka-Krenz H. 1993, Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska we wczesnym średniowieczu, Poznań, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Krąpiec M. 2001, Wyniki analiz dendrochronologicznych prób zwęglonego drewna z Gilowa, Maszynopis w Archiwum Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kurnatowska Z., Kara M. 2005, Na tropie Poznania – eponima naszego miasta, w: Z. Kurnatowska, T. Jurek (red.), Civitas posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania, Poznań, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, s. 9-26.
Langó P. 2012, Délszlávok Nyitrán? Megjegyzések az alsó ívükön tekercselt drótdíszes karikaékszerek klasszifikációja kapcsán, „Középkortörténeti tanulmányok” 7, s. 237-280.
Liwoch R. 2018, Zabytki z wykopalisk Teodora Nieczuja-Ziemięckiego w latopisowym Pleśnisku (Podhorce na Ukrainie), Kraków, Muzeum Archeologiczne w Krakowie. łydżba-Kopczyńska B., Zych E., August C., Rusek G., Pankiewicz A. 2008, Analytical techniques in provenance determination of archaeological objects from Lower Silesia, “Journal of Molecular Structure” 887, s. 41-47. DOI: https://doi.org/10.1016/j.molstruc.2008.02.049
Macháček J. 2001, Studie k velkomoravské keramice. Metody analýzy a syntézy, modely, Brno, Masarykova univerzita.
Macháček J. 2009, Disputes over Great Moravia: chiefdom or state? The Morava or the Tisza River?, “Early Medieval Europe” 17, s. 248-267. https://doi.org/10.1111/j.1468-0254.2009.00276.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0254.2009.00276.x
Macháček J.2012, „Velkomoravský stát“– kontroverze středoevropské medievistiky, “Archeologické rozhledy” 64, s. 775-787.
Mazuch M. 2013, Velkomoravské keramické okruchy a tzv. mladší velkomoravský horizont v Mikulčicích, Brno, Archeologický ústav AV čR.
Měřínský Z. 1986, Morava v 10. století ve světle archeologických nálezů, “Památky archeologické” 77, s. 18-80.
Michálek J., Lutovský M. 2000, Hradec u Němětic. Sídlo halštatské a raně středověké nobility v česko-bavorském kontaktním prostoru, Strakonice–Praha, Muzeum středního Pootaví, Ústav archeologické památkové péče středních čech.
Moździoch S. 2000, Śląsk między Gnieznem, a Pragą, w: H. Samsonowicz (red.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, s. 169-198.
Moździoch S. 2016, From a tribe to a state. The archaeology of the early Middle Ages in the interior area between the Odra and Bug rivers – the so-called “tribal period”, w: P. Urbańczyk (red.), The Past Societies, vol. 5, 500 AD – 1000 AD, M. Trzeciecki (red.), Warszawa, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, s. 123-167.
Pankiewicz A. 2012, Relacje kulturowe południowego Śląska i północnych Moraw i Czech w IX i X wieku w świetle źródeł ceramicznych, „Studia Archeologiczne” 43, Wrocław, Uniwersytet Wrocławski.
Pankiewicz A. 2020, Pottery at the borderland. Southern influences in Silesia and Lesser Poland in 9th and 10th century, Wrocław, Yellow Point Publications.
Parczewski M. 1982, Płaskowyż Głubczycki we wczesnym średniowieczu, Kraków, Uniwersytet Jagielloński.
Poláček L. 2018, The Faded Glory of Great Moravia: Post-Great Moravian Finds and the Question of Settlement Continuity in Ninth–Eleventh Century Mikulčice, w: P. Kouřil, R. Procházka (red.), Moravian and Silesian strongholds of the tenth and eleventh centuries in the context of Central Europe, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 73-97.
Poleski J. 1992, Podstawy i metody datowania okresu wczesnośredniowiecznego w Małopolsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, No. MXXXI, „Prace Archeologiczne” 52.
Poleski J. 2013, Małopolska w VI-X wieku. Studium archeologiczne, Kraków, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
Poleski J. 2017, Kontakty plemion zamieszkujących dorzecza Odry i Wisły z Wielkimi Morawami, w: P. Kouřil (red.), Wielkie Morawy. Great Moravia, Gniezno–Szczecin, Triglav, s. 95-105.
Procházka R. 2009, Moravská keramika kolem r. 1000 – otázka kontinuinty a změny, w: S. Moździoch (red.), Stare i nowe w średniowieczu. Pomiędzy innowacją a tradycją, „Spotkania Bytomskie” 6, Wrocław, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, s. 151-186.
Procházka R. 2009a, Vývoj opevňovací techniky na Moravě a v českém Slezsku v raném středověku, Brno, Archeologický ústav AV čR.
Procházka R., Wihoda M., Zapletalová D. 2011, V raném středověku, w: R. Procházka (red.), Dějiny Brna. Od pravěku k ranému středověku, Brno, Statutární město Brno, Archiv města Brna, s. 447-560.
Profantová N. 2005, Die Elite im Spiegel der Kindergräber aus dem 9. und 10. Jahrhundert in Böhmen, w: P. Kouřil (red.), Die frühmittelalterliche Elite bei den Völkern des östliches Mitteleuropas, Ran středověké elity ve střední Evropě, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 313-334.
Profantová N. 2009, Archeology and written sources on eight to tenth century Bohemia, “Early Medieval Europe” 17, s. 286-310. https://doi.org/10.1111/j.1468-0254.2009.00278.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0254.2009.00278.x
Profantová N. 2015, Klecany. Raně středověká pohřebiště. I, Praha, Archeologický ústav AV čR. Profantová N., Lutovský M. 1992, Staromad’arské nálezy z Čech, “Sborník Společnosti Přátel Starožitností” 3, s. 3-16.
Rjabceva S. 2013, O balkanskikh svyazyakh naseleniya Prutodnestrovskogo regiona: po materialam nakhodok predmetov tsvetnoy metalloobrabotki, w: Bonev S. (red.), Preslav 7. Sbornik, Wielkie Tyrnowo, Izdatelstvo „Faber“, s. 171-183.
Rjabceva S. 2014, Kontakty východní Evropy s Velkou Moravou, w: P. Kouřil (red.), Velká Morava a počátky křesťanství, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 159-166.
Rjabceva S. 2014a, Perstni s polusferičeskimi ŝitkamii specifika prestižnogo ûvelirnogo ubora X–XII vv. naseleniâ Vostoč, „Revista Arheologică, serie nouă” 10 (1-2), s. 143-167.
Rjabceva S., Telnov N. 2010, Alchedarskiy klad i tsentry yuvelirnogo proizvodstva Vostochnoy Yevropy kontsa IX – nachala XI vv., “Stratum plus” 5/2010, s. 285-300.
Rzeźnik P. 2008, A set of early medieval sheet iron bowls from Gromnik, w: K. Jaworski, A. Pankiewicz (red.), Mount Gromnik (Rummelsberg). From the History of Settlement and Management, Wrocław, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, s. 143-160.
Stoksik H. 2007, Technologia warsztatu ceramicznego średniowiecznego Śląska w świetle badań specjalistycznych i eksperymentalnych, Wrocław, Wydawnictwo PWT.
Strzyż P. 2006, Uzbrojenie we wczesnośredniowiecznej Małopolsce, łódź, łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Szőke B.M. 2012, Kulturelle Beziehungen zwischen Mosaburg/Zalavár und dem Mittelmeerraum, w: M. Salamon, M. Wołoszyn, A. Musin, P. Špehar (red.), Rome, Constantinople and Newly-Converted Europe Archaeological and Historical Evidence, Kraków–Leipzig–Rzeszów–Warszawa, Leipziger Universitätsverlag, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Szőke B.M. 2014, The Carolingian Age in the Carpathian Basin Budapest, Hungarian National Museum.
Sztyber A. 2010, Funkcja i znaczenie kaptorg we wczesnym średniowieczu, w: P. Kucypera, S. Wadyl (red.), Życie codzienne przez pryzmat rzeczy, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 43-62.
Szymański W. 1995, Stan wiedzy o zabytkach awarskich z obszarów położonych na północ od terytorium kaganatu, „Archeologia Polski” 40 (1-2), s. 125-148.
Šlézar P. 2018, Olomouc between the Great Moravian and Přemyslid Duchies, w: P. Kouřil, R. Procházka (red.), Moravian and Silesian strongholds of the tenth and eleventh centuries in the context of Central Europe, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 115-135.
Šolle M. 1966, Stará Kouřim a projevy velkomoravské hmotné kultury v Čechách, Praha, Archeologický ústav AV čR.
, Čechy v době velkomoravské, w: K. Wachowski (red.), Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, Wrocław, „Mimex”, s. 25-30.
Štefan I. 2011, Great Moravia, Statehood and Archaeology The ‘Decline and Fall’ of One Early Medieval Polity, w: J. Macháček and Š. Ungerman (red.), Frühgeschichtliche Zentralorte in Mitteleuropa, Studien zur Archäologie Europas, 14, Bonn, Habelt, s. 333-354.
Štefan I. 2014, “Great” Moravia and the Přemyslid Bohemia from the point of view of archaeology, w: R. Antonín (red.), The Great Moravian tradition and memory of Great Moravia, Opava, Slezská univerzita v Opavě, Filozoficko-přírodovědecká fakulta, Ústav historických věd, s. 9-36.
Štefanovičová T. 1990, Schmuck des Nitraer Typus und seiner Beziehung zu Südosteuropa im 9. Jahrhundert, “Woszinsky Mór Múzeum évkönyve” 15, s. 215-230.
Tomková K. 1993, Ke studiu raně středověké keramiky, “Archeologické rozhledy” 45, s. 113-126.
Tomková K. 2001, Levý Hradec v zrcadle archeologických výzkumů I, Praha, Archeologický ústav AV čR. Tomková K., Bartošková A., Boháčová I., čiháková J., Frolík J., Hrdlička L. 1994, Zum gegenwärtigen Stand des Studiums der mittelalterischen Keramik in Mittelböhmen, w: č. Staňa (red.), Slawische Keramik In Mitteleuropa vom 8. bis 11. Jahrhundert, Internationale Tagungen in Mikulčice, 1, Brno, Archeologický ústav AV čR, s. 165-192.
Ungerman Š. 2011, Tzv. blatnicko-mikulčický horizont a jeho vliv na chronologii raného středověku, “Zborník Slovenského národného múzea – Archeológia, Supplementum” 4, s. 135-151.
Ungerman Š. 2018, Vznik honosného velkomoravského šperku. Stav výzkumu a jeho perspektivy, w: B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski (red.), Inspiracje i funkcje sztuki pradziejowej i wczesnośredniowiecznej, Biskupin–Wrocław, Muzeum Archeologiczne, Polska Akademia Nauk, s. 509-534.
Urbańczyk P. 2012, Mieszko Pierwszy Tajemniczy, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Vlkolinská I. 2002, Pece z lokality, poloha Lupka, „Študijné zvesti Archeologického ústavu Slovenskej akadémie vied v Nitre” 35, s. 229-245.
Vlkolinská I. 2009, K niektorým aspektom výskytu keramiky na pohrebisku v Nitre-Lupke, „Archaeologia historica” 34, s. 51-69.
Wachowski K. 1994, Problem oddziaływań wielkomorawskich w południowej Polsce w świetle nowych badań, „Przegląd Archeologiczny” 42, s. 129-135.
Wachowski K. 1997, Śląsk w dobie przedpiastowskiej. Studium archeologiczne, Wrocław, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Zoll-Adamikowa H. 1992, Zur Chronologie der Awarenzeitlichen Funde aus Polen, w: K. Godłowski, R. Madyda-Legutko (red.), Probleme der relativen und absoluten Chronologie ab Latènezeit bis zum Frühmittelalter, Kraków, Secesja, s. 297-315.
Zoll-Adamikowa H., Dekówna M., Nosek E.M. 1999, The Early Mediaeval Hoard from Zawada Lanckorońska (Upper Vistula River), Warszawa, Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 AlEKSANDRA PANKIEWICZ
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie posiada autor/autorzy utworu, który/którzy udzielają licencji do jego opublikowania Czasopismu.