Abstract
In the late medieval settlement layers of the gord in Międzyrzecz, a small collection of glass vessels was excavated. Several forms of tableware were reconstructed and research was conducted into the chemical composition of the glass. The examined piece of a vessel and the glass is potassium glass which comes in two varieties: calcium-potassium-magnesium-silica (CaO-K2O-MgO-SiO2) and calcium-potassium-magnesium-aluminium-silica (CaO-K2O-MgO-Al.2O3-SiO2). The forms of the vessels and the chemical composition of the examined glass indicate the basic goods manufactured in Central Europe.
References
Arndt B. 2008, Lifestyle. Nachweise für Luxus im spätmittelalterlichen Göttingen?, [in:] Lübecker Colloquium zur Stadtarchäologie im Hanseraum VI: Luxus und Lifestyle, ed. K. Kimminus-Schneider, D. Ehrenberg, M. Schneider, C. Sheehan, Beck, s. 169-184.
Banach B., Kurnatowski S., Urbańska-Łosińska A., Zamelska-Monczak K. 2015, Gród i zamek późnośredniowieczny, [w:] red. S. Kurnatowski, Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV, s. 217-264.
Baumgartner E. 1987, Glas des späten Mittelalters: Die Sammlung Karl Amendt, Dusseldorf.
Beutmann J. 2014, Glasfünde des späten Mittelalters aus Sachsen, [w:] red. E. Černa, P. Steppuhn, Glasarchäologie in Europa. Regionen – Produkte – Analysen, Most, s. 145-168
Biszkont J. 2005, Późnośredniowieczne szklarstwo na Śląsku, Wrocław.
Černa E., 1998, Sklo ve výbave středověkého mosteckého domu, „Archeologia Historica”, t. 22, s. 331-344.
Černa E., Frýda F. 2010, Sklo vrcholného středovĕku – současný stav a perspektivy studia historických technologií, „Archeologia Historica” 35, 1-2, s. 335-357.
Ciepiela S. 1971a, Zabytki szklane ze Świecia nad Wisłą, „Pomorania Antiqua”, t. 3, s. 479-496.
Ciepiela S. 1971b, Ozdoby i naczynia szklane odkryte w Nakle nad Notecią, „Wiadomości Archeologiczne”, t. 36, s. 203-212.
Ciepiela S. 1971 c, Zabytki szklane z Solca nad Wisłą od końca XV do XVIII/XIX w., „Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej”, t. 45, s. 173-214.
Ciepiela S. 1987, Wyroby szklane od połowy XIII do połowy XVII wieku, [w:] Polskie szkło do połowy XIX wieku, s. 63-70, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, s. 70-79.
Ciepiela S. 1991, Szklanice fletowate ze Starego Miasta w Warszawie (XIV/XV – 1 ćwierci XVII wieku), Acta Universitatis Nicolai Copernici, seria Archeologia XIX, Archeologia szkła 5, s. 25-42.
Dekówna M. 1980, Szkło w Europie wczesnośredniowiecznej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Francke Cz. 1994, Późnośredniowieczne wyroby ze szkła z zamków w Bardzie i Gniewoszowie, woj. Wałbrzych, „Silesia Antiqua”, t. 36-37, s. 95-112.
Frýda F. 1991, Typologie středovekékeho skla v Čechach od 13. do 15./16. stoleti, Acta Universitatis Nicolai Copernici, seria Archeologia XVIII, Archeologia szkła 9, s. 235-262.
Gasparetto A. 1975, La verrerie venitienne et ses relations avec le Lewant Balkanique au Moyen Age, in: Verre medieval aux Balkans (Ve – XVe s.), V. Čubrilovič (ed.), Beograd..
Glaskultur… 2003, Glaskultur in Niedersachsen, [in:] Archäeologie und Bauforschung in Lüneburg, Bd. 5, ed. E. Ring, Husum.
Gluziński W. 1987, Szklarstwo śląskie od połowy XIII do polowy XVII wieku, [w:] Polskie szkło do połowy XIX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, s. 63-69.
Gołębiewski A. 1992, Ornamentyka późnośredniowiecznych i nowożytnych naczyń szklanych (analiza zabytków archeologicznych z Elbląga i Torunia), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 40, s. 469-493.
Gołębiewski A. 1998, Użytkowanie naczyń szklanych w średniowiecznych miastach Pomorza i Prus, „Archeologia Historica Polona”, t. 7, s. 213-229.
Haggrén G., Sedláčkova H. 2007, Ribbed beakers with applied glass threads in Europe, „Památky archeologické” 98, s. 185-250.
Harden D.B. 1966, Some glass fragments, mainly of the 12th-13th century a.d. from Northern Apulia, „Journal of Glass Studies”, vol. 8, s. 70-79.
Historie… 2005, Historie sklářskè výroby v českých zemich, I. dil. Od počatkú do konce 19. stoletni, Praha.
Kraków… 2007, Kraków. Europejskie miasto prawa magdeburskiego 1257-1791. Katalog wystawy Kraków.
Kurnatowski S. 2015, Dzieje Międzyrzecza w świetle źródeł pisanych, [w:] red. S. Kurnatowski, Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV, Warszawa, s. 19-42.
Kurnatowski S., Nalepa J. 1961, Z przeszłości Międzyrzecza, Poznań.
Markiewicz M. 1989, Szklanice fletowate z XIV/XV-XVIII wieku odkryte na zamku w Kole (woj. konińskie), Acta Universitatis Nicolai Copernici, seria Archeologia XIV, Archeologia szkła 3, s. 13-25.
Medieval glass… 2010, Medieval glass for Popes, Princes, and Peasants, ed. D. Whitehouse, Corning-New York.
Milewska M. 2007, Późnośredniowieczne i wczesnonowożytne importowane naczynia szklane z zamku w Pucku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 55, s. 5-20.
Mucha M. 1984, Archeologiczna weryfikacja nowożytnych hut szkła na terenie Wielkopolski południowo-wschodniej, Acta Universitatis Nicolai Copernici, seria Archeologia 10, s. 123-142.
Mucha M. 2000, Badania nad technologią wytopu szkła w hutach Wielkopolski wschodniej od XVII do połowy XIX wieku, „Archeologia Historica Polona”, t. 8, s. 247-280.
Mucha M. 2017, Późnośredniowieczna huta szkła w Wielkopolsce. Sokołowo Budzyńskie, gm. Budzyń, stan. 28, [w:] Ceramika i szkło w archeologii i konserwacji, S. Siemianowska, P. Rzeźnik, K. Chrzan, red., Wrocław, s. 307-330.
Nawrolska G. 2008, A Way of Life. Luxury in a Mediewal Town, [in:] Lübecker Colloquium zur Stadtarchäologie im Hanseraum VI: Luxus und Lifestyle, ed. K. Kimminus-Schneider, D. Ehrenberg, M. Schneider, C. Sheehan, Beck, s. 509-520.
Olczak J. 1960, Zagadnienie produkcji szklarskiej w Międzyrzeczu Wielkopolskim w świetle dotychczasowych badań archeologicznych, „Archeologia Polski”, t. 5, z. 1, s. 125-134.
Olczak J. 1995, Nowe materiały do dziejów użytkowania szkła na ziemiach polskich (część 3), Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia XXVII, Archeologia szkła 8, s. 3-52.
Olczak J. 1999, Zabytki szklane, [w:] Komorowo, stanowisko 12: osadnictwo nowożytne (XVII-XVIII w.), s. 83-97.
Olczak J., Jasiewiczowa E. 1963, Szklarstwo wczesnośredniowiecznego Wolina, Szczecin.
Prokopová A. 2014, Forschundstand zum mittelalterlichen Glas in Prag, [w:] red. E. Černa, P. Steppuhn, Glasarchäologie in Europa. Regionen – Produkte – Analysen, Most, s. 127-143.
Rademacher F. 1933, Die deutschen Gläser des Mittelalters, Berlin.
Röber R. 2008, Luxus im spätmittelalterlichen Konstanz: Die Aussage archäeoligischer, schriftlicher und baulicher Quellen, [in:] Lübecker Colloquium zur Stadtarchäologie im Hanseraum VI: Luxus und Lifestyle, ed. K. Kimminus-Schneider, D. Ehrenberg, M. Schneider, C. Sheehan, Beck, s. 419-446.
Rubnikowicz M. 1995, Badania nad późnośredniowiecznym i nowożytnym hutnictwem szkła na Pomorzu Gdańskim, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia 22, Archeologia szkła 6, s. 63-75.
Sawicka J. 2015, Średniowieczne pracownie szklarskie w Międzyrzeczu, „Slavia Antiqua”, t. 56, s. 125-166.
Schutte S. 1983, Glas in der mittelalterlicher Stadt, [w:] Aus dem Alltag der mittelalterlicher Stadt, Handbuch zur Sonderausstellung vom 5 Dezember 1982 bis 24. April 1983 im Brehmer Landesmuseum für Kunst– und Kulturgeschichte (Focke-Museum), s. 133-144.
Ščapova J.L. 1973, Zasady interpretacji analiz składu szkła zabytkowego, „Archeologia Polski”, t. 18, z. 1, s. 15-72.
Sedlačkova H. 2003, Typologie des Glases aus dem 13 und 14 Jahrhundert aus Brünn, Mähren, [in:] Auf gläsernen Spuren. Der Beitrag Mitteleuropas zur archäologisch-historischen Glasforschung, ed. S Felgenhauer-Schmiedt, A. Hibner, H. Knittler, Wien, s. 127-138.
Sedlačkova H 2010, Vypovídaci hodnota archeologických nálezů skla na Moravé z obdobi ca 1200-1550, „Archeologia Historica”, 35/1-2, s. 359-366.
Sedlačkova H 2013, Abriss einer Typologie der Mittealterlicher Glasimporte aus Brno/Brünn, Mähren, Tschechische Republik, AIHV Annales du 16e Congrès, s. 237-240.
Sedlačkova H., Rohanová D., Lesák B., Šimončičová-Koóšová P. 2014, Medieval Glass from Bratislava (ca 1200-1450) in the Context of Contemporaneous Glass Production and Trade Contacts, „Památky archeologické”, 105, s. 215-264.
Siemianowska S., 2015, Późnośredniowieczny pucharek z pionowymi żeberkami w studni klasztoru bernardynów, [w:] Średniowieczna studnia klasztoru bernardynów z Jaworza. Badania interdyscyplinarne, A. Muła (red.), Jawor, s. 137-144.
Siemianowska S. 2015a, Późnośredniowieczne i nowożytne szkło naczyniowe z badań wykopaliskowych na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu prowadzonych w latach 1949-1961, 1963, „Silesia Antiqua”, t. 50, s. 203-286.
Stephan H.G., Wedepohl K.H., Hartmann G. 1997, Mittelalterliches Glas aus dem Reichskloster und der Stadtwüstung Corvey, „Germania” 75/2, s. 673-715.
Steppuhn P. 2003, Glas als Kulturgut, [w:] Glaskultur in Niedersachsen, Edgar Ring ed., s. 9-17.
Steppuhn P. 2016, Mittelalterliche und frühneuzeitliche Glasfunde aus der Altstadt von Lübeck, Lübeck.
Stiaffini D. 1999, Il vetro nel medioevo. Tecniche, strutture, manufatti, Roma.
Szajt J. 2015, Naczynia stołowe mieszczaństwa w XIII-XVI w. Przyczynek do studiów nad kulturą stołu późnośredniowiecznego Śląska, [w:] Różne oblicza średniowiecza. Z interdyscyplinarnych badań nad historią i kulturą wieków średnich, E.J. Kowalczyk (red.), t. 1, Wrocław, s. 45-66.
Teofil Prezbiter 1998, Diversarum Artium Schedula, przekład z jęz. łac. i opracowanie S. Kobielus, Kraków.
Wedepohl K.H. 1998, Mittelalterliches Glas in Mitteleuropa: Zusammensetzung, Herstellung, Rohstoffe, Nachrichten der Akademie der Wissenschaften in Göttingen. II. Matematisch-Physikalische Klasse. Nr. 1, s. 13-26.
Wedepohl K.H. 2003, Die chemische Charakterisierung mittelalterlicher Gläser und der Handel mit ihren Rohstoffen, „Beiträge zur Mittelalterarchäologie in Ősterreich” 19, s. 211-218.
Wedepohl K.H. 2010, The manufacture of medieval glass. Glassmaking in Europe between A.D. 500-1500, [in:] D. Whitehouse (ed.), Medieval glass for Popes, Princes, and Peasants, Corning-New York.
Wyrobisz A. 1968, Szkło w Polsce od XIV do XVII w., Wrocław-Warszawa-Kraków.
Wyrobisz A. 1987, Wytwórczość szklarska od połowy XIII do połowy XVII wieku [w:] Polskie szkło do połowy XIX wieku, s. 48-62, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
License
The copyrights are held by the author(s) of a work who grant the Journal a licence to publish the work.