Keywords
Urzecze
Mazovia
Middle Ages
antiquity
modernity
floodplain
settlement
How to Cite
Abstract
The article addresses the issue of multicultural settlements from ancient until modern times, located on the Vistula floodplains within Urzecze micro-region. Archaeological, historical and partly ethnographic research indicate an “island” rather than dispersed nature of the local settlement. The separation of clusters allowed to discover many hitherto lost medieval villages or parts of them. The main advantage of long-term settlement on the floodplain was the proximity to a large navigable river (trade, fishing) and fertile soil, compensating for the losses resulting from the frequent floods.
References
Bagieńscy E. i W., 2020, Słownik historyczny miejscowości gminy Góra Kalwaria, Czersk.
Borkowska M. OSB, 2009, Dzieje Góry Kalwarii, Kraków.
Dobrzańska H., Kalicki T., 2018, Osadnictwo ludności kultury przeworskiej na równinach zalewowych w zachodniej części Kotliny Sandomierskiej, APolski 63, s. 119-143.
Kempisty A., 1963, Sprawozdanie z ratowniczych prac archeologicznych w Glinkach, pow. Otwocki, mps w archiwum MWKZ.
Kempisty A., Obrządek pogrzebowy w okresie rzymskim na Mazowszu, „Światowit” 26, s. 5-163.
Kiersnowska T., 1986, Czersk w XIII i XIV wieku. Ośrodek władzy książęcej na południowym Mazowszu, Warszawa.
Kondracki J., 1998, Geografia regionalna Polski, Warszawa.
Lubomirski T., 1879, Księga ziemi czerskiej. Liber terrae Cernensis 1404-1425, Najdawniejsze księgi sądowe, Warszawa.
Niewęgłowski A., 1972, Mazowsze na przełomie er. Przemiany społeczno-demograficzne i gospodarcze, Wrocław.
Pawiński A., 1895, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. 5. Mazowsze, Źródła Dziejowe 16, Warszawa.
Piskorz-Branekova E., Stanaszek Ł.M., 2015, Strój wilanowski z nadwiślańskiego Urzecza, Atlas Polskich Strojów Ludowych, cz. 4. Mazowsze i Sieradzkie, z. 11, Wrocław.
Pydyn A., Solecki R., Popek M., 2017, Sprawozdanie z prospekcji podwodnej Jeziora Czerskiego, Jeziora Żelawino i Jeziora Glinieckiego w ramach projektu „Łącząc brzegi. Nieinwazyjne badania terenów zalewowych mikroregionu Urzecze w Dolinie Środkowej Wisły”, mps w archiwum Działu Epoki Żelaza PMA.
Rakowski T., Stanaszek Ł.M., Watemborska-Rakowska K., 2019, Niezbyt sucha kraina. Specyfika osadnicza terenów zalewowych Doliny Środkowej Wisły na przykładzie skupiska osadniczego w Glinkach, pow. otwocki, „Wiadomości Archeologiczne”, nr 70, s. 271-280.
Stanaszek Ł.M., 1998, Pradzieje okolic Karczewa, w: Karczew. Dzieje miasta i okolic, L. Podhorodecki (red.), Karczew, s. 7-28.
Stanaszek Ł.M., 2012, Na Łużycu. W zapomnianym regionie etnograficznym nad Wisłą, Warszawa–Czersk.
Stanaszek Ł.M., 2014, Nadwiślańskie Urzecze. Podwarszawski mikroregion etnograficzny, Warszawa–Czersk.
Stanaszek Ł.M., 2017, Proces formowania się mikroregionu na przykładzie Urzecza, w: Dialektologia Słowiańska: Dynamika rozwoju gwar słowiańskich w XXI wieku, t. 2, D. Rembiszewska (red.), Warszawa, s. 301-314.
Stanaszek Ł.M., 2020a, Nad Wisłą, na Urzeczu. Odsłona archeologiczna. Wystawa w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Ł. M. Stanaszek (red.), Warszawa, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie.
Ł. M. Stanaszek (red.), 2020b, Geneza Królewskiej Komory Solnej w Nowej Jerozolimie (Górze Kalwarii) i jej znaczenie dla powstania miasta, „Rocznik Nadwiślańskiego Urzecza”, t. 3, Ł.M. Stanaszek, P. Rytko (red.), Czersk, s. 7-27.
Ł.M. Stanaszek (red.), 2021, Wareccy osadnicy w najstarszych księgach metrykalnych Nowej Jerozolimy, w: Księga małżeństw 1668-1701 i Księga zmarłych 1683-1685, 1691-1726 parafii Nowa Jerozolima, przekład i wstęp J. Ducki, t. 2, P. Rytko, Ł.M. Stanaszek (red.), Czersk, s. 49-71.
Widawski M., Zawadzki M., 2007, Sprawozdanie z badań powierzchniowych w Glinkach, gm. Karczew, pow. otwocki, Warszawa 2007, mps w Gabinecie Numizmatycznym PMA.
Wielowiejski P., 1982, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych na cmentarzysku kultury przeworskiej zlokalizowanym w miejscowości Glinki, gmina Karczew, woj. warszawskie, mps w archiwum MWKZ.
Wielowiejski P., 1985, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych na cmentarzysku kultury przeworskiej zlokalizowanym w miejscowości Glinki, gmina Karczew, woj. warszawskie, mps w archiwum MWKZ.
Wielowiejski P., 1986, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych na cmentarzysku kultury przeworskiej zlokalizowanym w miejscowości Glinki, gmina Karczew, woj. warszawskie, mps w archiwum MWKZ.
Wielowiejski P., 1987, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych na cmentarzysku kultury przeworskiej zlokalizowanym w miejscowości Glinki, gmina Karczew, woj. warszawskie, mps w archiwum MWKZ.
Woyda S., 1989, Sprawozdanie z badań powierzchniowych przeprowadzonych na obszarze 61-68, Pruszków, mps w archiwum MWKZ.
Wróblewski T., 2017, Opracowanie wyników archeologicznych badań geofizycznych, mps w archiwum Działu Epoki Żelaza PMA.
Zakrzewski Z., 1998, Historia wsi gminy Karczew, w: Karczew. Dzieje miasta i okolic, L. Podhorodecki (red.), Karczew, s. 237-263.
License
Copyright (c) 2023 ŁUKASZ MAURYCY STANASZEK
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 3.0 Unported License.
The copyrights are held by the author(s) of a work who grant the Journal a licence to publish the work.