Abstrakt
The article presents the origin and function of phyllite whetstones with ferrules. Some researchers trace them back to the inhabitants of Scandinavia. However, in the light of the available data and new findings, the whetstones should be attributed to Slavic craftsmen who may have operated in Wolin island. These whetstones were status symbols rather than daily use objects.
Bibliografia
Blifel’d D.I. 1965, Drevn’orus’kij mogil’nik v Černigovi, „Arheologiâ” 18, s. 105-138.
Csuthy A. 2015, Dekoratívne kovania konského postroja z neskorého stupňa obdobia avarského kaganátu, w: Hradiská – Svedkovia dávnych čias. Zborník odborných príspevkov o hradiskách a ich obyvateľoch, Dolná Mariková, s. 217-229.
Duczko W. 2000, Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu, w: L. Leciejewicz, M. Rębkowski (red.), Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu, Kołobrzeg, s. 23-44.
Duczko W. 2014, Viking-Age Wolin (Wollin) in the Norse Context of the Southern Coast of the Baltic Sea, „Scripta Islandica” 65, s. 143-152.
Filipowiak W. 1982, Der Götzentempel von Wolin, Kult und Magie, w: H. Kaufman (red.), Beiträge zur Ur- und Frühgeschichte, teil 2. Arbeits- und Forschungsberichte zur Sachsischen Bodendenkmalpflege, Beiheft, 17, Berlin, s. 109-123.
Filipowiak W. 1986, Wolin-Vineta. Wykopaliska zatopionego miasta, Rostock-Stralsund.
Filipowiak W. 1991, Wolin-Jomsborg. En Vikingtids-Handelsby i Polen, Roskilde.
Filipowiak W. 1993, Słowiańskie wierzenia pogańskie u ujścia Odry, w: M. Kwapiński, H. Paner (red.), Wierzenia przedchrześcijańskie na ziemiach polskich, Gdańsk, s. 19-46.
Gardeła L. 2014, Scandinavian Amulets in Viking Age Poland, Rzeszów.
Helmbrecht M. 2011, Wirkmächtige Kommunikationsmedien: Menschenbilder der Vendel- und Wikingerzeit und ihre Kontexte, „Acta Archaeologica Lundensia”, Series Prima in 4°, 30, Lund.
Janowski A. 2013, Harbours of early medieval Wolin in the light of recent research, w: M. Bogucki, M. Rębkowski (red.), Economies, Monetisation and Society in the West Slavic Lands 800-1200 AD, Wolińskie Spotkania Mediewistyczne 2, Szczecin, s. 45-58.
Janowski A. 2014, W wolińskim porcie.../ In Wolin’s port..., Wolin.
Ježek M. 2017, Archaeology of Touchstones. An introduction based on finds from Birka, Sweden, Leiden.Kajkowski K., Szczepanik P. 2013, The multi-faced so-called miniature idols from the Baltic Sea area, „Studia Mythologica Slavica” 16, s. 55-68.
Kara M. 2006, W kwestii pochodzenia wczesnośredniowiecznych osełek z fyllitu odkrytych na ziemiach Polski północno-zachodniej – głos w dyskusji, w: M. Dworaczyk, A.B. Kowalska, S. Moździoch, M. Rębkowski (red.), Świat Słowian wczesnego średniowiecza, Szczecin-Wrocław, s. 395-404.
Kleingärtner S., Williams G. 2013, Contacts and exchange, w: G. Williams, P. Pentz, M. Wemhoff (red.), Viking, Copenhagen, s. 30-69.
Kóčka-Krenz H. 1983, Złotnictwo skandynawskie IX-XI wieku, Poznań.
Kóčka-Krenz H. 1993, Biżuteria północno-zachodniosłowiańska we wczesnym średniowieczu, Poznań.
Kowalówka A. 2012, 181. Forma odlewnicza, w: K. Kowalski, D. Kozłowska-Skoczka (red.), Zaginione-ocalone. Szczecińska kolekcja starożytności pomorskich, Szczecin, s. 362.
Krysztofiak T. 2016, Ośrodek grodowy w Gieczu w okresie przed- i wczesnopaństwowym, w: M. Kara, T. Krysztofiak, A.W. Wyrwa (red.), Gród piastowski w Gieczu. Geneza – funkcja – kontekst, Poznań, s. 115-154.
Kunkel O. 1931, Pommersche Urgeschichte in Bildern, Stettin.
Lamm J.P. 1987, On the cult of multiple-headed gods in England and in the Baltic Area, „Przegląd Archeologiczny” 34, s. 219-231.
Lisowska E. 2013, Wydobycie i dystrybucja surowców kamiennych we wczesnym średniowieczu na Dolnym Śląsku, Wrocław.
Łosiński W. 1997, Rola kontaktów ze Skandynawią w dziejach gospodarczych Słowian Nadbałtyckich, „Przegląd Archeologiczny”, 45, s. 73-86.
Miazga B. 2017, Zabytek archeologiczny jako źródło informacji o przeszłości. Badania specjalistyczne śladów produkcji użytkowania i depozycji artefaktów, Wrocław.
Mills N. 2012, Saxon and Viking Artefacts, London.
Mitchell C. 1985, The Whetstone as Symbol of Authority in Old English and Old Norse, „Scandinavian Studies” 57(1), s. 1-31.
Mortimer P., Pollington S. 2013, Remaking the Sutton Hoo Stone. The Ansell-Roper Replica and its Context, Downham.
Mortimer P. 2015, The Sutton Hoo Stone: Whetstone, sceptre or something else?, w: L. Gardeła, K. Kajkowski (red.), Limbs, bones and reopened graves in past societies, Bytów, s. 445-470.
Paddenberg D. 2012, Die Funde der jungslawischen Feuchtbodensiedlung von Parchim-Löddigsee, Kr. Parchim, Mecklenburg-Vorpommern, „Frühmittelalterliche Archäologie zwischen Ostsee und Mittelmeer” 3, Wiesbaden.
Put’ iz Varâg 1996, Put’ iz Varâg v Greki i iz Grek… Katalog vystavki, Moskva.
Rácz Z. 2012, Emberalakos kistárgyak az avar korból, w: T. Vida (red.), Thesaurus Avarorum. Régészeti tanulmányok Garam Éva tiszteletére, Budapest, s. 409-436.
Redknap M. 2004, Viking-age settlements in Wales and the evidence from Llanbedrgoch, w: J. Hines, A. Lane, M. Redknap (red.), Land, Sea and Home, Leeds, s. 139-176.
Resi H.G. 1990, Die Wetz- und Schleisteine aus Haithabu, w: H.G. Resi, Die Wetz- und Schleifsteine aus Haithabu, Berichte über die Ausgrabungen in Haithabu 28, Neumünster, s. 9-134.
Ruchhöft F. 2017, Zvarin – Schwerin. Von der Inselburg zur Residenz, Schwerin.
Ryan M. 1992, The Sutton Hoo ship burial and Ireland: some Celtic perspective, w: R. Farrell, C. Neuman de Vegvar (red.), Sutton Hoo. Fifty years after, American Early Medieval Studies 2, Oxford, s. 83-116.
Rybakov B.A. 1949, Drevnosti Černigova, w: N.N. Voronin (red.), Materialy i issledovaniâ po arheologii drevnerusskih gorodov 1, Materialy i issledovaniâ po arheologii SSSR 11, Moskva-Leningrad, s. 7-93.
Samokvasov D.A. 1916, Mogil’nyâ drevnosti Severânskoj Černigoŝiny, Moskva.
Schietzel K. 2014, Spurensuche Haithabu. Archäologische Spurensuche in der frühmittelalterlichen Ansiedlung Haithabu. Dokumentation und Chronik 1963-2013, Neumünster-Hamburg.
Stanisławski B. 2000a, Gussform, w: A. Wieczorek, H.-M. Hinz (red.), Europas Mitte um 1000. Katalog, Stuttgart, 92.
Stanisławski B. 2000b, Hundekopfanhänger, w: A. Wieczorek, H.-M. Hinz (red.), Europas Mitte um 1000. Katalog, Stuttgart, s. 92.
Stanisławski B. 2013, Jómswikingowie z Wolina-Jómsborga – studium archeologiczne przenikania kultury skandynawskiej na ziemie polskie, Wrocław.
Stanisławski B., Filipowiak W. 2013, Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1, Warszawa.
Szczepanik P. 2013, Wczesnośredniowieczne figurki wielotwarzowe z terenów basenu Morza Bałtyckiego – dowód kontaktów międzykulturowych czy uniwersalny fenomen?, „Archaeologia Historica Polona” 21, s. 49-60.
Szydłowski M. 2011, Wstępna analiza kamiennych osełek z wczesnośredniowiecznego Wolina, w: M. Rębkowski (red.), Ekskluzywne życie-dostojny pochówek. W kręgu kultury elitarnej wieków średnich, Wolińskie Spotkania Mediewistyczne 1, Szczecin, s. 45-51.
Szydłowski M. 2013, Possibility of identification of Scandinavian presence on the Polish territory in the light of petroarchaeological research, w: B. Stanisławski, S. Moździoch, P. Wiszewski (red.), Scandinavian Culture in Medieval Poland, Wrocław, s. 457-466.
Licencja
Prawa autorskie posiada autor/autorzy utworu, który/którzy udzielają licencji do jego opublikowania Czasopismu.