Abstrakt
The present analysis consists of several insights into the nature and the tendencies of mutual lexical dependencies between medical language (medical terminology) and other subsystems of Italian, both common and specialist. It summarizes remarks made by numerous scholars, scattered in various compilations devoted to 'usi specialistici della lingua' (language for specfic purposes). Three kinds of relationship are brought under discussion: first, between general lexicon and medical terminology; second, between medicine conceived of as a branch and other specialized domains; third, between various scientific domains and medicine. The scope of research is by no means restricted to specialized texts. By contrast, the extent to which various inner languages are interlinked is corroborated by examples drawn from press releases encompassing various topics (news, politics, health). Detailed observations are illustrated with such Italian terms as: arteria, patologia, trauma, plasma, emorragia, polpa, tromba, and so on. It should be emphasized that mutual interference owes its existence to the upsurge of modern information technologies, as well as to an increasing access to information.Bibliografia
Altieri Biagi, Maria Luisa (1974): « Aspetti e tendenze nei linguaggi della scienza, oggi», in: Italiano d’oggi. Lingua non letteraria e lingue speciali, Trieste: Lint, 67-110.
Berruto, Gaetano (1987): Sociolinguistica dell’italiano contemporaneo, Roma: La Nuova Italia Scientifica.
Cabre, Marie-Thérèse (1998): La terminologie. Théorie, méthodes et applications, Ottava: Les Presses de l’Université d’Ottava.
Carioni, Veronica. 2.1.3 La variazione nelle lingue speciali, Breve introduzione alla terminologia. URL: http://www.farum.it/intro_terminologia/ezine_articles.php?id=15.
Cortelazzo, Michele A. (1988): «Le lingue speciali / Italienisch: Fachsprachen», in: G. Holtus, M. Metzeltin, Ch. Schmitt [eds.], Lexicon der Romanistischen Linguistik, Tübingen: Niemeyer, 246-255.
Cortelazzo, Michele A. (2000): Italiano d’oggi, Padova: Esedra ed.
Cortelazzo, Michele A. (2004): «Le lingue delle scienze: appunti di un linguista, in: G. Peron [ed.], Premio “Città di Monselice” per la traduzione letteraria e scientifica. 31-32-33, Monselice: Il Poligrafo, 185-195.
Dardano, Maurizio (1994): «I linguaggi scientifici», in: L. Serianni, P. Trifone [eds.], Scritto e parlato, vol. II, Torino: Einaudi, 497-551.
De Mauro, Tullio (1994): Capire le parole, Roma: Laterza.
Gotti, Maurizio (1991): I linguaggi specialistici. Caratteristiche linguistiche e criteri pragmatici, Firenze: La Nuova Italia.
Hymes, Dell (1977): Foundations in Sociolinguistics: An Ethnographic Approach, London: Tavistock Publications.
Serianni, Luca (2003): Italiani scritti, Bologna: Il Mulino.
Sobrero, Alberto A. (1993): «Lingue speciali», in: A.A. Sobrero [ed.], Introduzione all’italiano contemporaneo. La variazione e gli usi, Roma – Bari: Editori Laterza, 237-277.
Taino, Paolo (1998): « Lingue speciali», in: A.A. Sobrero [ed.], Introduzione all’italiano contemporaneo. La variazione e gli usi, Roma – Bari: Editori Laterza, 113-125. Troncarelli, Donatella [ed.]. (1994): Dica 33 – il linguaggio della medicina, Siena: Bonacci Editore.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).