Słowa kluczowe
verbs of perception
translation
traductology
linguistic constraints
Eugeniusz Ucherek (University of Wrocław
Poland)
method of contrastive analysis (French- Polish)
Jak cytować
Abstrakt
The subject of the study are the infinitive subordinate clauses (ICP). These infinitive structures, introduced by a perception verb like voir (‘see’), regarder (‘watch’), entendre (‘hear’), écouter (‘listen’) and sentir (‘smell’), are composed of two complements: a noun phrase and a verb infinitive (j’entends les oiseaux chanter ‘I hear birds sing’). We are interested in ICP in a French-Polish traductological perspective. As this structure, so widespread in French, is not to be found in Polish, this Slavic language offers at least eight different ways of translating it (observed in the corpora), the most frequent of which turns out to be the jak P (‘as P’) structure (*słyszę ptaki śpiewać/śpiewać ptaki ‘I hear birds sing/I hear sing birds’; słyszę, jak ptaki śpiewają/śpiewają ptaki, literally ‘I hear as birds sing/sing birds’). Even though we regularly come across this linguistic phenomenon in our profession (we teach French to Polish bachelor students), there is one basic issue that intrigues us: how do the translators choose one of the eight available structures in their native language? Are their choices random, or lingustically constrained? To answer this thorny question, we have decided to adopt as a theoretical framework (adapting them to ICP) the research tools proposed by Professor Eugeniusz Ucherek (University of Wrocław, Poland, 1982), who originally constituted a method of contrastive French-Polish analysis of prepositions.
Bibliografia
Bausch, K.-R. (1970). Qualité en traduction et linguistique dite « différentielle ». Babel, XVI, 13-20.
Bausch, K.-R. (1971). Linguistique comparative, linguistique appliquée et traduction. Meta : Journal des traducteurs, 16 (1-2), 45-55.
Bogusławski, A. (1976). Problem tertium comparationis w porównaniu lingwistycznym. Kwartalnik Neofilologiczny, XXIII (3), 295-300.
Hatcher, A.G. (1944). Je le vois sourire ; Je le vois qui sourit ; Je le vois souriant. Modern Language Quarterly, V, 3, 275-301 ; V, 4, 387-405.
Kaufman, S. (1997). De quelques traductions obliques du gérondif français en polonaise. Romanica Wratislaviensia, XLIII, 5-21.
Kleiber, G. (1988). Sur les relatives du type Je le vois qui arrive. Travaux de linguistique, 17, 89-115.
Marsac, F. (2010 [2006]). Les constructions infinitives régies par un verbe de perception (Thèse de doctorat NR, version originale). Université Lille 3 : Atelier National de Reproduction des Thèses – ANRT.
Miller, P., Lowrey, B. (2003). La complémentation des verbes de perception en français et en anglais. In : P. Miller, A. Zribi-Hertz (ed.), Essais sur la grammaire comparée du français et de l’anglais. Saint-Denis : Presses Universitaires de Vincennes, coll. « Sciences du Langage ».
Perrot, J. (1974). Problèmes méthodologiques en description contrastive. Études finno-ougriennes, XI, 219-227.
Schepping, M.-T. (1985). The Structure of a Semantic Field: Verbs of visual Perception in German and French. Foris Publications : Meaning and the Lexicon.
Topolińska, Z. (1998). (Nie) widać, (nie) słychać (z semantyki i składni czasowników percepcji zmysłowej). In : T.A. Agapkina (ed.), Slovo i kul’tura, t. 1. Moskva : Indrik, 288-295.
Ucherek, E. (1981). Esquisse d’une méthode d’analyse contrastive des prépositions. Romanica Wratislaviensia, XVII, 85-86.
Ucherek, E. (1982). Pour une description des prépositions susceptible d’applications en didactique des langues étrangères et en lexicographie bilingue. Beitraege zur Romanischen Philologie, XXI, 169-175.
Ucherek, W. (2002). Les contrastes franco-polonais dans les circonstants temporels avec les noms des parties de la journée. Romanica Wratislaviensia, XLIX, 75-92.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).