Słowa kluczowe
audiovisual translation
description
humor
translation
Jak cytować
Abstrakt
In this paper the author demonstrates the limits of audio description in the transfer of the humorous effects of a film comedy which constitute the “semantic dominant” of this kind of production. The analysis is illustrated by examples from Philippe de Chauveron’s film, À bras ouverts (2017). In this form of intersemiotic translation, the lack of certain visual data can block the possibility of understanding the comic by blind or visually impaired people. The author tries to propose some solutions to this problem in the form of creative audio description.
Bibliografia
Adam, J.-M. (1997). Les textes : types et prototypes. Paris : Nathan Université.
Adam, J.-M. (2002). Description, Récit. In P. Charaudeau, D. Mainguenau (ed.), Dictionnaire de l’analyse du discours (pp. 164-168, 484-487). Paris : Seuil.
Barańczak, S. (1992/1994). Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów. Poznań : Wydawnictwo a5.
Baroni, R. (2009). L’Œuvre du temps. Poétique de la discordance narrative. Paris : Seuil.
Bastin, G.L. et Cormier, M.C. (2007). Traducteur. Montréal : Les Presses de l’Université de Montréal
Bremond, C. (1973). Logique du récit. Paris : Seuil.
Chmiel, A. et Mazur, I. (2014). Audiodeskrypcja. Poznań : Wydział Anglistyki UAM.
Cosnier, J., Vaysse, J. (1997). Sémiotique des gestes communicatifs. Nouveaux actes sémiotiques, 52, 7-28.
Di Patena, A., Schiaratura, L.T., Askevis-Leherpeux, F. (2015). Joindre le geste à la parole : les liens entre la parole et les gestes co-verbaux. L’Année psychologique, 3 (vol. 115), 463-49.
Dziemiok, B. (1967). O komizmie. Warszawa : Książka i Wiedza.
Gastal, A. (2018). Analyse des gestes spontanés à visée communicative chez quatre adolescents paralysés cérébraux dont l’intelligibilité est réduite en dépit de troubles moteurs prédominants : quand l’intention dépasse l’imperfection de la réalisation. In Médecine humaine et pathologie, dumas-01828214.
Hendrykowski, M. (1994), Słownik terminów filmowych. Poznań : ARS NOVA.
Krejdlin, G. et Daucé, F. (2008). Le langage du corps et la gestuelle (kinésique) comme champs de la sémiotique non-verbale : idées et résultats. Cahiers slaves, 9, 1-23.
Legeżyńska, A. (1997). Tłumacz jako drugi autor – dziś. In A. Nowicka-Jeżowa, D. Knysz-Tomaszewska (red.), Przekład literacki. Teoria, historia, współczesność (pp. 40-50). Warszawa : PWN.
Lipińska, M. (2014). Mechanizmy komizmu we francuskich dowcipach. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, LX, 183-202.
Mazur, I. (2014). Gestures and facial expressions in audio description. In A. Maszerowska, A. Matmala, P. Orero (eds.), Audio Description. New perspectives illustrated (pp. 179-197). Amsterdam : John Benjamins.
Ricoeur, P. (1986). Du texte à l’action. Paris : Esprit/ Seuil.
Styburska, M. (2019). Transfert du comique dans l’audiodescription sur l’exemple du film „À bras ouverts“ de Philippe Chauveron. Travail de maîtrise sous la direction de T. Tomaszkiewicz, UAM, Wydział Neofilologii.
Szarkowska, A. (2013), Auteur Description: From the Director’s Creative Vision to Audio Description. Journal of Visual Impairment & Blindness, September-October, 383-387.
Szarkowska, A. et Wasylczyk, P. (2014). Audiodeskrypcja autorska. Przekładaniec, 28, 48-62.
Szymańska, B. et Strzymiński, T. (2010). Standardy tworzenia audiodeskrypcji do produkcji audiowizualnych. Białystok : version plycopiée.
Tomaszkiewicz, T. (2012). Audiodescription : une nouvelle forme de la traduction intersémiotique ? In A. Dutka-Mańkowska, A. Kieliszczyk, E. Pilecka, Grammaticis Unitis. Mélanges offerts à Bohdan Krzysztof Bogacki (pp. 288-298). Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszkiewicz, T. (2015). Faire voir aux aveugles et aux malvoyants le fond d’une diégèse filmique. In T. Muryn et S. Mejri (eds.), Linguistique du discours : de l’intra- à l’interphrastique (pp. 233-246). Frankfurt am Main : Peter Lang.
Vanoye, F. (1989). Récit écrit, récit filmique. Ligugé, Poitiers : Nathan Université.
Zabrocka, M. (2014). Audiodeskrypcja tradycyjna a audiodeskrypcja artystyczna: o wpływie języka i formy audiodeskrypcji na komfort jej odbioru przez osoby niewidome i niedowidzące, http://dx.doi.org/10.18778/7969-107-4.40, consulté le 18.12.2020
SITOGRAPHIE
CSA. La Chartre de l’audiodescription. Principes et orientations. PDF (consulté le 19.04.2021)
http://www.euroblind.org/newsletter/2016/july-august/fr/presentation-de-laudiodescription (consulté le 10.12.2020)
ITC Guidance On Standards for Audio Description, May 2000. PDF (consulté le 7.12.2020).
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).