Abstrakt
The idea of the dramatis persona posited by the first French theatre theorists of the Richelieu circle, Jean Chapelain and Jules de la Mesnardiere, emerges as a quite literał implementation of the Aristotelian concepts unfolded in the sixth and fifteenth chapter of his Poetics. In a later period, the third of the aforementioned group of authors, François Hédelin d’Aubignac, dismisses the Aristotelian categories, erecting his theory upon the elements adopted from the Roman theory of rhetoric. The analysis of the Persona in classical drama theory allows to reconstruct the relation between these two 17th century dramatic approaches. The former is the traditional perspective relying on the postulations of the Aristotelian theory. The latter, which is a practical grasp, is new to the 17th century’s dramatic mindset, and was formulated by abbé d’Aubignac. Whereas the axis of poetics is the structural analysis of a work of art, it is the functioning of that work of art in the theatrical process of communication between the stage and the audience that remains the core interest of the practical approach. In this process, the rhetorical effect of presence of the dramatis persona should by created in the imagination of the spectator-auditor. The subject of analysis is common to both perspectives and the discrepancies concem merely aspects of its description. Therefore poetics and practice are neither competitive nor mutually exclusive, but can both legitimately coexist in the description of the very same work of art.Bibliografia
Aristote (1980), La Poétique, Paris : Seuil.
D'Aubignac F.H. (1640), Discours sur la troisième comédie de Térence, Paris : Jean Camusat.
D'Aubignac F.H. (1663), Troisième dissertation concernant le poème dramatique [...] sur la tragédie de M. Corneille intitulée l'Oedipe, Paris : Jacques Du Brueil.
D’Aubignac F.H. (1996) (1927). La Pratique du Théâtre, Genève : Slatkine reprints.
D’Aubignac F.H. (2001), La Pratique du Théâtre, Paris : Honoré Champion.
Bury E. (dir.). (2007), Trente ans d'études rhétoriques. XVIIe siècle, 2007/3, n° 236.
Chapelain J. (1936), Opuscules critiques, Paris : Droz.
Cicéron M.T. (1994), De l'invention, Paris : Les Belles lettres.
Curtius E.R. (1956), La littérature européenne et le moyen âge latin, Paris : PUF.
Davidson H.M. (1977), « Pratique et rhétorique du théâtre. Etude sur le vocabulaire et la méthode de d'Aubignac », in : Critique et création littéraires au XVIIe siècle, C.N.R.S., Paris : Editions du CNRS.
Faulhaber Ch. (1972), Latin Rhetorical Theory in Thirteenth and Fourteenth Century Castile, Berkeley, Los Angeles : University of California Press.
Fumaroli M. (dir.), (1999), Histoire de la rhétorique dans l’Europe moderne. 1450-1950, Paris : PUF.
Goyet F. (1996), Le sublime du lieu commun : l’invention rhétorique dans l’Antiquité et à la Renaissance, Paris : H. Champion.
Hoogaert C. (2003), Rhétoriques de la tragédie, Paris : PUF.
La Mesnardière. 1639, La Poétique, Paris : Antoine de Sommaville.
Quintilien M.F. (1976a), De l’Institution oratoire. Tome 3, Livres IV—V, Paris : Les Belles Lettres.
Quintilien M.F. (1976b), De l'Institution oratoire. Tome 4, Livres VI-VII, Paris : Les Belles Lettres.
Quintilien M.F. (1979), De l'Institution oratoire. Tome 6, Livres X-XI, Paris : Les Belles Lettres.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).