Słowa kluczowe
contrastive analysis
equivalence
intensity
intensifier
lexical function
phraseological units
Jak cytować
Abstrakt
The first objective of this study is a contrastive analysis that will allow us to highlight the similarities (cf. jouer comme un pied/grać jak noga) and also the divergences (cf. faire des pieds et des mains pour qqch/bronić czegoś rękami i nogami) between phraseosomatisms [expressions with body-parts nouns] of intensifying value in French and Polish languages; as the examined phraseosomatisms are not always transparent, the usefulness of such studies for translating and for French language teaching is obvious. The second objective, which is closely related to the first, is to propose a detailed description of some selected expressions, to verify which parameters of such description should be integrated into the microstructure of our future bilingual Polish-French dictionary: Electronic Dictionary of Intensifying Expressions (in Polish: Słownik Elektroniczny Wyrażeń Intensyfikujących, or SEWI).
Bibliografia
Bocian, E. (2020). Le corps et sa perception dans la langue française : du concept de simplicité/simplification au phénomène métaphorique. Romanica Cracoviensia, 20/3, 123-132. DOI : https://doi.org/10.4467/20843917RC.20.012.12934 DOI: https://doi.org/10.4467/20843917RC.20.012.12934
Fekete, G. & Krzyżanowska, A. (2006). Les phrasèmes concernant les parties du corps en français, en hongrois et en polonais. Synergies Pologne, 3, 117-130.
Hoof, H. (2000). De la tête aux pieds : les images anatomiques du français et de l’anglais. Meta : Journal des traducteurs, 45 (2), 263-355. DOI : https://doi.org/10.7202/004547ar DOI: https://doi.org/10.7202/004547ar
Izert, M. & Pilecka, E. (2021). Comment surintensifier les expressions d’intensité ? L’exemple des collocations Adj/V comme SN et Adj/N à faire Vinf. Estudios Románicos, 30, 59-78. DOI : https://doi.org/10.6018/ER.471871 DOI: https://doi.org/10.6018/ER.471871
Krawczyk‑Tyrpa, A. (1987). Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych nazwami części ciała. Wrocław : Ossolineum.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1985). Les métaphores dans la vie quotidienne. Paris : Editions de Minuit.
Mejri, S. (2003). La stéréotypie du corps dans la phraséologie. Approche contrastive. In H. Burger, A. Haecki-Buhofer & G. Gréciano (eds.), Flut von Texten-Vielfalt der Kulturen (pp. 203-217). Baltmannsweiler : Schneider Verlag.
Mel’čuk, I. (2013). Tout ce que nous voulions savoir sur les phrasèmes, mais… Cahiers de lexicologie, 102, 129-149. https://www.researchgate.net/publication/327830942_Tout_ce_que_nous_voulions_savoir_sur_les_Phrasemes_Mais [accès : 29.09.2021].
Mel’čuk, I., Arbatchewsky-Jumarie, N. & Iordanskaja, L. (1984). Dictionnaire explicatif et combinatoire du français contemporain, Recherches lexico-sémantiques, t. I. Montréal : Presses de l’Université de Montréal.
Mel’čuk, I. & Polguère, A. (2021). Les fonctions lexicales dernier cri. In S. Marengo (eds.), La Théorie Sens-Texte. Concepts-clés et applications. Paris : L’Harmattan.
Michow, E. (2016). Polish and Bulgarian Somatic Phrases Justified with the Names of the Parts of the Body Designed for Speaking. Respectus Philologicus, 29/31, 203-216. DOI : https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2016.29.34.12 DOI: https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2014.26.31.16
Pajdzińska, A. (1990). Antropocentryzm frazeologii potocznej. Etnolingwistyka, 3, 59–68.
Pilecka, E. (2015). Propositions pour un dictionnaire des moyens d’intensification. Studia Romanica Posnaniensia, 42/1, 83-96. DOI : https://doi.org/10.14746/strop.2015.421.006 DOI: https://doi.org/10.14746/strop.2015.421.006
Pilecka, E. & Rudawska, J. (2018). Des pieds à la tête : l’expression des émotions à travers le corps (et à travers le corpus). In R. Nita & F. Valetopoulos (eds.), L’expression des sentiments : de l’analyse linguistique aux applications (pp. 117-131). Rennes : Presses universitaires de Rennes.
Polguère, A. (2018). Traitement lexicographique des collocations à collocatif actanciel. In I. Sfar & P.-A. Buvet (eds.), La phraséologie entre fixité et congruence. Hommage à Salah Mejri (pp. 265-287). Louvain-la-Neuve : L’Harmattan.
Polguère, A. & Mel’čuk, I. (2006). Dérivations sémantiques et collocations dans le Dico/LAF. Langue française, 150, 66-83. DOI : https://doi.org/10.3917/lf.150.0066 DOI: https://doi.org/10.3917/lf.150.0066
Romero, C. (2017). L’intensité et son expression en français. Paris : Ophrys.
Skorupka, S. (1953). Z zagadnień frazeologii. I : Bogactwo frazeologiczne języka. Poradnik Językowy, 8, 3-10.
Sułkowska, M. (2003). Séquences figées : étude lexicographique et contrastive. Question d’équivalence. Katowice : Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego.
Valli, A. & Vilagines Serra, E. (1998). Locutions figées comprenant un nom ‘partie du corps’ en français et en espagnol. In S. Mejri, G. Gross, A. Clas & T. Baccouche (eds.), Le figement lexical (pp. 177- 206). Tunis : CERES.
Verdegal Cerezo, J. (2012). Importance du statut des unités phraséologiques somatiques pour la traduction littéraire français-catalan. Équivalences, 39/1-2, 115-143. DOI : https://doi.org/10.3406/equiv.2012.1370 DOI: https://doi.org/10.3406/equiv.2012.1370
Wierzbicka, A. (1996). Semantics: Primes and Universals. Oxford : Oxford University Press.
LR : Larousse. https: // www.larousse.fr/dictionnaires/francais.
GR : Grand Robert numérique http://grand-robert.lerobert.com.
TLFi : Trésor de la langue fr.ançaise informatisé. atilf.atilf.fr/tlfi.htm.
SJP : Słownik języka polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl.
WSJP : Wielki słownik języka polskiego. https://wsjp.pl.
NKJP : http://nkjp.pl/.
Sketch Engine : https://www.sketchengine.eu/pltenten-polish-corpus/
Sketch Engine : https://www.sketchengine.eu/frtenten-french-corpus/
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Małgorzata Izert, Ewa Pilecka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).