Abstrakt
The aim of this article is to provide an answer to the question about the current state of advancement of computer-assisted translation tools. We assume that several decades of research in the field carried out by the EU institutions in the context of the European integration process have provided the most advanced computer-assisted translation tools available in the biggest translation service in the world, i.e., the Directorate General for Translation of the European Commission. The present work therefore focuses on the following three main types of CAT tools employed by the EU translators: translation memory tools, terminology management tools and machine translation tools. The same types of tools, offered by the EU providers, i.e. SDL and SYSTRAN, are also used by translators working outside the EU structures. We can therefore presume that the EU translation services set work standards which are then accepted by all professional translators. For that reason, in order to define the most probable directions of future development of these tools, this article also reports the current research conducted by the EU in the CAT tools field.Bibliografia
Allen, J. (2014). De-mystifying Machine Translation to better equip the next generation of professional translators. Communication faite à la conférence : Wpływ nowych narzędzi IT na jakość tłumaczeń oraz perspektywy zawodowe tłumaczy", Gdańsk 2014.
Anis, J. (1994). Ordinateurs et traduction : survol d'un demi-siècle. Langages, 116, Le traducteur et l'ordinateur (Jean-René Ladmiral éd.), 111-121. http://dx.doi.org/10.3406/lgge.1994.1699
Blancafort, H. & Gornostay, T. (2010). Calling Professionals: Help Us to Understand Your Needs! http://www.researchgate.net/publication/236626809_Calling_Professionals-_Help_Us_to_Understand_Your_Needs!
Bogucki, Ł. (2009). Tłumaczenie wspomagane komputerowo. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Feder, M. (2000). Computer Assisted Translation. A Proposal for Tool Evaluation Methodolody, thèse de doctorat non publiée dirigée par A. Pisarska. Université Adam Mickiewicz, Poznań.
Hutchins, J. (1998). The Origins of the Translator's Workstation. Machine Translation, 13, 287-307. http://dx.doi.org/10.1023/A:1008123410206
Isabelle, P. & Warwick-Armstrong S. (1993). Les corpus bilingues : une nouvelle ressource pour le traducteur. In P. Bouillon & A. Clas (Éds.), La Traductique. Etudes et recherches de traduction par ordinateur. Montréal : Presses de l'Université de Montréal, 288-306.
Kay, M. (1980/2003). The Proper Place of Man and Machines in Language Translation. In S. Nirenburg & H. Somers & Y. Wilks (Éds.), Readings in Machine Translation. The MIT Press, 221-232.
Langlais, P. & Simard, M. (2001). Récupération de segments sous-phrastiques dans une mémoire de traduction. 8e Conférence sur le Traitement Automatique des Langues Naturelles (TALN), Tours, France, 243-252.
Loffler-Laurian, A.-M. (1996). La traduction automatique. Paris : Presses Universitaires du Septentrion.
Maegaard, B. & Strørup, K. (1996). Tłumaczenie maszynowe : tendencje rozwojowe i perspektywy dla użytkowników. In Z. Vetulani, W. Abramowicz & G. Vetulani (Éds.), Język i technologia. Warszawa : Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, 30-38.
Macklovitch, E. & Russell, G. (2000). What's been Forgotten in Translation Memory. Proceedings of AMTA-4, 137-146. http://dx.doi.org/10.1007/3-540-39965-8_14
Ozdowska, S. (2006). Alibi, un système d'ALIgnement BIlingue à base de règles de propagation syntaxique, thèse de doctorat dirigée par M.-P. Péry-Woodley. Université de Toulouse II-Le Mirail.
Sikora, I. (2013). Polish translators' workstation: On the usage and adoption of computer-assisted translation tools with some implications for translators' training. In T. Piotrowski & Ł. Grabowski (Éds.), The Translator and the Computer. Wrocław : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 11-34.
Simard, M. (2003). Mémoires de traduction sous-phrastiques, thèse de doctorat dirigée par Jian-Yun Nie. Université de Montréal, 212 p.
Solecki, B. (2013). Quantitative and quolitative analysis of sample translations produces by Google Translate and human translators. In T. Piotrowski & Ł. Grabowski (Éds.), The Translator and the Computer. Wrocław : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 205-219.
Solecki, B. (2014). Suitability of Google Translate. Quantitative and quolitative analysis of sample translations of fragments of various types and registers produced by Google Translate and human translators. Communication faite pendant le colloque : Tłumacz a komputer 2", Wrocław 2014.
Steinberger, R. & Eisele, A. & Klocek, S. & Pilos, S. & Schlüter, P. (2012). DGT-TM: A freely Available Translation Memory in 22 Languages. http://langtech.jrc.ec.europa.eu/Documents/2012_LREC_DGT-TM_Final.pdf
Voicu, A. (2015). Typowy dzień tłumacza Komisji Europejskiej. Communication faite le 20 mars 2015 à l'Université Adam Mickiewicz de Poznań.
Sites internet consultés :
http://cordis.europa.eu/project/rcn/8628_fr.html
http://www.jway.lu/jway/prod/trados-method.html
http://67-221-227-91.contegix.com/index.php?whichpage=jobs&lang=p101
http://iate.europa.eu/brochure/IATEbrochure_FR.pdf
http://www.wordfast.net/index.php?whichpage=downloadpage&lang=engb
http://fr.systranlabs.com/projects/acsystran
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).