Abstrakt
This paper aims to investigate the Classical proverbs listed as equivalents to the Catalan proverb L’amic, prova’l primer ans que l’hages menester by Sebastià Farnés in his volume entitled Paremiologia catalana comparada. In this paper, I will establish these Classical proverbs’ sources, consider their authenticity and correspondence with this Catalan proverb, and increase the number of Classical sources, since this Catalan proverb bears witness to its Classical tradition and is related to philosophical and literary passages that can be considered as previous manifestations of this tradition. These Greek and Latin passages are compiled and compared so as to determine the different ways in which the idea included in this Catalan proverb was expressed over time. The conclusion is that the consideration about friendship presented by this proverb is embedded into a long textual/ideological tradition which ultimately refers to the sage Solon, the poet Theognis and the philosopher Theofrast, although there may be connections with the Judeo-Christian tradition as well.Bibliografia
Almela Pérez, R. (1996). ¿Son los refranes un reflejo de la sabiduría popular? Paremia, 5, 143-145.
Anscombre, J.-C. (1997). Reflexiones críticas sobre la naturaleza y el funcionamiento de las paremias. Paremia, 6, 43-54.
Anscombre, J.-C. (2010). Las formas sentenciosas: un fenómeno lingüístico. Revista de Investigación Lingüística, 13, 17-43.
Aróstegui, A. (1994). La conciencia política del pueblo español (un estudio del refranero). Madrid: Libertarias & Prodhufi.
Cervantes, M. de (1995). Obra completa. Volumen 3. Ocho comedias y ocho entremeses nuevos nunca representados (ed. de F. Sevilla Arroyo & A. Rey Hazas). Alcalá de Henares: Centro de Estudios Cervantinos.
Cervantes, M. de (1998). Don Quijote de la Mancha (ed. de F. Rico & J. Forradellas). Barcelona: Crítica & Instituto Cervantes.
Ciceró, M. T. (1999). Leli, de l’amistad (ed. i trad. de P. Villalba i Varneda). Barcelona: Fundació Bernat Metge.
Combet, L. (1996). Los refranes: origen, función y futuro. Paremia, 5, 11-22.
Conca, M. (1990 [1987]). Paremiologia. València: Universitat de València.
Cooper, J. M. (1980). Aristotle on Friendship. Dins A. Oksenberg Rorty (Ed.), Essays on Aristotle’s Ethics (pp. 301-340). Berkeley, Los Angeles & London: University of California Press.
Corpas Pastor, G. (1996). Manual de fraseología española. Madrid: Gredos.
DCVB = Alcover, A. M. & Moll, F. de B. (1926-1962). Diccionari català-valencià-balear. Palma de Mallorca: Moll. Obtingut de http://dcvb.iecat.net/
De-Mauri, L. (1995 [1986]). 5000 Proverbi e motti latini. Flores Sententiarum. Raccolta di sentenze, proverbi e motti latini di uso quotidiano, in ordine per materie, con le fonti indicate, schiarimenti e la traduzione italiana (ed. revisada i corregida per A. Paredi & G. Nepi). Milano: Hoepli.
F. V. & M. B. (1841). Colección de refranes y locuciones familiares de la lengua castellana, con su correspondencia latina. Barcelona: Juan Oliveres.
Farnés, S. (1992-1999). Paremiologia catalana comparada (ed. de J. Vidal Alcover, M. Sunyer & J. Ll. Savall, amb la col·laboració de J. M. Pujol). Barcelona: Columna.
Hendrickson, G. L. (1950). Amici usque ad aras. The Classical Journal, 45 (8), 395-397.
Herrero Llorente, V.-J. (1992). Diccionario de expresiones y frases latinas. Madrid: Gredos.
Konstan, D. (1997). Friendship in the Classical World. Cambridge & New York: Cambridge University Press.
Labèrnia, P. (1864). Diccionari de la llengua catalana ab la correspondencia castellana y llatina. Barcelona: Espasa.
Lázaro Carreter, F. (1980). Literatura y folklore: los refranes. Dins Estudios de lingüística (pp. 207-217). Barcelona: Crítica.
Martínez Kleiser, L. (1953). Refranero general ideológico español. Madrid: Hernando.
Mieder, W. (1994 [1990]). Consideraciones generales acerca de la naturaleza del proverbio (trad. de M. I. Palleiro). Paremia, 3, 17-26.
Mieder, W. (2004). Proverbs. A Handbook. Westport, CT & London: Greenwood Press.
Morvay, K. (2001). Invasió subtil? (Sobre fronteres i compenetració en la fraseologia). Revista de Filología Románica, 18, 299-326.
Norrick, N. R. (2007). Proverbs As Set Phrases. Dins H. Burger, D. Dobrovol’skij, P. Kühn & N. R. Norrick (Eds.), Phraseology. An International Handbook of Contemporary Research. Volume 1 (pp. 381-393). Berlin & New York: Walter de Gruyter.
Nussbaum, M. C. (2001). The Fragility of Goodness. Luck and Ethics in Greek Tragedy and Philosophy. Revised Edition. Cambridge: Cambridge University Press.
Osborne, C. (1994). Eros Unveiled. Plato and the God of Love. Oxford & New York: Oxford University Press & Clarendon Press.
Pascual López, X. (2012). Fraseología española de origen latino y motivo grecorromano. Lleida: Universitat de Lleida.
Powell, J. (1995). Friendship and its Problems in Greek and Roman Thought. Dins D. Innes, H. Hine & C. Pelling (Eds.), Ethics and Rhetoric. Classical Essays for Donald Russell on his Seventy-Fifth Birthday (pp. 31-45). Oxford & New York: Oxford University Press & Clarendon Press.
Price, A. W. (1989). Love and Friendship in Plato and Aristotle. Oxford & New York: Oxford University Press & Clarendon Press.
Sánchez Doncel, G. (2003). Diccionario de latinismos y frases latinas. Madrid: Noesis.
Sbarbi, J. M. (1943). Gran diccionario de refranes de la lengua española. Buenos Aires: Joaquín Gil.
Sevilla Muñoz, J. (1988). Hacia una aproximación conceptual de las paremias francesas y españolas (amb pròleg de P. Peira Soberón). Madrid: Complutense.
Taylor, A. (1931). The Proverb. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Taylor, A. (1962). The Wisdom of Many and the Wit of One. Swarthmore College Bulletin, 54, 4-7.
Tosi, R. (2007 [1991]). Dizionario delle sentenze latine e greche. 10.000 citazioni dall’antichità al Rinascimento nell’originale e in traduzione. Con commento storico, letterario e filologico. Milano: Bur.
Veyrat Rigat, M. (2008). Aproximación lingüística al estudio del refrán como unidad comunicativa. Dialogía, 3, 5-31.
Viladot, J. (2003). El refranyer de Joan Viladot (ed. de M. Biosca & M.-P. Cornadó). Lleida: Pagès.
Walther, H. (1963-1969). Proverbia sententiaeque latinatis medii ac recentionis aevi. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Whiting, B. J. (1932). The Nature of Proverb. Harvard Studies and Notes in Philology and Literature, 14, 273-307.
Wray, A. & Perkins, M. (2000). The Functions of Formulaic Language: An Integrated Model. Language and Communication, 20 (1), 1-28.
Yriarte, J. de (1774). Refranes castellanos traducidos en verso latino (Obras sueltas de D. Juan Yriarte publicadas en obsequio de la literatura, a expensas de varios caballeros amantes del ingenio y del mérito, tomo II). Madrid: Francisco Manuel de Mena.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).