Słowa kluczowe
culture
Spanish as a foreign language
plurilingual and pluricultural competence
Jak cytować
Abstrakt
This work evolves around a main purpose: to analyze the role of literature in the pedagogy of Spanish as a Foreign Language from an intercultural perspective. From this standpoint, we reflect about the importance of the term Spanish Literature to defend the different literatures implied in the syntagm; hence, we study how comparative literature becomes the main tool to understand linguistic, cultural and literary diversity. We consider that these two ideas should be in the pedagogical profile of the Spanish as a Foreign Language professor.Bibliografia
Acquaroni, R. (2007). Las palabras que no se lleva el viento: literatura y enseñanza de español como LE/L2. Madrid: Santillana.
Albaladejo, M. D. (2007). Cómo llevar la literatura al aula de ELE: de la teoría a la práctica. MarcoELE, 5. Disponible en http://marcoele.com/descargas/5/albaladejo-literaturaalaula.pdf
Ambassa, C. (2006). Algunas preocupaciones didácticas y metodológicas en la enseñanza de literatura en clase de ELE. RedELE, 8. Disponible en http://www.mecd.gob.es/dctm/redele/Material-RedEle/Revista/2006_08/2006_redELE_8_01Ambassa.pdf?documentId=0901e72b80df365e
Areizaga, E. (2002). El componente cultural en la enseñanza de lenguas: elementos para el análisis y la evaluación del material didáctico. Cultura y Educación, 14 (2), 161-175.
Aventín, A. (2004). Del contexto al texto: El texto literario en ELE. Reflexiones y propuestas. RedELE, 9.
Ballester-Roca, J. (2015). La formación lectora y literaria. Barcelona: Graó.
Cassany, D., Luna, M. & Sanz, G. (1993). Ensenyar llengua. Barcelona: Graó.
Consejo de Europa (2002). Marco común europeo de referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación. Madrid: Secretaría General Técnica MEC, Anaya & Instituto Cervantes. Disponible en http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/marco
García Naranjo, F. & Moreno García, C. (2001). Cuentos, cuentos, cuentos. Variación y norma en la presentación de un texto literario. En: M. A. Martín Zorraquino & C. Díez Pelegrín (Eds.), ¿Qué español enseñar? Norma y variación lingüística en la enseñanza del español como lengua extranjera (pp. 819-829). Zaragoza: Universidad de Zaragoza.
Garrido, A. & Montesa, S. (2010). La recuperación de la literatura en la enseñanza del ELE. Una necesidad y una propuesta. MarcoELE, 11. Disponible en http://marcoele.com/descargas/navas/19.garrido-montesa.pdf
Ibarra-Rius, N. & Ballester-Roca, J. (2014). ¿Crónica de un divorcio anunciado: la enseñanza de la literatura y la lectura en el siglo XXI. En: M. Campos & E. Martos (Coords.), Cartografías lectoras y otros estudios de lectura (pp. 189-200). Madrid: Marcial Pons.
Jurado, J. & Zayas, F. (2002). La literatura en la enseñanza del español como lengua extranjera. Cádiz: Servicio de Publicaciones Universidad de Cádiz.
King, S. (1999). Desempeñar papeles y la desmitificación cultural en El amante bilingüe de Juan Marsé. Journal of Iberian and Latin American Studies, 5 (2), 73-85.
Martín Peris, E. (2000). Textos literarios y manuales de enseñanza de español como lengua extranjera. Lenguaje y Textos, 16, 101-131.
Martínez Sallés, M. (1999). Los retos pendientes de la literatura en ELE. Mosaico, 2, 19-22.
Martínez Sallés, M. (2004). Libro, déjame libre. Acercarse a la literatura con todos los sentidos, RedELE, 0. Disponible en http://www.mecd.gob.es/dctm/redele/Material-RedEle/Revista/2004_00/2004_redELE_0_19Martinez-Salles.pdf?documentId=0901e72b80e0c9e4
Mendoza, A. (1993). Literatura, cultura, intercultura. Reflexiones didácticas para la enseñanza de español lengua extranjera. Lenguaje y Textos, 3, 19-42.
Mendoza, A. (2004). Los materiales literarios en la enseñanza de ELE: funciones y proyección comunicativa. RedELE, 1. Disponible en http://www.mecd.gob.es/dctm/redele/Material-RedEle/Revista/2004_01/2004_redELE_1_07Mendoza.pdf?documentId=0901e72b80e06817
Miquel, L. & Sans, N. (2004). El componente cultural: un ingrediente más en las clases de lengua. RedEle, 0. Disponible en http://www.mecd.gob.es/dctm/redele/Material-RedEle/Revista/2004_00/2004_redELE_0_22Miquel.pdf?documentId=0901e72b80e0c8d9
Montesa, S. (2012). Lengua y literatura. Un camino de ida y vuelta. En: J. de Santiago Guervós, H. Bongaerts, J. J. Sánchez Iglesias & M. Seseña Gómez (Eds.), Del texto a la lengua: La aplicación de los textos a la enseñanza-aprendizaje del español L2-LE (vol. 1, pp. 29-45). Salamanca: ASELE. Disponible en http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/asele/pdf/21/21_0029.pdf
Montesa, S. & Garrido, A. (1994). La literatura en clase de lengua. En: S. Montesa & S. Garrido (Eds.), Actas del II Congreso Internacional de ASELE (1990). Español para extranjeros: didáctica e investigación (pp. 449-457). Málaga: Universidad de Málaga.
Naranjo Pita, M. (1999). La poesía como instrumento didáctico en la clase de español como lengua extranjera. Madrid: Edinumen.
Navarro, R. (2013). La salvación de los clásicos: las adaptaciones fieles al original. Quaderns de Filologia. Estudis literaris, XVIII, 63-75.
Núñez, X. (2015). La didáctica de la literatura en la enseñanza de ELE. Monográfico Lenguaje y Textos, 42, 5-71.
Paricio, M. S. (2005). La dimensión cultural en los libros de texto de lenguas extranjeras: pautas para su análisis. Glosas didácticas, 15, 133-144.
Pedraza, F. (1998). La literatura en la clase de español para extranjeros. En: A. Celis & J. R. Heredia (Eds.), Lengua y cultura en la enseñanza del español a extranjeros. Actas del VII Congreso de ASELE (pp. 59-66). Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha. Disponible en http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/asele/pdf/07/07_0057.pdf
Peragón, C. E. (2011). Los textos literarios más que un recurso: análisis de materiales recientes para la enseñanza de la Literatura Española a extranjeros. RedEle, 11.
Pérez Parejo, R. (2009). Modelos de mundo socioculturales en la historia de la literatura española (Automatización y descodificación para alumnos de E/LE). Trujillo & Miajadas: Junta de Extremadura (Tejuelo. Didáctica de la lengua y la literatura. Monográfico).
Quintana, E. (1993). Literatura y enseñanza de E/LE. En A. Garrido & S. Montesa (Eds.), Actas del III Congreso Nacional de ASELE El español como lengua extranjera. De la teoría al aula. (pp. 89-92). Málaga: ASELE. Disponible en http://cvc.cervantes.es/ensenza/biblioteca_ele/asele/pdf/03_0087.pdf
Santamaría Busto, E. (2012). Didáctica de la poesía: estudio y propuestas metodológicas para la explotación de textos poéticos en el aula de ELE. Didáctica, 24, 433-472.
Sanz González, F. (1995). La literatura en clase de lengua extranjera: ¿una presencia incómoda? Didáctica, 7, 119-132.
Sanz Pastor, M. (2000). La literatura en el aula de ELE. Frecuencia-L, 14, 24-27.
Sanz Pastor, M. (2004). Principios de creatividad y teoría literaria aplicados a la enseñanza de E/LE. El símbolo: conceptos generales y repercusiones didácticas. Mosaico, 13.
Sanz Pastor, M. (2006). Didáctica de la literatura: el contexto en el texto y el texto en el contexto. Carabela, 59, 5-24.
Sanz Pastor, M. (2010). La construcción del componente cultural: enfoque comunicativo y literatura. Marco-ELE, 10, 129-138.
Sitman, R. & Lerner, I. (1994). Literatura hispanoamericana: herramienta de acercamiento cultural en la enseñanza del español como lengua extranjera. En S. Montesa & P. Gomis (Eds.), Tendencias actuales en la enseñanza del español como lengua extranjera. Actas del V Congreso Internacional de ASELE (pp. 227-233). Málaga: ASELE. Disponible en http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/asele/pdf/05/05_0225.pdf
Sitman, R. & Lerner, I. (1999). La literatura del mundo hispanohablante en el aula de E/LE: ¿Un lugar de encuentro o desencuentro? Espéculo, 12. Disponible en http://www.ucm.es/info/especulo/numero12/cbelatxt.html
Stembert, R. (2009 [1999]). Propuestas didácticas de los textos literarios en la clase de E/LE. MarcoELE, 9, 247-265. Disponible en http://marcoele.com/descargas/expolingua_1999.stembert.pdf
Todorov, T. (2009). La literatura en peligro. Barcelona: Galaxia Gutenberg.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).