Słowa kluczowe
pragmatics
stereotypes
denigration humor
Jak cytować
Abstrakt
For some time now, great importance has been attached to intercultural competences in teaching foreign languages. The aim of this article is to present the contribution of cognitive grammar and pragmatics to this thematic axis in Spanish as a foreign language class. To achieve this, we will focus on the concept of prototype and stereotype. For this we will proceed to deciphering the meanings contained in the word „Spaniard”. Next, we will try to explain the reasons for their occurrence by observing some communicative behaviors that can also form the basis of denigration humor. We believe that linguistics can help in teaching intercultural competences as it helps to understand the causes of various misunderstandings that arise between representatives of different nations; misunderstandings, which often become the basis of various stereotypes reflected in slanderous humor. It is worth adding that the role of linguistics in this area is not only to convey knowledge about a specific language – in this case Spanish – but also to help understand the functioning of the human language and in this way educate future generations. Only by understanding the processes taking place in stereotypes, i.e., how they arise, how they work and how they can be reflected in humor, will we be able to overcome them.
Bibliografia
Adamska, A. & Waluch-de la Torre, E. (2005). Grzeczność iberyjska a polska. In M. Marcjanik M. (ed.), Grzeczność nasza i obca (pp. 133-152). Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Argüello Gutiérrez, C. (2016). Función social del humor: Efectos del humor de denigración sobre los estereotipos. Granada: Universidad de Granada.
Baran, M. (2007). Jak zyskać sympatię Hiszpanów, czyli o werbalnych parametrach afektywności i powściągliwości w perspektywie komunikacji międzykulturowej. In W. Chłopicki (ed.), Komunikacja międzykulturowa: perspektywy badań interdyscyplinarnych (pp. 101-109). Kraków: Krakowskie
Towarzystwo Tertium.
Baran, M. (2008). Las teorías pragmalingüísticas frente a la delimitación del ethos comunicativo o a la conquista de lo imposible. In J. Wilk-Racięska & J. Lyszczyna (eds.), Encuentros. Volumen I. Encuentros de lingüística, traducción y enseñanza de la lengua española (pp. 11-23). Katowice: Oficyna Wydawnicza WW.
Baran, M. (2010). Emotividad y convención sociopragmática: una contribución al estudio del ethos comunicativo de la comunidad hispanohablante peninsular. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Baran, M. (2017). Fórmulas de saludo y de despedida como relacionemas. Apuntes desde la diacronía y la sincronía de la lengua. Studia Iberystyczne, 16, 7-20. DOI: https://doi.org/10.12797/SI.16.2017.16.01
Baran, M. (2018). Czuli agresorzy. O werbalnych wykładnikach przyjaźni i solidarności w społecznościach języka hiszpańskiego. In A. Jackiewicz & M. Będkowska-Obłąk (eds.). Oblicza przyjaźni w języku, kulturze i literaturze (pp. 9-20). Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
Baran, M. (2019). La emotividad y la tipificación sociopragmática de los ethnolectos. Verba Hispanica, 26 (1), 35-56 DOI: https://doi.org/10.4312/vh.26.1.35-56
Burszta, W. (1998). Antropologia kultury. Poznań: Wydawnictwo Zysk i Spółka.
Driessen, H. (1999). Humor, risa y trabajo de campo: apuntes desde la antropología. In J. Bremmer & H. Roodenburg (eds.), Una historia cultural del humor: desde la antigüedad hasta nuestros días (pp. 227-246). Madrid: Sequitur.
Ellis, R. (2004). Individual Differences in Second Language Learning. In A. Davies & C. Elder (eds.), The Handbook of Applied Linguistics (pp. 525-551). Oxford: Blackwell. DOI: https://doi.org/10.1002/9780470757000.ch21
Fernández Jódar, R. (2003). La organización del discurso en polaco y español como generador de incomprensión. In B. Łuczak et al. (eds.), El enfoque social y cultural en los estudios lingüísticos y literarios (pp. 125-134). Poznań: UAM.
Fernández Jódar, R. (2007). Inferencias e interferencias pragmáticas entre primeras y segundas lenguas en el marco del estudio de las costumbres lingüísticas: el caso del polaco y el español. In P. Cano López et al. (eds.), Lingüística y variación de las lenguas: Actas del VI Congreso de Lingüística General Vol. III (Santiago de Compostela, mayo de 2004) (pp. 3225-3234). Madrid: Gredos.
Fernández Jódar, R. (2009). Valores semánticos-pragmáticos y aspectuales del par ya/już del español peninsular y del polaco. Lenguas Modernas, 34, 71-78. https://semanariorepublicano.uchile.cl/index.php/LM/article /view/30660.
Fernández Jódar, R. (2019). Sobre las preferencias léxicas en los registros coloquial y formal en L1 y L2. Studia Romanica Posnaniensia, 46 (4), 149-162. DOI: https://doi.org/10.14746/strop.2019.464.013
Kövecses Z. (2006). Language, mind, and culture: a practical introduction. Oxford: Oxford University Press [traducción al polaco (2011): Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie. Kraków: Universitas, trad. de A. Kowalcze-Pawlik & M. Buchta].
Matyja, A. (2020). Kulturowe uwarunkowania komunikacji hiszpańsko-polskiej na podstawie doświadczeń imigrantów z Hiszpanii mieszkających w Polsce. Tesis doctoral, Universidad de Wroclaw.
Nowakowska-Głuszak, A. (2009). ¿Pedir es también cuestión de cultura?: análisis comparativo de las peticiones en la lengua española y polaca desde el punto de vista de la lingüística cultural. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Palion-Musioł, A. & Tatoj, C. (2016). Propuestas didácticas para la enseñanza de la interculturalidad en la clase de ELE para los polaco. In J. Wilk-Racięska, A. Szyndler & C. Tatoj (eds.), Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos. Vol. 4: Lingüística y didáctica de la lengua española (pp. 274-287). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sobkowiak, P. (2015). Interkulturowość w edukacji językowej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Spychała, M. (2019). Dyskurs edukacyjny a rozwój interkulturowej kompetencji negocjacyjnej podczas lekcji języka obcego na przykładzie języka hiszpańskiego. Neofilolog, 38 (1), 91-106. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2012.38.1.7
Szeflińska-Baran, M. & Baran, M. (2020). El humor verbal frente a los procedimientos de face-work. Studia Iberystyczne, 19, 7-25. DOI: https://doi.org/10.12797/SI.19.2020.19.01
Tatoj, C. (2018). Propuesta de actividades para el trabajo en el aula de ELE sobre estereotipos. Aula De Encuentro, 20 (2), 239-259. DOI: https://doi.org/10.17561/ae.v20i2.12
Tatoj, C. (2019). ¿Qué esconden las palabras? La enseñanza del léxico y los estereotipos nacionales. Verba Hispanica, 27 (1), 11-27. DOI: https://doi.org/10.4312/vh.27.1.11-27
Tatoj, C. (2021). La competencia intercultural y el error pragmático. Studia Romanica Posnaniensia, 48 (2), 45-54. DOI: https://doi.org/10.14746/strop.2021.482.004
Tatoj, C. (2022). Spanish and Polish social language conditions in the eyes of students: linguistic politeness and conversation, Forum Filologiczne Ateneum, 1 (10), 39-50. DOI: https://doi.org/10.36575/2353-2912/1(10)2022.039
Tatoj, C. & Balches Arenas, S. (2023). El profesor como mediador intercultural y su papel en la enseñanza de aspectos socioculturales desde una perspectiva pragmagramatical en el español conversacional. Neofilolog, 60 (1), 146-157. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2023.60.1.11
Wilk-Racięska, J. (2009). Od wizji świata do opisu językoznawczego w kategoriach lingwistyki kulturowej. Uwagi na temat hiszpańskiej syntagmy nominalnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Cecylia Tatoj
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).