Małżeństwo w językowym obrazie świata. Na przykładzie paremii w języku polskim, rosyjskim i angielskim
PDF

Słowa kluczowe

marriage
wife
husband
proverbs
anti-proverbs

Jak cytować

Kuligowska, K. (2020). Małżeństwo w językowym obrazie świata. Na przykładzie paremii w języku polskim, rosyjskim i angielskim. Studia Rossica Posnaniensia, 45(2), 163–174. https://doi.org/10.14746/strp.2020.45.2.12

Abstrakt

The essence of marriage is being widely discussed in the last few decades in many social circles and at many different levels. From the linguistic point of view it is usually characterised on the basis of man’s and woman’s roles in their relationship. The aim of the paper is to present the view of marriage in Polish, Russian and English proverbial phrases. For the purposes of the article about 350 Polish and Russian and about 300 English proverbs have been subjected to cognitive analysis. The research proves that the concept of marriage is roughly universal in all three languages and it presents definitely an androcentric perspective. Wives in proverbs are shown in a very unfavourable light as grouchy, quarrelsome, unfaithful and narrow-minded human beings. Marriage reflected in sayings is usually a burden which diminishes man’s happiness and may even lead to his sickness, fast aging and death. What is more, quite a lot of proverbial phrases in all three languages under study foster violence against women. The concept of marriage presented in proverbs is undoubtedly a reflection of the old way of thinking and the old system of values, but the preliminary research of anti-proverbs, i.e. more modern expressions, proves that it has not undergone any fundamental changes in the language awareness of the Polish, Russian and English native speakers.

https://doi.org/10.14746/strp.2020.45.2.12
PDF

Bibliografia

Bielińska-Gardziel, Iwona. Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie. Warszawa, Slawistycz-ny Ośrodek Wydawniczy, 2009.

Dąbrowska, Zofia. „Małżeństwa w Polsce współczesnej. Studium empiryczne”. Roczniki Socjologii Rodziny, t. 13, 2001, s. 29–43.

Gasanova, Marina, Patimat Magomedova, Salminat Gasanova. „Linguoculturological Analysis of Woman’s Image in the Proverbs and Sayings of the Dagestan Languages”. International Journal of Environmental & Science Education, vol. 11, 18, 2016, s. 11869–11887. Web. 25.06.2019. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1121769.pdf.

Hovhannisyan, Lilit. Gender Relations in English and Armenian Proverbs. Yerevan 2017. Web. 12.07.2019. https://baec.aua.am/files/2017/09/Lilit_Hovhannisyan_Gender-Relations-in-En-glish-and-ArmenianProverbs_Capstone.pdf.

Jagielska, Anna. „Orzech, osioł i niewiasta, czyli stereotypy płci w przysłowiach”. Niebieska Linia, 5, 2004. Web. 27.06.2019. https://www.niebieskalinia.pl/pismo/wydania/dostepne-artykuly/4484-orzech-osiol-i-niewiasta-czyli-stereotypy-plci-w-przyslowiach.

Jarosz, Beata. Językowy obraz ślubu. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodow-skiej, 2014.

Karwatowska, Małgorzata. „Uległa, podporządkowana i piękna, czyli stereotyp kobiety dawniej i dziś”. Dialog kultur w edukacji. Red. Barbara Myrdzik, Małgorzata Karwatowska. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009, s. 270–278.

Kerschen, Lois. American Proverbs about Women: A Reference Guide. Westport, Connecticut, Lon-don, Greenwood Press, 1998.

Kirsanova, Maria. „Androcentrism of English Proverbs and Anti-Proverbs with Gender Compo-nents”. Journal of Language and Education, 4 (2), 2018, s. 68–77. Web. 12.07.2019. https://doi.org/10.17323/2411-7390-2018-4-2-68-77.

Kocik, Lucjan. Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, 2006.

Kozioł-Chrzanowska, Ewa. „Przekrojowa” rubryka „Heca hecą” jako źródło potocznych reproduktów języka polskiego. Kraków, Wydawnictwo Libron, 2015. Web. 14.07.2019. http://rcin.org.pl/Content/63424/Heca%20hecą%20–%20ostateczny%20pdf.pdf.

Litovkina, Anna T. Women Through Anti-Proverbs. Cham, Palgrave Macmillian, 2019.

Monger, Georg P. Marriage Customs of the World: An Encyclopaedia of Dating Customs and Wed-ding Traditions. Santa Barbara, Denver, Oxford, ABC-CLIO, 2013.

Ničiporčik, Elena Vladimirovna. „Aksiologičeskij portret ženŝiny v ital’ânskih i russkih paremiâh (v poiskah sub”ekta ocenki)”. Problemy istorii, filologii, kul’tury, 4 (26), 2009, s. 181–195. Web. 28.05.2019. https://cyberleninka.ru/article/v/aksiologicheskiy-portret-zhenschiny-v-italy-anskih-i-russkih-paremiyah-v-poiskah-subekta-otsenki.

Rodziewicz, Barbara. „Póty mąż żonę całuje, póki się kapusta na ławce gotuje. Mężczyzna – mąż i głowa rodziny we frazeologii polskiej i rosyjskiej”. Z zagadnień semantyki i stylistyki tekstu. Red. Anna Ginter. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2010, s. 245–249.

Schipper, Mineke. „A Thousand Proverbs Later, It’s Still a Brutality”. Los Angeles Times, 20.04.2004. Web. 14.08.2019. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2004-apr-20-oe-schipper20-story.html.

Skoczylas-Krotla, Edyta. „Obraz rodziny w przysłowiach różnych narodów”. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Seria: Językoznawstwo, 7, 2010, s. 155–163.

Szulich-Kałuża, Justyna. Małżeństwo i rodzina w polskiej prasie. Lublin, Wydawnictwo KUL, 2010.

Tamer’ân, Tat’âna Ûl’evna. „Aksiologičeskij status anglijskoj gendernoj kartiny mira (na mate-riale paremiologii)”. Vestnik RUDN. Seriâ Teoriâ âzyka. Semiotika, 13, 2014, s. 46–53. Web. 28.05.2019. https://cyberleninka.ru/article/n/aksiologicheskiy-status-angliyskoy-gendernoy-kartiny-mira-na-materiale-paremiologii.

Yusuf, Yisa Kehinde. „The Sexist Correlation of Women with the Non-Human in English and Yoruba Proverbs”. De Proverbio, vol. 3, 1, 1997. Web. 15.08.2019. https://deproverbio.com/the-se-xist-correlation-of-women-with-the-non-human-in-english-and-yoruba-proverbs/.

Zheng, Xin. „The Analysis of Sexism in English Proverbs”. Journal of Language Teaching and Re-search, vol. 9, 2, s. 352–357. Web. 14.07.2019. http://www.academypublication.com/ojs/index.php/jltr/article/view/jltr0902352357.

Słowniki

Adalberg, Samuel. Słownik przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich. Web. 18.05.2019. http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=11434&from=publication.

Cordry, Harold V. The Multicultural Dictionary of Proverbs: Over 20000 Adages from More Than 120 Languages, Nationalities and Ethnic Groups. London, Mc Farland & Company, 2005.

Dal’, Vladimir Ivanovič. Poslovicy russkogo naroda. Web. 20.05.2019. https://vdahl.ru.

Herman, Bernadeta, Jerzy Syjud, wyb. Księga przysłów. Katowice, Videograf II, 1998.Kłosińska, Katarzyna. Słownik przysłów: przysłownik. Poznań, Publicat, 2011.Litovkina, Anna T., Wolfgang Mieder. Old Proverbs Never Die. They Just Diversify. A Collection of Anti-Proverbs. Veszprém, University of Veszprém Press, 2006.

Litovkina, Anna T., Wolfgang Mieder. Twisted Wisdom. Modern Anti-Proverbs. Vermont, University of Vermont, 1999.