Schlagworte
friend
enemy
picture of the world
semantic profile
Zitationsvorschlag
Number of views: 287
Number of downloads: 254
Abstract
The article aims at reconstructing and comparing the cultural meanings contained in the concepts friend and enemy. To achieve the objective, the author referred to research methodologies elaborated by cognitive linguists. Particularly useful were those approaches which emphasize the necessity of including both the role of cognitive processes in descriptions of language and its historical, cultural and social underpinnings. In such approaches, questionnaires and surveys are accepted as sources of empirical data. In the current study, an analysis of the specific connotations attached to the concepts friend and enemy in Polish, German and Russian is performed. The obtained results allow for creating a hierarchy of the criteria that speakers of the three languages take into consideration, and for establishing significant similarities and differences between the Polish, German and Russian semantic profiles of the two concepts.
Literaturhinweise
Anusiewicz, Janusz. „Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku”. Językowy obraz świata. Red. Jerzy Bartmiński. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1990, s. 277–307.
Anusiewicz, Janusz, Anna Dąbrowska, Michael Fleischer. „Językowy obraz świata i kultura”. Język a Kultura. T. 13: Językowy obraz świata i kultura. Red. Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, s. 11–44.
Apresjan, Jurij Derenikovič. „Definiowanie znaczeń leksykalnych jako zagadnienie semantyki teoretycznej”. Semantyka i słownik. Red. Anna Wierzbicka. Wrocław, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1972, s. 39–75.
Awdiejew, Aleksy. Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzi. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1987.
Bartmiński, Jerzy. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007a.
Bartmiński, Jerzy. Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007b.
Bartmiński, Jerzy, red. Język – Wartości – Polityka. Zmiany w rozumieniu nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.
Bauman, Zygmunt. Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007.
Bauman, Zygmunt. Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Duden. Deutsches Universalwörterbuch, 4., neu bearbeitete und erweiterte Auflage, Herausgegeben von der Dudenredaktion. Mannheim–Leipzig–Zürich, Dudenverlag, 2001.
Duszak, Anna. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
Gadamer, Hans-Georg. Dziedzictwo Europy. Przeł. Andrzej Przyłębski. Warszawa, Wydawnictwo Spacja, 1992.
Gadamer, Hans-Georg. „Hermeneutyka”. Przeł. Bogdan Baran. Życie i Myśl, 4, 1976, s. 137–150.
Gawarkiewicz, Roman. „Archeologia świadomości językowej Polaków i Rosjan. Analiza porównawcza na materiałach polskiego i rosyjskiego słownika asocjacyjnego”. Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury, 28, 2016, s. 151–167.
Gawarkiewicz, Roman. Komunikacja międzykulturowa a stereotypy. Polacy – Niemcy – Rosjanie. Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2011.
Gawarkiewicz, Roman. „Polsko-, niemiecko- i rosyjskojęzyczny obraz «innego» i «obcego». Analiza porównawcza pól asocjacyjnych”. Studia Rossica Posnaniensia, 45 (2), 2020, s. 147–161.
Gawarkiewicz, Roman, Izabela Pietrzyk, Barbara Rodziewicz. Polski słownik asocjacyjny z suplementem. Szczecin, Print Group, 2008.
Geeraerts, Dirk. „Introduction. A rough guide to Cognitive Linguistics”. Cognitive Linguistics. Basic Readings. Red. Dirk Geeraerts. Berlin–New York, Mouton de Gruyter, 2006, s. 1–28.
Grabias, Stanisław. Język w zachowaniach społecznych. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1994.
Grzegorczykowa, Renata. „Idee kognitywizmu jako podstawa badań porównawczych w zakresie semantyki”. Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury, 16, 2004, s. 75–84.
Karaulov, Ŭrij N. et al. Russkij аssociativnyj slovar’. Moskva, Izdatel’stvo AST, 2002.
Kurcz, Ida. Język a reprezentacja świata w umyśle. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1987.
Maćkiewicz, Jolanta. „Wyspa – językowy obraz wycinka rzeczywistości”. Językowy obraz świata. Red. Jerzy Bartmiński. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999, s. 193–206.
Pajdzińska, Anna, Ryszard Tokarski. „Językowy obraz świata – konwencja i kreacja”. Pamiętnik Literacki, 87, 4, 1996, s. 143–158.
Puzynina, Jadwiga. „Jak pracować nad językiem wartości?”. Język a kultura. T. 2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne. Red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1989, s. 129–137.
Rodziewicz, Barbara. Wartości. Polacy – Niemcy – Rosjanie. Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2014.
Słownik języka polskiego PWN. T. 1–3. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
Tarkowska, Elżbieta. „Niepewność kulturowa a stosunek do inności”. U progu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego. Red. Marian Kempny, Alina Kapciak, Sławomir Łodziński. Warszawa, Oficyna Naukowa, 1997, s. 85–97.
Tokarski, Ryszard. „Słownictwo jako interpretacja świata”. Współczesny język polski. Encyklopedia kultury polskiej. T. 2. Red. Jerzy Bartmiński. Wrocław, Wydawnictwo „Wiedza o kulturze”, 1993, s. 335–362.
Тоlkovyj slovar’ russkogo âzyka Ušakova. Web. 14.11.2020. https://slovar.cc/rus/ushakov/389073.html.
Wierzbicka, Anna. Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1971.
Wilmowska, Iwona. „Moralność i sprawność jako wymiary postrzegania społecznego”. Psychologia Społeczna, 4, 2009, s. 199–211.
Word associations network. Web. 14.11.2020. https://wordassociations.net/en/dictionary.