Słowa kluczowe
AI
selekcja zarodków
in vitro
bioetyka
nauczanie Kościoła katolickiego
uczenie maszynowe
głębokie uczenie
procedury wspomaganego rozrodu
Jak cytować
Abstrakt
Celem publikacji jest przedstawienie dylematów etycznych oraz stanowiska Kościoła katolickiego w odniesieniu do wykorzystania sztucznej inteligencji w procedurze zapłodnienia in vitro. Artykuł przedstawia klasyczny przebieg procedury sztucznego zapłodnienia, wyniki badań nad zastosowaniem sztucznej inteligencji w selekcji zarodków, a także wynikające z tego problemy etyczne. Podstawową metodą badawczą była analiza i synteza literatury naukowej oraz nauczania Kościoła katolickiego. Wnioski wskazują, że choć wykorzystanie sztucznej inteligencji zwiększa techniczną skuteczność selekcji zarodków, nie zmienia to moralnej oceny procedury in vitro, która z perspektywy katolickiej pozostaje nie do przyjęcia.
Bibliografia
Afnan, Michael Anis Mihdi i in. 2021. „Ethical Implementation of Artificial Intelligence to Select Embryos in In Vitro Fertilization”. W: Proceedings of the 2021 AAAI/ACM Conference on AI, Ethics, and Society, 412-423. New York: ACM.
Antczak, Karol. 2016. „Uczenie głębokie w diagnostyce medycznej”. Symulacja w Badaniach i Rozwoju, 7(3-4): 83-88.
Aufieri, Roberto i Francesco Mastrocola. 2025. „Balancing Technology, Ethics, and Society: A Review of Artificial Intelligence in Embryo Selection”. Information, 16(1): 18. DOI: https://doi.org/10.3390/info16010018
Benedykt XVI. 2008. Przemówienie do uczestników sympozjum na temat bioetyki i naprotechnologii (Rzym, 2008). Watykan.
Benedykt XVI. 2009. Encyklika „Caritas in veritate”.
Benedykt XVI. 2012. Przemówienie podczas XVIII sesji generalnej Papieskiej Akademii Życia „Diagnostyka i leczenie niepłodności” (25 lutego 2012). Watykan.
Borna, Mahdi-Reza, Mohammad Mehdi Sepehri i Behnam Maleki. 2024. „An artificial intelligence algorithm to select most viable embryos considering current process in IVF labs”. Frontiers in Artificial Intelligence, 7: 118. DOI: https://doi.org/10.3389/frai.2024.1375474
Dykasteria Nauki Wiary i Dykasteria ds. Kultury i Edukacji. 2025. Nota „Antiqua et nova” na temat relacji pomiędzy sztuczną inteligencją a inteligencją ludzką (28 stycznia 2025). Watykan.
Franciszek. 2014. Przemówienie do członków Stowarzyszenia Włoskich Lekarzy Katolickich (15 listopada 2014). Watykan.
Franciszek. 2015. Encyklika „Laudato Si’”.
Franciszek. 2024a. „Sztuczna inteligencja i pokój”. Orędzie na 57. Światowy Dzień Pokoju (1 stycznia 2024). Watykan. DOI: https://doi.org/10.58324/s.375
Franciszek. 2024b. Przemówienie Ojca Świętego na temat etycznego wykorzystania sztucznej inteligencji (2024). Watykan.
Jan Paweł II. 1995. Encyklika „Evangelium Vitae”.
Kim, Hyung Min i in. 2023. „Evaluation of the Clinical Efficacy and Trust in AI-Assisted Embryo Ranking: Survey-Based Prospective Study”. Journal of Medical Internet Research, 26: e52637. DOI: https://doi.org/10.2196/52637
Kongregacja Nauki Wiary. 1987. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. Odpowiedzi na niektóre aktualne zagadnienia („Donum Vitae”).
Kongregacja Nauki Wiary. 2008. Instrukcja „Dignitas personae” dotycząca niektórych problemów bioetycznych.
Koplin, Julian J. i in. 2025. „Ethics of artificial intelligence in embryo assessment: mapping the terrain”. Human Reproduction, 40(2): 179-185. DOI: https://doi.org/10.1093/humrep/deae264
Kufel, Jakub i in. 2021. „Czym jest deep learning, uczenie maszynowe i sztuczne sieci neuronowe? – Przykładowe zastosowania w medycynie”. W: Innowacje w medycynie – przegląd wybranych technologii XXI w., tom 2, red. Jakub Kufel i Piotr Lewandowski, 19-41. Łódź: ArchaeGraph.
Lee, Tammy i in. 2024. „A brief history of artificial intelligence embryo selection: from black-box to glass-box”. Human Reproduction, 39(2): 285-292. DOI: https://doi.org/10.1093/humrep/dead254
Liu, Xiaoyan i in. 2023. „Construction of the machine learning-based live birth prediction models for the first in vitro fertilization pregnant women”. BMC Pregnancy and Childbirth, 23: 476. DOI: https://doi.org/10.1186/s12884-023-05775-3
Niewęgłowski, Kacper i in. 2021. „Zastosowania sztucznej inteligencji (AI) w medycynie”. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 27(3): 213-219. DOI: https://doi.org/10.26444/monz/142085
Olawade, David B. i in. 2025. „Artificial intelligence in in-vitro fertilization (IVF): A new era of precision and personalization in fertility treatments”. Journal of Gynecology Obstetrics and Human Reproduction, 54(3): art.102903 (1-10). DOI: https://doi.org/10.1016/j.jogoh.2024.102903
Papieska Akademia Życia. 2020. Rome Call for AI Ethics. Rzym.
Patrzyk, Sebastian i Anna Woźniacka. 2022. Sztuczna inteligencja w medycynie. Łódź: UMedical Reports.
Pugeda, Teofilo Giovan S. III. 2024. „Embryo Selection in the Context of In Vitro Fertilization”. The Linacre Quarterly, 91(1): 21-28. DOI: https://doi.org/10.1177/00243639231169828
Spencer, Lindsay i in. 2022. „Ensembled Deep Learning for the Classification of Human Sperm Head Morphology”. Advanced Intelligent Systems, 4(10): 2200111. DOI: https://doi.org/10.1002/aisy.202200111
Swain, Jason E. i in. 2020. „AI in the treatment of fertility: key considerations”. Journal of Assisted Reproduction and Genetics, 37: 2817-2824. DOI: https://doi.org/10.1007/s10815-020-01950-z
Tran, Duc M. i in. 2024. „Advancing Embryo Selection: A Comparative Study of State-of-the-Art Deep Learning Models for IVF Embryo Quality Assessment”. Preprint, Research Square, 5 marca 2024. DOI: https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-4010165/v1
Wasilewski, Tadeusz. 2017. „Procedura in vitro – technika i konsekwencje”. W: Wobec in vitro. Genetyczne, moralne, filozoficzne, teologiczne i prawne aspekty zapłodnienia pozaustrojowego, red. Jacek Grzybowski i Franciszek Longchamps de Bérier, 17-45. Kielce: Jedność.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Mateusz Dańczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.