Reperkusje Jezusowego wezwania do bezgranicznego przebaczania „z serca” (Mt 18,21-35) w Zapiskach więziennych bł. kard. Stefana Wyszyńskiego
Okładka czasopisma Teologia i Moralność, tom 20, nr 1(38), rok 2025, tytuł Sztuczna inteligencja i transhumanizm
PDF

Słowa kluczowe

przebaczenie bezgraniczne
przebaczenie „z serca”
Piotr
król
nielitościwy dłużnik
Stefan Wyszyński

Jak cytować

Florczyk, Łukasz. (2025). Reperkusje Jezusowego wezwania do bezgranicznego przebaczania „z serca” (Mt 18,21-35) w Zapiskach więziennych bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. Teologia I Moralność, 20(1(38), 191–212. https://doi.org/10.14746/TIM.2025.38.1.13

Abstrakt

Niniejszy artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej z nich autor, posługując się metodą historyczno-krytyczną, przebadał perykopę Mt 18,21-35. Celem podjętych analiz (literackiej i egzegetyczno-teologicznej) było wyłonienie istoty Jezusowego orędzia o przebaczeniu. Okazuje się, że oba passusy (Mt 18,21-22; Mt 18,23-35) są ze sobą luźno powiązane i kładą nacisk na różne aspekty dotyczące przebaczenia. Pierwszy tekst akcentuje ilość przebaczenia (zawsze), a drugi – jakość („z serca”). W drugiej części artykułu autor, na podstawie Zapisków więziennych, przeanalizował wypowiedzi bł. kard. Stefana Wyszyńskiego na temat przebaczenia. Z kolei celem tych analiz było stwierdzenie, czy i w jakim stopniu Prymas Tysiąclecia realizował w swoim życiu przesłanie wypływające z perykopy Mt 18,21-35. Bazując na zapiskach kard. Wyszyńskiego można wywnioskować, że opowiadał się on za bezgranicznym przebaczaniem „z serca”. Taka postawa Prymasa Tysiąclecia może stanowić doskonały komentarz praktyczny do dialogu Piotra z Jezusem (Mt 18,21-22) oraz przypowieści o nielitościwym dłużniku (Mt 18,23-35).

https://doi.org/10.14746/TIM.2025.38.1.13
PDF

Bibliografia

Albright, William i Christopher Mann. 2008. Matthew: Introduction, Translation, and Notes. New Haven – London: Yale University Press.

Allen, Willoughby. 1907. A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel According to S. Matthew. New York: C. Scribner’s sons.

Banaszek, Andrzej. 2003. „Uniwersalizm perykopy o nielitościwym dłużniku w świetle analizy narracyjnej (Mt 18,23-35)”. Warszawskie Studia Teologiczne, 16: 45-61.

Blomberg, Craig. 2001. Matthew (NAC 22). Nashville: Broadman & Holman Publishers.

Boniewicz, Edmund. 2001. „Kardynał Stefan Wyszyński, Sługa Boży i Mąż Stanu”. Communio, 21(3): 9-26.

Carter, Warren. 2000. Matthew and the Margins: A Sociopolitical and Religious Reading. Sheffield: Sheffield Academic Press.

Chouinard, Larry. 1997. Matthew. Joplin: College Press.

Czerski, Janusz. 1979. „Miłosierdzie w przypowieści Mateusza o darowaniu długów (18,23-35)”. Studia Teologiczno-Historyczne, 7: 49-56.

Davies, William i Dale Allison. 2004. A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel According to Saint Matthew. London – New York: T&T Clark International.

Fausti, Silvano. 2007. Wspólnota czyta Ewangelię według św. Mateusza, tłum. Zenon Ziółkowski. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

France, R. T. 2007. The Gospel of Matthew. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publication Co.

Gardner, Richard. 1991. Matthew. Scottdale: Herald Press.

Gnilka, Joachim. 2001. Das Matthäusevangelium 14,1-28,20 (HThK.NT I/2). Freiburg – Basel – Wien: Herder.

Hagner, Donald. 2002. Matthew 14-28 (WBC 33B). Dallas: Word, Incorporated.

Hare, Douglas. 1993. Matthew. Louisville: John Knox Press.

Hendriksen, William. 1973. Exposition of the Gospel According to Matthew (NTC 9). Grand Rapids: Baker Book House.

Homerski, Józef. 2004. Ewangelia według św. Mateusza. Wstęp – przekład z oryginału –komentarz. Poznań: Pallottinum.

Keener, Craig. 2000. Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, tłum. Zbigniew Kościuk. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.

Keener, Craig. 2009. The Gospel of Matthew: A Socio-Rhetorical Commentary. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Co.

Kręcidło, Janusz. 2020. „Antropologicznokulturowa interpretacja przypowieści o niemiłosiernym słudze (Mt 18,23-35)”. Polonia Sacra, 24(1): 31-45. DOI: https://doi.org/10.15633/ps.3563

Kręcidło, Janusz. 2011. „Jakiego przebaczenia uczy nas Jezus?”. Ateneum Kapłańskie, 156(1): 25-34.

Lenski, Richard. 1961. The Interpretation of St. Matthew’s Gospel. Minneapolis: Augsburg Publishing House.

Leske, Adrian. 2000. „Ewangelia według św. Mateusza”. W: Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego, red. William Farmer, red. wyd. pol. Waldemar Chrostowski, tłum. Bogusław Widła, 1133-1205. Warszawa: Verbinum.

Luz, Ulrich. 2001. Matthew: A Commentary on Matthew 8-20, tłum. James Crouch. Minneapolis: Augsburg Fortress.

MacArthur, John. 1989. Matthew. Chicago: Moody Press.

Mitch, Curtis i Edward Sri. 2019. Ewangelia według św. Mateusza. Katolicki Komentarz do Pisma Świętego, tłum. Eliza Litak. Poznań: Wydawnictwo „W Drodze”.

Morris, Leon. 1992. The Gospel According to Matthew. Grand Rapids – Leicester: W.B. Eerdmans, Inter-Varsity Press. DOI: https://doi.org/10.5040/bci-000l

Newman, Barclay i Philip Stine. 1992. A Handbook on the Gospel of Matthew. New York: United Bible Societies.

Nolland, John. 2005. The Gospel of Matthew: A Commentary on the Greek Text. Grand Rapids – Carlisle: W.B. Eerdmans; Paternoster Press.

Orygenes. 2003. Komentarz do Ewangelii według św. Mateusza (Źródła Myśli Teologicznej 10), oprac. Emil Stanula, tłum. Katarzyna Augustyniak. Kraków: WAM.

Paciorek, Antoni. 2008. Ewangelia według świętego Mateusza (rozdziały 14-28). Wstęp –przekład z oryginału – komentarz (NKB.NT I/2). Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

Paciorek, Antoni. 2013. Przypowieści Jezusa. Wprowadzenie i objaśnienie. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

Piasecki, Bronisław. 2020. Ostatnie dni Prymasa Tysiąclecia. Kraków: Wydawnictwo M.

Pikor, Wojciech. 2011. Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.

Robertson, A. T. 2009. Commentary on the Gospel According to Matthew. Bellingham: Logos Research Systems, Inc.

Rosik, Mariusz. 2010. Duszpasterski komentarz do Nowego Testamentu. Ewangelia wg św. Mateusza (Mt 14,1-28,20). Tarnów: Biblos.

Rynio, Alina. 2024. „Przebaczająca miłość w życiu i działalności bł. kard. Stefana Wyszyńskiego”. Studia Prymasowskie, 9: 111-128.

Spence-Jones, Henry i Joseph Exell. 2004. The Pulpit Commentary: St. Matthew. T. 2. Bellingham: Logos Research Systems, Inc.

Turner, David i Bock Darrell. 2005. Cornerstone Biblical Commentary: Matthew and Mark. T. 11. Carol Stream: Tyndale House Publishers.

Utley, Robert. 2000. The First Christian Primer: Matthew. Marshall: Bible Lessons International.

Viviano, Benedict. 2004. „Ewangelia według świętego Mateusza”. W: Katolicki komentarz biblijny, red. Raymond Brown, Joseph Fitzmyer i Roland Murphy; red. wyd. pol. Waldemar Chrostowski; tłum. Krzysztof Bardski, 911-980. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.

Wanat, Zbigniew. 2002. „Kardynał Stefan Wyszyński – świadek przebaczającej miłości”. W: Ksiądz Stefan Kardynał Wyszyński Prymas Polski. W setną rocznicę urodzin, red. Ryszard Michalski, 79-100. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Wyszyński, Stefan. 1980. Miłość na co dzień. Rozważania. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.

Wyszyński, Stefan. 2001. Zapiski więzienne. Warszawa – Ząbki: Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”; Apostolicum.

Żywica, Zdzisław. 2010. „Wspólnototwórcze napomnienie, przebaczenie i nawrócenie. Teologia narratywna Mt 18,15-35”. Verbum Vitae, 18: 105-121.