Słowa kluczowe
constructivist trend
constructivist museum model
preschool education
early childhood education
Jak cytować
Abstrakt
The paper addresses issues related to the constructivist trend and the museum educational model based on it. The first part outlines the theoretical perspective adopted, which is determined by Bruner’s constructivist approach to the learning process, providing inspiration for the museum educational model proposed by Hein. The educational project method is presented as one that can be a strategy in the implementation of such a model. The second part of this paper introduces the methodological assumptions, selected research results and conclusions. The research aimed at (a) describing the experience of students planning and implementing educational projects in the museum space, and (b) verifying whether the base and content of museum exhibitions meet the material space needs of a constructivist museum. The use of action research strategy (direct observation and document analysis) allowed to collect qualitative material, the analysis of which indicates that the implementation of educational projects, in the trend of constructivist museum model, is consistent with the assumptions of this method: among others, independence, creativity, creative and research attitude, innovation, commitment, teamwork. Finally, the author draws conclusions and recommendations for educational practice, pointing to the importance of exhibitions and the material base of museum for the implementation of museum education in the constructivist model – the need to create a learning environment in which material conditions will be understood as “tools” to help construct knowledge and meanings.
Bibliografia
Angrosino, M.V. (2009). Obserwacja w nowym kontekście. Etnografia, pedagogika i rozwój problematyki społecznej (tłum. F. Rogalski). W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych (t. 2, s. 129 151), Wydawnictwo Naukowe PWN.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych (tłum. W. Betkiewicz). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bliźniak, J. (2024). Lekcja muzealna to nie oprowadzanie. Możliwości i wyzwania edukacji muzealnej. Centrum Edukacji Obywatelskiej. https://ceo.org.pl/lekcja-muzealna-to-nie-oprowadzanie/
Borusiewicz, M. (2012). Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum. Universitas.
Bruner, J.S. (2006). Kultura edukacji (tłum. T. Brzostowska-Tereszkiewicz). Universitas.
Brzezińska, A. (2006). Jerome S. Bruner: prekursor kształcenia wspomagającego rozwój. W: J.S. Bruner, Kultura edukacji (s. V–XX). Universitas.
Ciesielska, M., Wolanik-Bostrӧm, K., Ӧhlander M. (2012). Obserwacja. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia (t. 2, s. 41–67). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Creswell, J.W. (2013). Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane (tłum. J. Gilewicz). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czerepaniak-Walczak, M. (2010). Badanie w działaniu. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 319–337). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dewey, J. (2005). Moje pedagogiczne credo (tłum. J. Pieter). Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Dudzikowa, M. (2013). Użyteczność pojęcia działań pozornych jako kategorii analitycznej. Egzemplifikacje z obszaru edukacji (i nie tylko). W: M. Dudzikowa, K. Knasiecka-Falbierska (red.), Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej (s. 27–82). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Filipiak, E. (2008). Uczenie się w klasie szkolnej w perspektywie socjokulturowej. W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (s. 17–34). Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Garbula, J.M., Kowalik-Olubińska, M. (2011). Tworzenie wspólnot uczących się – od edukacji wczesnoszkolnej do społeczeństwa wiedzy. W: A. Cudowska (red.), Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej (s. 485–495). Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych (tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gołębniak, B.D. (2008). Wyjść poza scjentystyczne i personalistyczne myślenie o „uczeniu się uczenia”. W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (s. 50–58). Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Hein, G. (2010). Edukacja muzealna (tłum. P. Szaradowski). W: J. Skutnik, M. Szeląg (red.), Edukacja muzealna. Antologia tłumaczeń (s. 59–83). Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Karczewski, L. (2015). Konstruowanie edukacji. Uwagi po szkoleniu „Edukacja w muzeum sztuki współczesnej”. ABC edukacji w muzeum. Muzea sztuki współczesnej, rezydencjonalne, wielooddziałowe i interdyscyplinarne, 8, 24–35.
Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Królikowski, J. (2001). Projekt edukacyjny. Materiały dla zespołów międzyprzedmiotowych. Wydawnictwa CODN.
Krzyżaniak, L. (2003). Metoda projektów w ujęciu teoretycznym. W: D. Kitowska (red.), Projekt edukacyjny i inne formy uczenia się we współpracy w realizacji ścieżek edukacyjnych: przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna (s. 9–14). Pracownia Wydawniczo-Edukacyjna K&K.
Kupisiewicz, C., Kupisiewicz, M. (2009). Słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwieciński, Z. (2012). Pedagogie postu. Preteksty – konteksty – podteksty. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Łobocki, M. (2011). Metody i techniki badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Łuczewski, M., Bednarz-Łuczewska, P. (2012). Analiza dokumentów zastanych. W: Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia (t. 2, s. 163–188). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mallek, A. (2015). Pedagogika muzealna. Cele, idea, kierunek rozwoju i zastosowanie w praktyce na przykładzie „lekcji muzealnej” w polskim muzeum historycznym. Problemy Wczesnej Edukacji, 28(1), 114–127. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0008.5676
Mikina, A., Zając, B. (2001). Jak wdrażać metodę projektów? Poradnik dla nauczycieli i uczniów gimnazjum, liceum i szkoły zawodowej. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Nadolska-Styczyńska, A. (2016). Nie tylko lekcje i oprowadzanie. Kilka uwag o polskiej edukacji muzealnej i sposobach jej badania. Journal of Urban Ethnology, 14, 95–111.
Nowakowska-Buryła, I. (2008). Rozwijanie zdolności samodzielnego uczenia się dzieci w młodszym wieku szkolnym. W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (s. 189–197). Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Pater, R. (2013). Edukacja muzealna dla dzieci. Alternatywne przestrzenie. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 8(30/4), 55–76.
Pater, R. (2016). Edukacja muzealna – muzea dla dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rosalska, M., Zamorska, B. (2002). Teoretyczne podstawy projektów. W: B.D. Gołębniak (red.), Uczenie metodą projektów (s. 81–89). WSiP.
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Skutnik, J. (2008). Muzeum sztuki współczesnej jako przestrzeń edukacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Stabrawa, K. (2016). Edukacja w Muzeum – między teorią a doświadczeniem Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce, 31, 229–252.
Szeląg, M. (2013). Koncepcje edukacyjne w polskich muzeach w świetle Raportu o stanie edukacji muzealnej. W: W. Wysok, A. Stępnik (red.), Edukacja muzealna w Polsce. Aspekty, konteksty, ujęcia (s. 13–37). Państwowe Muzeum na Majdanku.
Szeląg, M. (2014a). Rekomendacje. Główne kierunki rozwoju edukacji muzealnej w Polsce w opracowaniu uczestników seminariów z cyklu „Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce. Suplement”. W: M. Szeląg (red.), Raport o stanie edukacji muzealnej. Suplement. Część 1 (t. 8, s. 21–45). Universitas.
Szeląg, M. (2014b). Raport o stanie edukacji muzealnej. Suplement. Część 2 (t. 9). Universitas.
Szeląg, M. (2019). Muzeum jako instytucja edukacyjna. Edukacja muzealna. EPALE. https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/muzeum-jako-instytucja-edukacyjna-edukacja-muzealna
Szuścik, U. (2013). Kwiatek do kożucha. Pozór w edukacji plastycznej. W: M. Dudzikowa, K. Knasiecka-Falbierska (red.), Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej (s. 273–283). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Wysok, W., Stępnik, A. (2013). Wstęp. W: W. Wysok, A. Stępnik (red.), Edukacja muzealna w Polsce. Aspekty, konteksty, ujęcia (s. 7–12). Państwowe Muzeum na Majdanku.
Zduńczyk, E. (2015). Człowiek w muzeum, czyli rzecz o edukacji, wychowaniu i rozrywce. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 1(21), 169–184.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Justyna Kosz-Szumska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.