Słowa kluczowe
Wrocław
ochrona zbiorów bibliotecznych
Dolny Śląsk
zbiornica książek
XX wiek
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 342
Liczba pobrań: 204
Abstrakt
Jeden z najwybitniejszych polskich bibliologów XX wieku prof. Aleksander Birkenmajer przeprowadził w 1949 roku na zlecenie Ministerstwa Oświaty pierwszą w swojej karierze bibliotekarskiej wizytację Biblioteki Uniwersyteckiej oraz Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. W instytucjach znajdowały się poddane ochronie materiały biblioteczne. Do Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w latach 1947–1949 zwieziono z terenu Dolnego Śląska około 900 000 tomów, głównie poniemieckiej proweniencji. Bibliolog w sporządzonym sprawozdaniu wskazał na występujące problemy oraz sposoby ich przezwyciężenia. Wysoko ocenił pracowników, którym przyszło działać w trudnym powojennym okresie. Birkenmajer okazał się wnikliwym, rzetelnym oraz obiektywnym wizytatorem. Sprawozdanie jest cennym dokumentem źródłowym pozwalającym poznać fragment historii wrocławskiej zbiornicy oraz Biblioteki Uniwersyteckiej. Powinno być wykorzystane w przyszłych pracach badawczych związanych z odbudową bibliotek i bibliotekarstwa na Dolnym Śląsku oraz w Polsce.Finansowanie
Aleksander Birkenmajer
preservation of library resources
Lower Silesia
book repository
20th century
Bibliografia
AAN, (Archiwum Akt Nowych w Warszawie), Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydział Bibliotek Naukowych, sygn. 6943, k. 39 – Aleksander Birkenmajer do Naczelnej Dyrekcji Bibliotek w Ministerstwie Oświaty, Kraków, 9 sierpnia 1949 roku.[Kraków, 9 sierpnia 1949].
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydz.[iał] Bibliotek Naukowych. Zbiornica Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. Sprawozdania miesięczne z działalności za 1950 r., sygn. 6959, k. 2 – Stan Zbiornicy na dzień 30 XII 1949 r.
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydz.[iał] Bibliotek Naukowych. Zbiornica Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. Sprawozdania miesięczne z działalności za 1950 r., sygn. 6959, k. 4 – E. Zubik, Sprawozdanie rzeczowe za miesiąc luty 1950 r.
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydz.[iał] Bibliotek Naukowych. Zbiornica Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. Sprawozdania miesięczne z działalności za 1950 r., sygn. 6959, k. 26 – E. Zubik, Sprawozdanie rzeczowe za miesiąc maj 1950 r.
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydz.[iał] Bibliotek Naukowych. Zbiornica Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. Sprawozdania miesięczne z działalności za 1950 r., sygn. 6959, k. 30 – E. Zubik, Roczne sprawozdanie rzeczowe za rok 1950.
Ameisenowa Z., Aleksander Birkenmajer jako bibliotekarz i uczony, „Roczniki Biblioteczne” 1961, t. 5.
Baumgart J., Aleksander Birkenmajer jako dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu i Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, „Roczniki Biblioteczne” 1969, t. 13.
Baumgart J., Działalność bibliotekarska Aleksandra Birkenmajera, „Roczniki Biblioteczne” 1961, t. 5.
Bieńkowska B., Aleksandra Birkenmajera koncepcja historii książki, „Przegląd Biblioteczny” 1978, t. 46.
Bieńkowska B., Czterdzieści lat Katedry prof. Aleksandra Birkenmajera, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1991,nr 3.
Ciechanowska Z., Aleksander Birkenmajer o historii bibliotek, „Roczniki Biblioteczne” 1969, t. 13.
Dobrzycki J., Aleksander Birkenmajer jako historyk nauki, „Przegląd Biblioteczny” 1978, nr 46.
Jazdon A., Bolesław Świderski jako kierownik Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Poznaniu – przyczynek do poznańskiego okresu działalności, w: Bibliotekarstwo według Bolesława Świderskiego – Myśl, praktyka, dydaktyka. Księga pamiątkowa, red. S. Kurek-Kokocińska, Łódź 2009.
Komunikat Naczelnej Dyrekcji Bibliotek Ministerstwa Oświaty o utworzeniu zbornic-segregatorni, w: A. Knot, Polskie prawo biblioteczne, Wrocław–Warszawa 1947.
Lewicka-Kamińska A., Dorobek naukowy Aleksandra Birkenmajera w badaniach nad starymi drukami i oprawą książki zabytkowej, „Roczniki Biblioteczne” 1968, t. 12.
Lipska H., Wspomnienie o pracy Aleksandra Birkenmajera w Bibliotece Jagiellońskiej (1919–1939), „Roczniki Biblioteczne” 1968, t. 12.
Nowicki R., Działalność Aleksandra Birkenmajera na rzecz ochrony zbiorów bibliotecznych. Ziemie zachodniej i północnej Polski w latach 1945–1947, Poznań 2006.
Szymiczek F., Akcja zabezpieczania bibliotek i księgozbiorów na Śląsku w świetle dokumentów i wspomnień własnych, „Książnica Śląska” 1975–1978, t. 20.
Więckowska H., Księgoznawstwo w kręgu wielkiej nauki – Aleksander Birkenmajer, w: Twórcy nowoczesnego bibliotekarstwa polskiego, red. B. Kocowski, Wrocław 1974.
Wojakowski J., Wkład Aleksandra Birkenmajera do nowoczesnego bibliotekarstwa, „Przegląd Biblioteczny” 1978, t. 46.
Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 15 lutego 1945 roku w sprawie zabezpieczenia bibliotek, „Poznański Dziennik Wojewódzki” 1945, nr 3, poz. 17.
Zathey J., Działalność Aleksandra Birkenmajera w zakresie rękopisoznawstwa, „Roczniki Biblioteczne” 1969, t. 13.
Zubik E., Jak rozpocząłem motoryzację we Wrocławiu, w: Wspomnienia wrocławskich pionierów, wyd. W. Suleja, Wrocław 1995.
Zubik E., Pionierski czas nauki, w: Wspomnienia wrocławskich pionierów, wyd. W. Suleja, Wrocław 1995.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Ryszard Nowicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.