Losy Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w latach 1939–1947 ze wstępem i w opracowaniu Norberta Delestowicza
PDF

Słowa kluczowe

Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Jan Baumgart
Poznań
druga wojna światowa
grabież kultury
edycja źródłowa

Jak cytować

Baumgart, J. (2021). Losy Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w latach 1939–1947 ze wstępem i w opracowaniu Norberta Delestowicza. Biblioteka, (25 (34), 171–200. https://doi.org/10.14746/b.2021.25.9

Liczba wyświetleń: 281


Liczba pobrań: 232

Abstrakt

Celem niniejszej pracy jest przede wszystkim opublikowanie, a także omówienie – przechowywanego dotychczas w zbiorach Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk – maszynopisu autorstwa ówczesnego kierownika wspomnianej placówki Jana Baumgarta (1904–1989), tekstu poświęconego losom Biblioteki PTPN w czasie drugiej wojny światowej i pierwszych lat powojennych.wszych lat powojennych.

https://doi.org/10.14746/b.2021.25.9
PDF

Bibliografia

Źródła archiwalne

Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Akta administracyjne Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk z lat 1875–1940, rkp. 1465.

Baumgart J., Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (odbudowa Biblioteki w latach 1945–46), styczeń 1947, k. 18–20, rkp. 1282.

Baumgart J., Losy Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, grudzień 1946, k. 1–17, rkp. 1282.

„Biblioteka Konstantego Sczanieckiego”. Dar syna radcy Stanisława Sczanieckiego – 1925 r. Spis książek przekazanych Bibliotece Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, rkp. 928.

Borszewska B., Księgozbiór Konstantego Sczanieckiego (1836–1900) (maszynopis).

„Katalog biblioteczki po śp. I[gnącym] Bielickim”. Układ rzeczowy i topograficzny, rkp. 860.

[Koczorowski Karol], Spis książek księgozbioru Władysława Kosińskiego z Koszut, Poznań 19[29], rkp. 929.

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

Baumgart J., Dzieje Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w czasie drugiej wojny światowej (1939–1945), Poznań 1948, sygn. 114587 (obecnie zaginiony). Teczka: Rewindykacja, sygn. 551.

Sprawozdanie

Sprawozdanie z działalności Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w roku 1948.

Opracowania

Baumgart J., Biblioteka Uniwersytecka pod rządami „Reichsuniversität”, „Przegląd Zachodni” 1956, t. 12, nr 5–8, s. 300–309.

Baumgart J., Los bibliotek wielkopolskich w latach 1939–1945, „Przegląd Zachodni” 1946, t. 2, nr 11, s. 928–936.

Baumgart J., Stan Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, „Książka i Kultura” 1947, t. 3, nr 10, s. 3–5.

Baumgart J., Zbiory naukowe Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w czasie okupacji i stan obecny, „Przegląd Wielkopolski” 1946, t. 2, nr 12, s. 324–331.

Bieńkowska B., Chamerska H., Tysiąc lat książki i biblioteki w Polsce, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1992.

Bieńkowska B. et al., Straty bibliotek w czasie II wojny światowej w granicach Polski z 1945 roku. Wstępny raport o stanie wiedzy, cz. 1: Analiza, cz. 2: Tablice, red. A. Mężyński, Warszawa: Wydawnictwo-Reklama Wojciech Wójcicki 1994.

Dettloff S., Kartki z dziejów Muzeum Wielkopolskiego podczas okupacji, „Kronika Miasta Poznania” 1947, t. 20, nr 1, s. 69–81.

Głowacka-Helak M., Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu i Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w latach 1919–1953. Od współpracy do przyjaznego współistnienia, „Biblioteka” 2007, nr 11 (20), s. 45–62.

Grot Z., Otwarcie Biblioteki Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania” 1947, t. 20, nr 4, s. 271–274.

Informator o stratach bibliotek i księgozbiorów domowych na terytoriach polskich okupowanych w latach 1939–1945 (bez ziem wschodnich), red. B. Bieńkowska, oprac. U. Paszkiewicz, J. Szymański, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe 2000.

Inwentarz rękopisów Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (sygn. 1–1950), oprac. B. Olejniczak, J. Pietrowicz, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2008.

Jasińska S., Biblioteka Kórnicka w okresie okupacji od r. 1939–1945, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 1946, t. 3, s. 306–314.

Jazdon A., Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu 1919–2018. Zasoby, działania, ludzie, Poznań: Biblioteka Uniwersytecka 2019.

Koehlerówna A., Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1857–1957, Poznań 1957, „Roczniki Historyczne” 1957, t. 23: Księga pamiątkowa w stulecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, s. 381–429.

Kostrzewski J., Muzeum Prehistoryczne w Poznaniu w czasie okupacji niemieckiej, „Kronika Miasta Poznania” 1945, t. 18, nr 2, s. 7–13.

Król E.C., Grabież polskich szkół wyższych w okresie okupacji hitlerowskiej, „Przegląd Historyczny” 1979, t. 70, nr 3, s. 475–497.

Kubiak S., Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1919–1966, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1967.

Kuntze E., Dzieje Biblioteki Jagiellońskiej pod okupacją niemiecką od 1 września 1939 do 18 stycznia 1945, przypisy oprac. J. Baumgart, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 1975, R. 25, nr 1–2, 5–57.

Lisowski Z., Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk w latach 1927–1947, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1947.

Łuczak A., Instytucje i urzędy III Rzeszy dokonujące grabieży dóbr kultury na okupowanych ziemiach polskich w latach 1939–1945, w: Szkoła letnia historii najnowszej 2007. Referaty, red. M. Bielak, Ł. Kamiński, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2008, s. 13–22.

Łuczak A., Utracone decorum. Grabież dóbr kultury z majątków ziemiaństwa polskiego w Wielkopolsce w czasie okupacji niemieckiej w latach 1939–1945, Poznań: Instytut Pamięci Narodowej 2011.

Łuczak M., Wykaz strat wojennych z lat 1939–1945 w Bibliotece Kórnickiej, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 1978, t. 14, s. 181–194.

Marciniak R., Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, uzupełnienia i aktualizacja E. Stelmaszczyk, w: A. Pihan-Kijasowa, R. Marciniak, D. Gucia, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1857–2011. Zarys dziejów, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2011, s. 45–69.

Marciniak R., Prezesi Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ich myśl i dzieło, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2007.

Nowicki R., Działalność Aleksandra Birkenmajera na rzecz ochrony zbiorów bibliotecznych. Ziemie zachodniej i północnej Polski w latach 1945–1947, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 2006.

Piejko R., Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu w latach 1939–1945. Przyczynek do historii, „Biblioteka” 2007, nr 11 (20), s. 175–182.

Pietrowicz J., Aniela Koehlerówna 1882–1969, w: Słownik bibliotekarzy wielkopolskich 1918–2000, red. F. Łozowski, Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury 2001, s. 78–81.

Postępska M., Otwarcie Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, „Bibliotekarz” 1948, t. 15, nr 1–2, s. 18–19.

Raport o stratach wojennych Poznania 1939–1945, red. A. Sakson, A. Skrzetuski, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania 2008.

Rutowska M., Straty osobowe i materialne kultury w Wielkopolsce w latach II wojny światowej, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1984.

Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 13, 1945 i 1946, red. M. Wojciechowska, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1947.

Świderski B., Koehlerówna Aniela, w: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa–Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1972, s. 426–427.

Tadeusiewicz H., Baumgart Jan, w: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II, red. H. Tadeusiewicz, z udziałem B. Karkowskiego, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 2000, s. 18–19.

Tyszkowska J., Jan Baumgart (1904–1989), „Przegląd Biblioteczny” 1990, t. 58, z. 1–2, s. 124–126.

Wieland H., Jan Baumgart, w: Słownik bibliotekarzy wielkopolskich 1918–2000, red. F. Łozowski, Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury 2001, s. 16–19.

Witkowski M., Aniela Koehlerówna – zasłużony bibliotekarz Towarzystwa, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” 1969, t. 82, nr 1, s. 355.

Wykaz rękopisów Biblioteki PTPN zaginionych w czasie II wojny światowej, oprac. R. Marciniak, w: Inwentarz rękopisów Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (sygn. 1–1950), oprac. B. Olejniczak, J. Pietrowicz, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2008.

Wykaz rękopisów Biblioteki PTPN zaginionych w czasie II wojny światowej – uzupełnienie, oprac. J. Pietrowicz, w: Inwentarz rękopisów Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (sygn. 1951–2325), oprac. J. Pietrowicz, Poznań: Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2017.

Zwiercan M., Wzór „dobrej roboty” bibliotecznej – Jan Baumgart, w: W kręgu nauki i bibliotek, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 1993 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych, t. 3), s. 9–19.