Słowa kluczowe
Statut Jana Łaskiego
Jan Haller
bibliologia historyczna
Jan Łaski
historia drukarstwa
drukarstwo w Polsce XVI w.
Aleksander Jagiellończyk
druk na pergaminie
przywileje drukarskie
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 357
Liczba pobrań: 244
Abstrakt
Artykuł porusza zagadnienie nakładu egzemplarzy pergaminowych oraz papierowych Statutu Jana Łaskiego. Problem ten rozpatrywany jest w dwóch aspektach. Po pierwsze, przybliżono i usystematyzowano funkcjonujące w literaturze przedmiotu poglądy na temat liczby wydrukowanych egzemplarzy. Krytyce poddany został najwcześniejszy, pochodzący z końca XVIII wieku, przekaz autorstwa Tadeusza Czackiego traktujący o nakładzie Statutu. Został on skonfrontowany z obecnym stanem wiedzy o oficynie Jana Hallera. W dalszej części ukazane zostało to, w jaki sposób pogląd o skromnym nakładzie Statutu był powielany w kolejnych publikacjach. Po drugie, przedstawiono rozważania na temat funkcji egzemplarzy pergaminowych oraz papierowych, ich przeznaczenia oraz potencjalnie różnego finansowania nakładu na poszczególnych tworzywach. Całość uzupełniają uwagi na temat prawdopodobnej liczby wydrukowanych egzemplarzy poczynione na podstawie dostępnych źródeł oraz zachowanych do dzisiaj egzemplarzy Statutu.
Finansowanie
Narodowy Program Rozwoju Humanistyki
Bibliografia
Statut Jana Łaskiego, Archiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. 5632
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Kórnicka PAN, Cim.F.4240
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Kórnicka PAN, Cim.F.4117
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Muzeum Narodowego w Warszawie, SD 384
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Narodowa w Warszawie, SD XVI.F.337
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Narodowa w Warszawie, SD XVI.F.9
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka PAN i PAU w Krakowie, PAU St.Dr. 4022
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Towarzystwa Naukowego Płockiego, XVI.185
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Sd.612.523
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka XX. Czartoryskich w Krakowie, 13 III Cim.
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Zakładu im. Ossolińskich we Wrocławiu, XVI.F.4088
Statut Jana Łaskiego, Biblioteka Zakładu im. Ossolińskich we Wrocławiu, XVI.F.4089
Statut Jana Łaskiego, Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie, MNK VIII -XVI.190
Statut Jana Łaskiego, Uppsala Universitetsbiblioteket, Sv. Rar. fol. 10:31
Akta Aleksandra króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego itd. (1501–1506), wyd. F. Papée, Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1927.
Commune incliti Regni Polonie privilegium…, Kraków: Jan Haller 1506.
Czacki T., O źródłach praw, które miały moc obowiązującą w Polsce i w Litwie z rękopismu T. Czackiego skopiowanego staraniem ś.p. Ing. Ołdakowskiego i złożonego w Bibliotece Imp. Uniw. Wileń., „Dziennik Wileński” 1824, t. 1, nr 3, s. 312–340 (t.j. 330).
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1, cz. 1, red. A. Kawecka-Gryczowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich: Wrocław 1983.
Estreicher S., Bibliografia polska, t. 29, Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1933.
Historia Kościoła w Polsce, red. B. Kumor, t. 1, cz. 1, Poznań – Warszawa: Pallotinum 1974.
Kołodziejczyk A., „Statut” Łaskiego – książka i jej użytkownicy (maszynopis pracy magisterskiej powstałej w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego w 1991 roku).
Lelewel J., Bibliograficznych ksiąg dwoje…, t. 1, Wilno 1823.
Marecki J., Herby województw i ziem polskich w Statucie Łaskiego, w: Archiwa i kancelarie w służbie Kościoła i nauki, red. W. Zawitkowska, W.P. Wlaźlak, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2012, s. 131–142.
Miodońska B., Przedstawienie państwa polskiego w statutach Łaskiego z r. 1506, „Folia Historiae Artium” 1968, t. 5, s. 19–69.
Olszewicz W., Bibljoteka Króla Stanisława Augusta, „Przegląd Biblioteczny” 1931, R. 5, z. 1, s. 14–57.
Polonia typographica saeculi sedecimi, red. A. Kawecka-Gryczowa, z. 4, oprac. H. Kapełuś, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1962.
Sobolewski L., O tytule statutu Łaskiego i mniemanem tegoż statutu przedrukowaniu, „Dziennik Wileński” 1821, t. 2, nr 4, s. 482–486.
Tafiłowski P., Jan Łaski (1456–1531) kanclerz koronny i prymas Polski, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2007.
Trésor de livres rares et précieux ou Nouveau dictionnaire bibliographique contenant, t. 4, oprac. J.G.T. Graesse, Dresden: Rudolf Kuntze 1863.
Uruszczak W., „Commune incliti Poloniae Regni privilegium constitutionum et indultuum”. O tytule i mocy prawnej Statutu Łaskiego z 1506 roku, w: Prace poświęcone pamięci Adama Uruszczaka, Kraków: Uniwersytet Jagielloński 2006, s. 115–135.
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII w., red. A. Gąsiorowski, Kórnik – Wrocław: PAN 1985–1994.
Urzędnicy podlascy XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. E. Dubas-Urwanowicz, W. Jarmolik, M. Kulecki, J. Urwanowicz, Kórnik: Biblioteka Kórnicka 1994.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Wojciech Graś
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.