Słowa kluczowe
rozwój zawodowy kobiet
automatyzacja
Biblioteka Kongresu
programowanie biblioteki
informacja naukowa
katalogowanie
format MARC
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 104
Liczba pobrań: 76
Abstrakt
W artykule przybliżono postać Henrietty Davidson Avram, która stworzyła architekturę MARC, pierwszego formatu danych bibliograficznych odczytywanego przez maszyny i powszechnie używanego do dziś. Nie tylko przedstawiono koleje życia i przebieg kariery zawodowej Henrietty, ale też wpisano je w przemiany polityczne (zimna wojna), społeczne (nowe miejsca pracy dla kobiet – programistka), gospodarcze (czas prosperity) i technologiczne (rozwój technologii komunikacyjno-informatycznych) zachodzące w powojennej Ameryce. Droga zawodowa Avram wpisuje się w triadę stworzoną przez Vannevara Busha: wojsko (National Security Agency) – świat akademicki (Biblioteka Kongresu) – firmy prywatne (Datatrol). Avram stworzyła w Bibliotece Kongresu format MARC i aktywnie działała, by stał się on standardem najpierw w Stanach Zjednoczonych, a następnie na całym świecie. Przyspieszyło to automatyzację bibliotek i sprawiło, że bibliotekarze przestali być postrzegani tylko jako „missionaries of books” i przeszli do świata informacji naukowej.
Bibliografia
Agenjo-Bullón X., Hernández-Carrascal F., Henriete Avram (1919-2006): el formato MARC y su repercusión en España, „Anuario ThinkEPI” 2019, t. 13, s. 1-10. DOI: https://doi.org/10.3145/thinkepi.2019.e13con01
Annual Report of the Librarian of Congress. 1964/1965, https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015036844465&view=1up&seq=34&skin=2021&q1=avram [dostęp: 23.01.2023].
Automation and the Library of Congress, a survey sponsored by The Council on Library Resources, submitted by Gilbert W. King et al., Washington: Library of Congress 1963.
Avram H.D. [hasło], https://en.wikipedia.org/wiki/Henriette_Avram [dostęp: 29.11.2023].
Avram H.D., Machine Readable Cataloging (MARC): 1961–1974, w: M.J. Bates, M. Niles Maack, Encyclopedia of Library and Information Sciences, wyd. 3, t. 5, Boca Raton: CRC Press 2010, s. 3512-3529. DOI: https://doi.org/10.1081/E-ELIS3-120008993
Avram H.D., MARC. Its History and Implications, Washington: Library of Congress 1975, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED127954.pdf [dostęp: 28.11.2022].
Avram H.D., Freitag R.S., Guiles K.D., A Proposed Format for a Standardized Machine-Readable Catalog Record; A Preliminary Draft, June 1965, Reprinted with Index and Appendix, Washington: Library of Congress 1971.
Blum D.T. [hasło], https://www.nsa.gov/History/Cryptologic-History/Historical-Figures/Historical-Figures-View/Article/1622398/dorothy-t-blum/ [dostęp: 16.02.2023].
Blumenstein L., Avram, MARC Pioneer, Dies at 86, „Library Journal” 2006, t. 131, nr 10, s. 18-20.
Buckland L.F., The recording of Library of Congress bibliographical data in machine form: a report, prepared for the Council on Library Resources, Washington D.C.: Council on Library Resources, Inc. 1965.
Bush V., As We May Think, „The Atlantic Monthly”, 1 lipca 1945, https://www.theatlantic.com/magazine/archive/1945/07/as-we-may-think/303881/ [dostęp: 16.02.2023].
Cole J.Y., For Congress and the Nation: A Chronological History of the Library of Congress Through 1975, Washington 1979.
Davies M.E., News from the Field, „College and Research Library News” 2000, t. 61, nr 6, s. 474, https://crln.acrl.org/index.php/crlnews/article/view/19534/22979 [dostęp: 8.03.2023].
Dwoskin B., Henriette Avram. Innovative librarian 1919–2006, Jewish Women’s Archive, https://jwa.org/weremember/avram-henriette [dostęp: 30. 12. 2022].
Ensmenger N., Making Programming Masculine, w: Gender Codes: Why Women are Leaving Computing, 2010, red. T.J. Misa, s. 115–141. DOI: https://doi.org/10.1002/9780470619926.ch6
Fineberg G.M., Portrait of a pioneer: Henriette Avram left indelible mark on library profession, „Library of Congress Information Bulletin” 1992, nr 51, s. 99-104.
The Federal Women’s Award [hasło], https://en.wikipedia.org/wiki/Federal_Woman%27s_Award [dostęp: 21.01.2023].
Golub E.M., Gender divide in librarianship: past, present and future, „Library Student Journal”, October 2009, b.p., http://www.dolinfige.uniroma1.it/sites/default/files/allegati_news/notizie/Gender%20divide%20in%20librarianship.pdf [dostęp: 25.11.2022].
Grinstein L.S., Yarmish R., Selected published work of Henriette Davidson Avram: An annotated bibliography, „Information Technology and Libraries” 1990, nr 9, s. 7-32.
Hayden C., Remember the Card Catalogue?, „Publishers Weekly” 2017, t. 264, nr 18, s. 64, https://www.publishersweekly.com/pw/by-topic/columns-and-blogs/soapbox/article/73467-do-you-remember-the-card-catalogue.html [dostęp: 1.02.2023].
Hayes R.M., Library Automation History, w: M.J. Bates, M. Niles Maack, Encyclopedia of Library and Information Sciences, wyd. 3, t. 5, Boca Raton: CRC Press 2010, s. 3326-3327.
Henriette D. Avram MARC development collection, 1964–1989, https://catalog.loc.gov/vwebv/holdingsInfo?searchId=7155&recCount=25&recPointer=8&bibId=19623869 [dostęp: 8.03.2023].
Hunter College [hasło], https://en.wikipedia.org/wiki/Hunter_College [dostęp: 25.01.2023].
Isaacson W., Innowatorzy, O tym, jak grupa hakerów, geniuszy i geeków wywołała cyfrową rewolucję, przeł. M. Jóźwiak, K. Krzyżanowski, M. Strąkow, Kraków: Insignis Media 2016.
Keilty P., Tedious: feminized labor in maschine-readable cataloging, „Feminist Media Studies” 2018, nr 2, s. 191-204. DOI: https://doi.org/10.1080/14680777.2017.1308410
Krynicka M., Charakterystyka formatu MARC21 – stan obecny i perspektywy rozwoju, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2012, nr 2, s. 89-99. DOI: https://doi.org/10.36702/zin.621
Light J.S., When Computers Were Women, „Technology and Culture” 1999, t. 40, nr 3, s. 455-483. DOI: https://doi.org/10.1353/tech.1999.0128
Lussky J., Henriette Avram: A Pioneer in Information Science [prezentacja], https://studylib.net/doc/9740335/henriette-avram---the-catholic-university-of-america--sch [dostęp: 9.01.2023].
Luther J., Interview with Lawrence F. Buckland, „Against the Grain” 1994, t. 6, nr 1, s. 20-21. DOI: https://doi.org/10.7771/2380-176X.1522
McCallum S.H., Machine Readable Cataloging (MARC): 1975–2007, w: M.J. Bates, M. Niles Maack, Encyclopedia of Library and Information Sciences, wyd. 3, t. 5, Boca Raton: CRC Press 2010, s. 3530-3539. DOI: https://doi.org/10.1081/E-ELIS3-120044392
MacNeil J., Computer programmer Henriette Avram is born, October 7, 1919, https://www.edn.com/computer-programmer-henriette-avram-is-born-october-7-1919/ [dostęp: 16.11.2022].
Nappo Ch.A., The Librarians of Congress, Lanham 2016.
Nyhan J., Flinn A., „Computation and the Humanities. Towards an Oral History of Digital Humanities”, London: Springer 2016. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-20170-2
Paris Principles [hasło], https://en.wikipedia.org/wiki/Paris_Principles_(cataloging) [dostęp: 18.01.2023].
Pattie L.W., Henriette Davidson Avram, the Great Legacy, „Cataloging & Classification Quarterly” 1998, t. 25, nr 2/3, s. 67-81. DOI: https://doi.org/10.1300/J104v25n02_05
Pawley Ch., „Missionaries of the Book” or „Central Intelligence” Agents. Gender and Ideology in the Contest for Library Education in Twentieth-Century America, „Libraries: Culture, History, and Society” 2017, t. 1, nr 1, s. 72-96. DOI: https://doi.org/10.5325/libraries.1.1.0072
Radwański A., Rozwój formatu MARC – stan obecny i perspektywy rozwoju, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 1996, nr 2, s. 15-32.
Retirements: Henriette D. Avram, „College and Research Library News” 1991, t. 52, nr 9, https://crln.acrl.org/index.php/crlnews/article/view/18340/20655 [dostęp: 8.03.2023].
Schudel, M., Henriette Avram, ‘Mother of MARC,’ Dies, https://www.loc.gov/loc/lcib/0605/avram.html [dostęp: 29.12.2022].
Schudel M., Henriette D. Avram; Transformed Libraries, „The Washington Post”, 28 kwietnia 2006, https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/27/AR2006042702105.html [dostęp: 30.03.2023].
Seikel M., Steel Th., How MARC Has Changed: The History of a Format and Its Forthcoming Relationship to RDA, „Technical Services Quarterly” 2011, R. 28, nr 3, s. 322-334. DOI: https://doi.org/10.1080/07317131.2011.574519
Spicher K.M., The Development of the MARC Format, „Cataloging & Classification Quarterly” 1996, nr 21 (3–4), s. 75-90. DOI: https://doi.org/10.1300/J104v21n03_06
Tennant R., MARC Must Die, „Library Journal”, 15 października 2002, https://www.libraryjournal.com/story/marc-must-die [dostęp: 23.03.2023].
Turbanti S., Henriette Davidson Avram: Il Valore dello scambio, „Bibliologia” 2021, t. 16, s. 69-83.
Turkus B., Van Maisen K., „The Heavies Were All for Automation”, Machine Readable Cataloging and the Bibliographic Framework Initiative, „Digital Preservation”, grudzień 2013, s. 117, https://miap.hosting.nyu.edu/program/student_work/2013fall/13f_1807_Turkus_a3_y.pdf [dostęp: 26.01.2023].
Tylman W., Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, „Forum Bibliotek Medycznych” 2012, R. 5, nr 1, s. 24-43.
Universal Bibliographic Control and International MARC Core Programme, https://www.ifla.org/wp-content/uploads/2019/05/assets/uca/publications/universal-bibliographic-control-and-international-marc-core-programme_1999.pdf [dostęp: 21.01.2023].
Zwaard K., Collections as Data at the Library of Congress, https://www.youtube.com/watch?v=9SSxOhJqMp4 [dostęp: 10.01.2023].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Joanna Gajowiecka-Misztal
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.