Abstrakt
Jest to tekst wykładu, którym dr Markus Krzoska uświetnił otwarcie wystawy zorganizowanej w Bibliotece Uniwersyteckiej. Zdecydowaliśmy się na jego przedruk z zachowaniem wszystkich retorycznych osobliwości właściwych dla języka mówionego (przyp. red.)Bibliografia
Adler G., Handbuch Buchverschluss und Buchbeschlag, Wiesbaden 2010.Brakensiek S., Vom „Theatrum mundi” zum „Cabinet des Estampes”. Das Sammeln von Druckgraphik in Deutschland 1564–1821, Hildesheim–Zürich–New York 2003.
Alberti M., Die Verfolgung und Vernichtung der Juden im Reichsgau Wartheland 1939–1945, Wiesbaden 2006.
Arani M.Y., Fotografische Selbst- und Fremdbilder von Deutschen und Polen im Reichsgau Wartheland 1939–45. Unter besonderer Berücksichtigung der Region Wielkopolska, Hamburg 2008.
Białkowski B., Alfred Lattermann und Kurt Lück. Nationalsozialismus als doppelte Grenzerfahrung, w: Region und Nation. 125 Jahre Historische Gesellschaft für die Provinz Posen, red. W. Kessler, M. Krzoska (w przygotowaniu).
Białkowski B., Utopie einer besseren Tyrannis: deutsche Historiker an der Reichsuniversität Posen (1941–1945), Paderborn 2011.
Błaszczyk I., Wiesiołowski J., Arthur Kronthal – poznański bourgeois, „Kronika Miasta Poznania” 2009, nr 1.
Boysen J., Preußische Armee und polnische Minderheit: royalistische Streitkräfte im Kontext der Nationalitätenfrage des 19. Jahrhunderts (1815–1914), Marburg 2008.
Bułhak H., Miscellanea Bibliographica. Druki krakowskie XVI w. Kasper Hochfeder. Jan Haller. Florian Ungler, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, R. XLVI, 1996.
Busch-Petersen N., Oscar Tietz: z Międzychodu w prowincji poznańskiej po koronę handlu w Berlinie, Teetz 2009.
Busch-Petersen N., Leonhard Tietz (1849–1914): Fuhrmannssohn und Warenhauskönig – von der Warthe an den Rhein, Berlin 2012.
Chamrad C., Abgerollt und eingeprägt. Rostocker Bucheinbände im 15. und 16. Jahrhundert, „Einband Forschung” 2013, z. 32.
Chwalewik E., Exlibrisy polskie szesnastego i siedemnastego wieku, Wrocław 1955.
Deluga W., Fifteenth-century Prints in Polish Collections, „Print Quarterly” 1995, t. 12, nr 1.
Des livres rares depuis l’invention de l’imprimerie, Sous la direction d’Antoine Coron, Bibliotheque nationale de France 1998.
Die Ochsenkopfwasserzeichen, cz. 3, red. G. Piccard, Stuttgart 1966.
Domańska E., Mikrohistorie: spotkania w międzyświatach, wyd. 2, Poznań 2005.
Dudziński P., Alfabet heraldyczny, Warszawa 1997.
Dyroff S., Erinnerungskultur im deutsch-polnischen Kontaktbereich. Bromberg und der Nordosten der Provinz Posen (Wojewodschaft Poznań) 1871–1939, Osnabrück 2007.
Eckert E., Zwischen Ostforschung und Osteuropahistorie: Zur Biographie des Historikers Gotthold Rhode, Osnabrück 2012.
Ekslibris jako dziedzina grafiki w sferze zainteresowań historii sztuki i bibliologii, w: Metodologia, metoda i terminologia grafiki i rysunku. Teoria i praktyka, red. J. Talbierska, Warszawa 2012.
Ernst Kantorowicz (1895–1963). Soziales Milieu und wissenschaftliche Relevanz. Vorträge des Symposiums am Institut für Geschichte der Adam-Mickiewicz-Universität Poznan, 23.–24. November 1995, red. J. Strzelczyk, wyd. 2, Poznań 2000.
Eser I., „Volk, Staat, Gott!”: die deutsche Minderheit in Polen und ihr Schulwesen 1918–1939, Wiesbaden 2011.
Fleischmann I., Metallschnitt und Teigdruck. Technik und Entstechung zur Zeit des frühen Buchdrucks, Mainz 1998.
Gadomski J., Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1500–1540, Warszawa–Kraków 1995.
Geschichte der Stadt Posen, red. G. Rhode, Neuendettelsau 1953.
Geschichtsbilder und ihre museale Präsentation: ausgewählte Beiträge zur Geschichte der Deutschen in Polen in Vergangenheit und Gegenwart, red. S. Dyroff, M. Krzoska, München 2008.
Gryzio B., Muzeum czarnej sztuki. Katalog inkunabułów PAN Biblioteki Gdańskiej, Gdańsk 2012.
Hajdukiewicz L., Biblioteka Macieja z Miechowa, Wrocław 1960.
Hammel C. de, Manoscritti Miniati, Milano 1987.
Holste K. , D. Hüchtker, M.G. Müller, Aufsteigen und Obenbleiben in europäischen Gesellschaften des 19. Jahrhunderts. Akteure – Arenen – Aushandlungsprozesse, Berlin 2009.
Identitäten und Alteritäten der Deutschen in Polen in historisch-komparatistischer Perspektive, red. M. Krzoska, I. Röskau-Rydel, München 2007.
Iwańska-Cieślik B., Inkunabuły w bibliotece kapituły katedralnej we Włocławku. Zarys problematyki, w: Książka w życiu Kościoła, red. T. Kruszewski, Toruń 2009.
Jako jeden z przykładów: A. Asch, Erinnerungen aus Posen und Berlin 1881–1931 [online], [dostęp: 5.11.2012], dostępny w internecie: http://digital.cjh.org/R/XPVNB7CQ734C8ABH8Q2AEMQKYK4C7FUY38RYFN685HJNMMB66M-03374?func=results-jump-full&set_entry=000001&set_num-ber=000461&base=GEN01-LBI01.
Jaworski R., „Swój do swego”: studium do kształtowaniu się zmysłu gospodarności Wielkopolan 1871–1914, Poznań 1998
Makowski K.A., Siła mitu: Żydzi w Poznańskiem w dobie zaborów w piśmiennictwie historycznym, Poznań 2004.
Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1, red. M. Malicki, E. Zwinogrodzka, Warszawa–Kraków 1992.
Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. 2, red. M. Malicki, E. Zwinogrodzka, Warszawa–Kraków 1995.
Kemlein S., Die Posener Juden 1815–1848. Entwicklungsprozesse einer polnischen Judenheit unter preußischer Herrschaft, Hamburg 1997.
Kenéz C.J., Richard Breyer (1917–1999). Erinnerung und Würdigung, w: Fünfzig Jahre Forschung zur Geschichte der Deutschen in Polen. Die Historisch-Landeskundliche Kommission für Posen und das Deutschtum in Polen und die Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen 1950–2000, red. W. Kessler, Herne 2001.
Kessler W., Fünfzig Jahre Forschung zur Geschichte der Deutschen in Polen. Die Historisch-Landeskundliche Kommission für Posen und das Deutschtum in Polen und die Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen 1950–2000, w: Fünfzig Jahre Forschung zur Geschichte der Deutschen in Polen. Die Historisch-Landeskundliche Kommission für Posen und das Deutschtum in Polen und die Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen 1950–2000, red. W. Kessler, Herne 2001.
Kiec O., Protestantyzm w Poznańskiem 1815–1918, Warszawa 2001.
Kiec O., Die evangelischen Kirchen in der Wojewodschaft Posen (Poznań) 1918–1939, Wiesbaden 1998.
Kleindienst T., Die Entwicklung der bundesdeutschen Osteuropaforschung im Spannungsfeld zwischen Wissenschaft und Politik, Marburg 2009
Kolendo J., Żelazowski J., współpraca E. Bunsch, Teksty i pomniki. Zarys epigrafiki łacińskiej okresu Cesarstwa Rzymskiego, red. J. Kolendo, Warszawa 2003.
Kolska K., Lilly Palmer, „Kronika Miasta Poznania” 2009, nr 1.
Komorová K., Knižnica významného polského šlachtica a bibliofila 16. storočia Melchiora Krupeka, Praha 2002.
Kostbarkeiten der Deutschen Staatsbibliothek, Leipzig 1986.
Kraus E., Die Familie Mosse. Deutsch-jüdisches Bürgertum im 19. und 20. Jahrhundert, München 1999.
Krynicka M., Oprawy książkowe z herbami ostatnich Jagiellonów w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, „Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie” 1980.
Krzak K., Zagadka tryptykowego obrazka znalezionego w inkunabule, „Biblioteka” 1998, nr 2 (11).
Księgozbiór prymasa Stanisława Karnkowskiego. Źródło badań nad kulturą umysłową dostojnika kościelnego XVI w., w: Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi. Kolekcje wyznaniowe, Warszawa 1992.
Kulikowski A., Wielki herbarz rodów polskich, Warszawa 2005.
Kwaśniewicz W., Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego, Warszawa 2005.
Lewicka-Kamińska A., Nieznane ekslibrisy polskie XVI wieku w Bibliotece Jagiellońskiej, Kraków 1974.
Limentani-Virdis C., Pietrogiovanna M., Arcydzieła malarstwa ołtarzowego, przeł. T. Łozińska, H. Borkowska, Warszawa 2004.
Lodzjenseits von „Fabriken, Wildwest und Provinz”: kulturwissenschaftliche Studien über die Deutschen in und aus den polnischen Gebieten, red. S. Dyroff, K. Radziszewska, I. Röskau- Rydel, München 2009.
Lorenz T., Von Birnbaum nach Międzychód. Bürgergesellschaft und Nationalitätenkampf in Großpolen bis zum Zweiten Weltkrieg, Berlin 2005.
Łojko J., Średniowieczne herby polskie, Poznań 1985.
Makowski E., Od socjaldemokracji do „Solidarności”. Organizacje robotnicze w Wielkopolsce w XIX i XX wieku do roku 1990, Poznań 1991; J. Topolski, Wielkopolska przez wieki, Poznań 1973.
Master European Drawings from Polish Collections, red. A. Kozak, M. Monkiewicz, współpraca T. Sulerzyska, Washington 1993.
Masterpieces of the J. Paul Getty Museum. Illuminated manuscripts, Los Angeles 1997, nr 25.
Matelski D., Hermann Rauschning in Posen 1920–1926, w: Hermann Rauschning: Materialien und Beiträge zu einer politischen Biographie, red. J. Hensel, P. Nordblom, Warschau 2002.
Matwiejczyk W., Niemieccy katolicy w Poznańskiem a polityka narodowościowa rządu pruskiego 1871–1914, Lublin 2009.
Mączyński J., Lexicon latino-polonicum, Regiomontani Borussiae (Królewiec).
Miodońska B., Płonka-Bałus K., Puławska kolekcja rękopisów iluminowanych księżnej Izabeli Czartoryskiej, Kraków 2001.
Molik W., Życie codzienne ziemiaństwa w Wielkopolsce w XIX i na początku XX wieku: kultura materialna, Poznań 1999.
Mrozowski P., O sztuce i stylizacji heraldycznej w Polsce XIV–XV wieku, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, nowej serii” 1993.
Neubach H., Gotthold Rhode (1916–1990). Aus der Sicht eines Schülers und Kommissionsassistenten, w: Fünfzig Jahre Forschung zur Geschichte der Deutschen in Polen. Die Historisch-Landeskundliche Kommission für Posen und das Deutschtum in Polen und die Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen 1950–2000, red. W. Kessler, Herne 2001.
Neubecker O., Groβes Wappen-Bilder-Lexikon, Augsburg 1995.
Oberkrome W., Volksgeschichte: methodische Innovation und völkische Ideologisierung in der deutschen Geschichtswissenschaft 1918–1945, Göttingen 1993.
Obłąk J., Jaroszewicz-Pieresławcew Z., Wojtkowski J., Katalog inkunabułów Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, Olsztyn 2007.
Ochmańska A., Księgozbiór i zainteresowania bibliofilskie biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego, „Biblioteka” 2001, nr 5 (14).
Piekarski K., Przyczynki do dziejów polskiego exlibrisu, „Exlibris” 1924.
Piekosiński F., Wybór znaków wodnych z XV stulecia, z. 1, Kraków 1896.
Pietrusiński J., Graduał prymasa Łaskiego w Bibliotece im. Lenina w Moskwie, w: Renesans. Sztuka i ideologia, Warszawa 1976.
Raphael L., Ländliche Gesellschaften zwischen lokaler Autonomie und nationalstaatlichem Zugriff: eine Einleitung, w: Lokale Gesellschaften im historischen Vergleich. Europäische Erfahrungen im 19. Jahrhundert, red. R. Dörner, N. Franz, C. Mayr, Trier 2001.
Rogall J., Die Historische Gesellschaft für die Provinz Posen bzw. für Posen 1885–1945, w: Fünfzig Jahre Forschung zur Geschichte der Deutschen in Polen. Die Historisch-Landeskundliche Kommission für Posen und das Deutschtumin Polen und die Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen 1950–2000, red. W. Kessler, Herne 2001.
Rosenkränze und Seelengärten. Bildung und Frömmigkeit in niedersächsischen Frauenklöstern, red. B.J. Kruse, Wolfenbüttel 2013.
Rybant S., Superekslibrisy prymasa Stanisława Karnkowskiego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, w: Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi. Pogranicza, Warszawa 1991.
Salmi M., La miniatura italiana, Milano 1956.
Schmidt P., Das vielfältige Bild: Die Anfänge des Mediums Druckgraphik, zwischen alten Thesen und neuen Zugängen, w: P. Parschall, R. Schoch, Die Anfänge der europäischen Druckgraphik. Holzschnitte des 15. Jahrhunderts und ihr Gebrauch, Nürnberg 2005.
Schutte Ch., Die Königliche Akademie in Posen (1903–1919). Und andere kulturelle Einrichtungen im Rahmen der Politik zur „Hebung des Deutschtums”, Marburg 2008.
Sedláček A., Atlasy erbů a pečetí české a moravské středověké šlechty, Svazek 2, Atlas erbů. Čechy (1. část), Praha 2001.
Serrier T., Eine Grenzregion zwischen Deutschen und Polen. Provinz Posen, Ostmark, Wielkopolska; 1848–1914, Marburg 2005.
Seyppel J., Lesser Ury: der Maler der alten City; Leben – Kunst – Wirkung; eine Monographie, Berlin 1987.
Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. 2, Katowice 2003, s. 412–413, il. nienum.; t. 3, Katowice 2003.
Shamrai M. , Aldines in libraries of Ukraine. Catalogue, oprac. M. Spandowski, Warsaw 2012.
Smeyers M., Flemish Miniatures from the 8th to the mid-16th Century, Leuven 1999.
Smith M.M., The title-page, its early development 1460–1510, London 2000.
Stadtleben und Nationalität: ausgewählte Beiträge zur Stadtgeschichtsforschung in Ostmitteleuropa im 19. und 20. Jahrhundert, red. M. Krzoska, I. Röskau-Rydel, München 2006.
Steuer A., Erinnerungen des Posener Domherren Albert Steuer, red. M. Krzoska, München 2010.
Strutyńska M., Katalog inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Toruń 1995.
Szczepaniak-Kroll A., Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów (XVIII–XX w.), Poznań 2010.
Szymański J. Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku, Warszawa 2001.
Tondel J., Inkunabuły w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, Toruń–Pelplin 2008.
Trésors de la Bibliothèque nationale de France, t. 1, red. M.H. Tesnière, Paris 1996.
Vanselow O., Alte ostpreuβische Exlibris, „Zeitschrift für Bücherfreunde” 1935, t. 8.
Vogt D., Der Großpolnische Aufstand 1918/1919, Marburg–Lahn 1980.
Wagner A., Ekslibris jako dziedzina grafiki w sferze zainteresowań historii sztuki i bibliologii, [w:] Metodologia, metoda i terminologia grafiki i rysunku. Teoria i praktyka, red. naukowa J. Talbierska, Warszawa 2014.
Wagner A., Nieznana oprawa dla Jana Łaskiego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Przyczynek do badań nad italianizmem w introligatorstwie polskim XVI wieku, „Biblioteka” 2012, nr 16 (25).
Wagner A., Potęga drzeworytu. Niemiecka grafika książkowa XV–XVI wieku, w: Rewolucje graficzne. Albrecht Dürer i szkoła niemiecka XV–XVI wieku, katalog wystawy w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2011.
Wagner A., Ryciny śrutowe z Biblioteki Wyższego Seminaium Duchownego w Pelplinie. Unikatowe dzieła grafiki piętnastowiecznej, w: Visibilia et invisibilia w sztuce średniowiecza. Księga poświęcona pamięci Profesor Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek, red. A. Badach, M. Janiszewska, M. Tarkowska, Warszawa 2009.
Wagner A., Unbekanntes Silesianum von der Wende des 16. zum 17. Jh. – Exlibris Georgs III oder Georgs IV Henckel von Donnersmarck, „DEG Jahrbuch. Exlibriskunst und Graphik” 2005.
Wagner A., Wdzięczna dłubaninka Krzysztofa Jerominka czyli kilka uwag o kategoryzacji i kryteriach artystyczności w ekslibrisie, „Akapit” 2012.
Walter I.F., Wolf N., Codices illustres. The world’s most famous illuminated manuscripts 400 to 1600, Köln 2005 (herb Bonne de Luxembourg, Francja, 1348–1349).
Warschauer A., Deutsche Kulturarbeit in der Ostmark: Erinnerungen aus 4 Jahrzehnten, Berlin 1926.
Weczerka H., Walter Kuhn (1903–1983). Eine biographische Würdigung, w: Fünfzig Jahre Forschung zur Geschichte der Deutschen in Polen. Die Historisch-Landeskundliche Kommission für Posen und das Deutschtum in Polen und die Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen 1950–2000, red. W. Kessler, Herne 2001.
Werner M., Zimmermann B., Vergleich, Transfer, Verflechtung: der Ansatz der „Histoire croisée” und die Herausforderung des Transnationalen, „Geschichte und Gesellschaft: Zeitschrift für historische Sozialwissenschaft” 28, 2002.
Wetesko, L., Ars scribendi: o sztuce pisania w średniowiecznej Polsce: katalog wystawy. Gniezno: Muzeum Poczaątków Państwa Polskiego, 2008.
Wiesiołowski J., Społeczeństwo i książka w późnośredniowiecznym mieście polskim.
Wojciechowska M., Z dziejów książki w Poznaniu w XVI wieku, Poznań 1927.
Wojtkowski J., Katalog druków XVI wieku Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, Lublin 2012, nr 1181.
Wydra W., Katalog inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Poznań 2002.
Zainteresowania naukowe Macieja z Miechowa w świetle jego księgozbioru, w: Maciej z Miechowa 1457–1523. Historyk, geograf, lekarz, organizator nauki, red. H. Barycz, Wrocław– Warszawa 1960.
Zernack K., Bemerkungen zur Geschichte und gegenwärtigen Lage der Osteuropahistorie in Deutschland, w: Europa Slavica – Europa Orientalis. Festschrift für Herbert Ludat zum 70. Geburtstag, red. K.D. Grothusen, Berlin 1980.
Zwischen Glaube und Nation? Beiträge zur Religionsgeschichte Ostmitteleuropas im langen 19. Jahrhundert, red. M. Krzoska, München 2011.
Гребенюк T.B., Владельческие книжные знаки в Отделе редких книг Российской государственной библиотеки, I, Москва 2010.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.