Słowa kluczowe
Poznań 1945–1950
ruch wydawniczy
prasa kobieca
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 24
Liczba pobrań: 12
Abstrakt
W artykule została przedstawiona produkcja wydawnicza Poznania w latach 1945–1950, czyli w okresie odbudowy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Celem artykułu jest ukazanie jej rozwoju w pierwszych trzech latach, następnie powolnego upadku spowodowanego zmieniającą się sytuacją polityczną. Nowe władze dążyły do wyeliminowania z rynku wydawców prywatnych i spółdzielczych oraz prowadzenia działalności nakładczej przez inne podmioty. Zahamowanie tak prężnie rozwijającej się działalności i centralizacja ruchu wydawniczego w Warszawie doprowadziły do poważnego uszczerbku w rozwoju naukowym, kulturalnym i literackim Poznania. Metody badawcze: bibliograficzna, statystyczna i porównawcza. Podstawę analiz stanowią dane bibliograficzne dotyczące ruchu wydawniczego w Poznaniu zebrane przez autora, które porównywano z wynikami badań z lat poprzednich. Wnioski: autor wykazał, że produkcja wydawnicza Poznania lat 1945–1950 była znacznie większa niż to do tej pory przedstawiano w literaturze.
Bibliografia
Bańkowska-Bober K., Statystyka wydawnictw w Polsce. Historia, metodyka i organizacja, Warszawa: Biblioteka Narodowa 2006.
Biliński L., Ruch wydawniczy i księgarstwo w Polsce Ludowej, Warszawa: POKKB 1974.
„Biuletyn Księgarstwa Spółdzielczego” 1947, nr 9, s. 253.
Bromberg A., Książki i wydawcy. Ruch wydawniczy w Polsce Ludowej w latach 1944–1964, Warszawa: PIW 1966.
Bromberg A., Zagadnienie planowania wydawnictw, „Nowe Drogi” 1948, nr 7, s. 99.
Budrowska K., Cenzura i okolice. Studia o cenzurze instytucjonalnej w Polsce w latach 1944–1990, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo 2022.
Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r., przygotowanie Z. Żmigrodzki, Wrocław: Nortom 2002.
Chamera-Nowak A., Książka a stalinizm. Centralny Urząd Wydawnictw, Przemysłu Graficznego i Księgarstwa i jego rola w kształtowaniu ruchu wydawniczo-księgarskiego 1951–1956, Warszawa, Wydawnictwo SBP 2019.
Czarnik O., Między dwoma Sierpniami. Polska kultura literacka w latach 1944–1980, Warszawa: Wiedza Powszechna 1993.
Dydowicz J., Ruch wydawniczy w Poznaniu w latach 1945–1950, „Kronika Wielkopolski” 1990, nr 4, s. 34–42.
Gzella G., Gzella J., „Nie należy dopuszczać do publikacji”. Cenzura w PRL. Zbiór studiów, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2013.
Jachowski J., Wspomnienia poznańskiego księgarza i wydawcy, Poznań: Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania 1959.
Kondek S.A., Władza i wydawcy. Polityczne uwarunkowania produkcji książek w Polsce w latach 1944–1949, Warszawa: Biblioteka Narodowa 1993.
Kotłowski T., Ruch wydawniczy w Wielkopolsce w l. 1945–1980, „Kronika Wielkopolski” 1980, nr 2/3, s. 214–235.
Kubiak S., Olszewski M., Rok 1945. Rok pierwszy w Poznaniu. Kronika wydarzeń, Poznań 1969.
Lewandowicz-Nosal G., Katechizmy dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1949, „Folia Toruniensia” 2017, t. 17, s. 129–154. DOI: https://doi.org/10.12775/FT.2017.008
Lewandowicz-Nosal G., Nabożeństwa i sakrament bierzmowania – publikacje dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1949, „Folia Toruniensia” 2018, t. 18, s. 111–128. DOI: https://doi.org/10.12775/FT.2018.006
Lewandowicz-Nosal G., Podręczniki do nauki religii dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1949, „Folia Toruniensia” 2019, t. 19, s. 21–45. DOI: https://doi.org/10.12775/FT.2019.002
Łozowski F., Nacjonalizacja przemysłu w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania” 1965, nr 2, s. 5–18.
m., Geografia ruchu wydawniczego lat 1945–1947, „Praca Księgarska” 1949, nr 12 (39), s. 226.
Michałowska M., Ruch wydawniczy w Poznaniu w latach 1945–1971, Poznań: Biblioteka Uniwersytecka 1971.
Murawa A., Księgarstwo w Poznaniu w latach 1945–1975, „Kronika Miasta Poznania” 1975, nr 4, s. 23–41.
Nowak P., Cenzura wobec rynku książki. Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu w latach 1946–1955, Poznań: Wydawnictwo Naukowe 2012.
Plan wydawniczy na rok 1951, „Nowe Książki” 1951, nr 1–2, s. 2.
Ruch wydawniczy, prasa, drukarstwo i księgarstwo w latach 1945–1954 [oprac. zespołowe], Warszawa: Biuro Rady Czytelnictwa i Książki 1956.
Rys dziejów Wydawnictwa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk z bibliografią publikacji Towarzystwa 1856–2008, red. D. Gucia, A. Pihan-Kijasowa, t. 1–2, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki 2011.
Stryjkowski K., Poznań ’45. Ostatni rok wojny i pierwszy rok odbudowy, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje 2013.
Świtała T., Poznań 1945. Kronika wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1986.
W sprawie naszego ruchu wydawniczego, „Praca Księgarska” 1948, R. 3, nr 11, s. 197.
W sprawie organizacji rozdziału papieru, „Przegląd Księgarski” 1947, nr 11, s. 193. „Wola Ludu”, nr 38 z 28 września 1945.
Ziołek J., Działalność instytucji wydawniczych w Poznaniu w latach 1945–1965, „Kronika Miasta Poznania” 1966, nr 3, s. 43–55.
Ziołek J., Ruch wydawniczy w Poznaniu w latach 1945–1964, „Zeszyty Naukowe UAM” 1966, s. 177–205.
Ziołek J., Ruch wydawniczy w Poznaniu w latach 1945–1965 [rozprawa doktorska], Poznań 1966.
Żynda B., Bibliografia wydawnictw Księgarni św. Wojciecha 1895–1969. W 75-lecie działalności wydawniczej, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1970.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Artur Jazdon
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.