Słowa kluczowe
biblioteki
ochrona zbiorów
XX wiek
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 432
Liczba pobrań: 480
Abstrakt
Po II wojnie światowej, 1 lutego 1947 roku, w Polsce powstało siedem zbiornic-segregatorni. Jedną z nich była Zbiornica Księgozbiorów Zabezpieczonych w Poznaniu. Zgromadziła ona liczne zbiory zwłaszcza z terenów Wielkopolski, Dolnego Śląska oraz Pomorza Zachodniego. Woluminy przekazywane były, za zgodą władz państwowych, przede wszystkim instytucjom naukowym. Formalna likwidacja Zbiornicy nastąpiła 31 grudnia 1949 roku. Jej zasoby, liczące około 286 000 tomów, przejęła Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, która kontynuowała prace związane z segregacją, repartycją oraz zwożeniem książek z terenu. W 1953 roku w magazynach byłej poznańskiej Zbiornicy pozostawało ponad 250 000 tomów, głównie poniemieckiej proweniencji. Dzieła te zostały przekazane Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Katowicach oraz Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Część książek, uznanych za zbędne, przeznaczono na makulaturę.Finansowanie
Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/03/B/HS2/05446
Bibliografia
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydział Bibliotek Naukowych, sygn. 6953, k. 9 – Bolesław Świderski, Sprawozdanie z działalności Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Poznaniu. Lata 1945–1950, Poznań, 23 marca 1950 roku.
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydział Bibliotek Naukowych, sygn. 6954, k. 78 – Bolesław Świderski, Sprawozdanie z działalności w miesiącu listopadzie 1949 r.
AAN, Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydział Bibliotek Naukowych, sygn. 6954, k. 81 – Bolesław Świderski, Sprawozdanie z działalności w miesiącu grudniu 1949 r.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 137 – Ministerstwo Oświaty do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Warszawa, 23 maja 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 6 – Eugeniusz Kral do Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Poznaniu, Katowice, 21 grudnia 1949 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 1 – Józef Skrzypek do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Warszawa, 27 października 1949 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 18 – Józef Skrzypek do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Warszawa, 17 stycznia 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 112 – Edward Dobraszak do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Środa Wielkopolska, 22 kwietnia 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 125 – Ludwik Kończal do Biblioteki Uniwersyteckiej Zbiornicy książek zabezpieczonych w Poznaniu, Strzelce, 8 maja 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 211 – Adam Krzyżaniak, Sprawozdanie z podróży służbowej do Kościana, Poznań, 26 lipca 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 73 – Stefan Wierczyński do Naczelnej Dyrekcji Bibliotek Ministerstwa Oświaty, [Poznań], 3 marca 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 250 – Zofia Kawecka do Prezydium Rady Narodowej w Poznaniu, [Poznań], 23 listopada 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 50 – Stefan Wierczyński do Naczelnej Dyrekcji Bibliotek, Poznań, 13 lutego 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 100 – Józef Skrzypek do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Warszawa, 13 kwietnia 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 77 – Bożenna Szulc-Golska do Powiatowej Biblioteki Publicznej w Żninie, Poznań, 16 marca 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 226 – Okręgowy Urząd Likwidacyjny w Poznaniu do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Poznań, 29 września 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 243 – Bolesław Świderski, Sprawozdanie z czynności związanych z porządkowaniem zbiorów zabezpieczonych za miesiąc październik 1950 r., Poznań, 8 listopada 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Referat Zabezpieczania i Segregacji Księgozbiorów. Zbiornica – księgozbiory zabezpieczone 1949–1951, sygn. 555, k. 243 – Bolesław Świderski, Sprawozdanie z czynności związanych z porządkowaniem zbiorów zabezpieczonych za miesiąc październik 1950 r., Poznań, 8 listopada 1950 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Uporządkowanie księgozbiorów 25 IV 1949–31 VIII 1953, sygn. 554, k. 353 – Protokół zdawczo-odbiorczy, Poznań, 27 maja [19]53 roku. i Sztuki, Poznań, 26 września 1952 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Uporządkowanie księgozbioru 25 IV 1949–31 III 1953, sygn. 554, k. 321 – Wanda Michalska do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Warszawa, 23 lipca 1952 roku.
ABUP, Biblioteka Uniwersytecka. Uporządkowanie księgozbioru 25 IV 1949–31 III 1953, sygn. 554, k. 320 – Zofia Kawecka do Centralnego Zarządu Bibliotek Min. Kultury i Sztuki, Poznań, 26 września 1952 roku.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie (dalej: AAN), Ministerstwo Oświaty. Naczelna Dyrekcja Bibliotek. Wydział Bibliotek Naukowych, sygn. 6953, k. 2–14 – Bolesław Świderski, Sprawozdanie z działalności Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Poznaniu. Lata 1945–1950, Poznań, 23 marca 1950 roku.
Archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu (dalej: ABUP), Biblioteka Uniwersytecka. Uporządkowanie księgozbioru 25 IV 1949–31 III 1953, sygn. 554, k. 48 – B. Szulc-Golska, Sprawozdanie z czynności związanych z porządkowaniem zbiorów zabezpieczonych za miesiąc listopad 1949 r., Poznań, 7 grudnia 1949 roku.
Głowacka-Helak M., Działalność Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu nad zagospodarowaniem księgozbiorów porzuconych i opuszczonych. Lata 1947–1950, „Biblioteka” 2003, nr 7 (16).
Jazdon A., Bolesław Świderski jako kierownik Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Poznaniu – przyczynek do poznańskiego okresu działalności, w: Bibliotekarstwo według Bolesława Świderskiego – Myśli, praktyka, dydaktyka. Księga Pamiątkowa, red. S. Kurek-Kokocińska, Łódź 2009.
Nowicki R., Działalność Aleksandra Birkenmajera na rzecz powojennej ochrony zbiorów bibliotecznych. Ziemie zachodniej i północnej Polski w latach 1945–1947, Poznań 2006.
Nowicki R., Powojenna ochrona zbiorów bibliotecznych w Polsce w latach 1944–1955. Wybór źródeł, Bydgoszcz 2013.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Ryszard Nowicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.