Słowa kluczowe
Paweł Holszański
dedykacja
tegumentologia
Bydgoszcz
Kcynia
karmelici trzewiczkowi
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
Biblioteka Katedralna w Gnieźnie
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 363
Liczba pobrań: 210
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest przechowywany w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie egzemplarz wydanego w 1537 roku Opusculum Quadragesimale Walentego Wróbla z dedykacją dla biskupa wileńskiego Pawła Holszańskiego, której istnienie podważył Stanisław Estreicher w Bibliografii polskiej Karola Estreichera. Nieznane wydanie tego dzieła odróżnia się jedynie częścią dedykacyjną od drugiego, znanego wydania, skierowanego do biskupa poznańskiego Jana z Książąt Litewskich. W związku z tym porównaniu obu listów dedykacyjnych poświęcona została najobszerniejsza część artykułu. Omawiany egzemplarz chroni oprawa wykonana w wileńskim warsztacie introligatorskim, który w latach 1557–1563 oprawiał także księgi z biblioteki Zygmunta Augusta. Wolumin krążył w środowisku zakon nym. Ostatnim potwierdzonym wpisem własnościowym posiadaczem dzieła był klasztor karmelitów trzewiczkowych w Bydgoszczy.Bibliografia
Źródła
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, sygn.: AKM II 76/26, BK 567, BK 629, BK 1064, BK 2024, BK 2612, BK 2617, BK 2622, BK 2631, BK 3600, BK 4290, BK 5276, BK 6670.
Teki Dworzaczka, Metrykalia katolickie, cz. 4, 26822 (cystersi wągrowieccy).
Literatura
Alabrudzińska E., Z dziejów karmelitów bydgoskich, „Kronika Bydgoska” 1986–1988, t. 10, s. 169–176.
Alisauskas V. et al., Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego: analizy i obrazy, Kraków 2006.
Barycz H., Albinius Jerzy, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935.
Benzing J., Die Buchdrucker des 16. und 17. Jahrhunderts im Deutschen Sprachgebiet, Wiesbaden 1963.
Bułhak H., Metoda typograficzna w badaniach nad dawną książką. Uwagi i refleksje, „Biuletyn Poligraficzny” 1977, z. 2, s. 37–53.
Burbianka M., Oprawy wrocławskich ksiąg miejskich XVI wieku, „Roczniki Biblioteczne” 1957, t. 1, z. 1–2, s. 31–65.
Burkhardt J., Stulecie reformacji w Niemczech (1517–1617): między rewolucją medialną a przełomem instytucjonalnym, Warszawa 2009.
Czapik M., Oprawy poznańskiego monogramisty MC, w: Tegumentologia polska dzisiaj, red. A. Wagner, Toruń 2015.
Czekajewska A., O listach dedykacyjnych w polskiej książce XVI wieku, „Roczniki Biblioteczne” 1962, t. 6, z. 1–2, s. 21–53.
Dziesięć wieków Poznania, t. 2: Kultura umysłowa, literatura, teatr i muzyka, red. K. Malinowski, Poznań 1956.
Dygaszewicz E., Siwiak W., Karmelici bydgoscy, Kalendarz Bydgoski na rok 2005, s. 249–252.
Estreicher K., Bibliografia polska, wyd. S. Estreicher, t. 33, Kraków 1939.
Fijałek J., rec. A. Brückner, Literatura religijna w Polsce średniowiecznej, t. 2: Pismo Święte i apokryfy. Szkice literackie i obyczajowe, Warszawa 1903, „Pamiętnik Literacki” 1904, z. 4, s. 657–673.
Grycz J., Z dziejów i techniki książki, Wrocław 1951.
Kawecka-Gryczowa A., Biblioteka ostatniego Jagiellona. Pomnik kultury renesansowej, Wrocław 1988.
Kawecka-Gryczowa A., Z dziejów polskiej książki w okresie Renesansu, Wrocław 1975.
Kossowski S., Krzysztof Hegendorfin w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu (1530–1535): monografia z dziejów odrodzenia i reformacyi w Polsce, Lwów 1905.
Krynicka M., Oprawy książkowe z herbami ostatnich Jagiellonów w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, „Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie” 1980, t. 12, s. 23–58.
Kwilecka I., Walenty Wróbel, w: Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, B. Knopek, M. Zielińska et al., Warszawa 1981.
Laucevicius E., XV–XVIII a. Knygu irisimai Lietuvos Bibliotekose, Mosklas–Vilnius 1976.
Lülfing H., Kachelofen, Konrad, „Neue Deutsche Biographie” 1974, t. 10, s. 718–719.
Lülfing H., Lotter, Melchior (d. Ä), „Neue Deutsche Biographie” 1987, t. 15, s. 246–247.
Mincer F., Najstarsze biblioteki bydgoskie (obecny stan badań i perspektywy), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Bibliologiczne” 1979, z. 1, s. 6–83.
Nowacki J., Akademia Lubrańskiego, „Kronika Miasta Poznania” 1999, nr 2, s. 152–180.
Opalińska K., Szlachta różnowiercza i pozostałości po jej księgozbiorach w zbiorach BUW (XVI w.), „Księgozbiory szlacheckie XVI–XVII wieku: kolekcje historyczne” 2009, t. 2, s. 153–257.
Panek B., Prowincjałowie karmelitów na ziemiach polskich (1397–1997), „Saeculum Christianum” 1997, t. 4, nr 2, s. 43–83.
Piekarski K., Książka w Polsce XV i XVI wieku, w: Kultura staropolska, Kraków 1932.
Pietras T., Hallerowskie „Satyry” Persjusza i ostatnie nad nimi badania, „Roczniki Biblioteczne” 1975, t. 19, z. 3–4, s. 333–347.
Prokop K.R., Sylwetki biskupów łuckich, Biały Dunajec–Ostróg 2001.
Przyałgowski W., Żywoty biskupów wileńskich, t. 1, Petersburg 1860.
Puchalski J., Polonika wydawane w oficynach obszaru niemieckojęzycznego przykładem mobilności tekstów literackich w szesnastowiecznej Europie, „Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi. Studia i materiały” 1997, t. 18, s. 33–70.
Rechowicz M., Teologia pozytywno-kontrowersyjna: szkoła polska w XVI wieku, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 2: Od Odrodzenia do Oświecenia, cz. 1: Teologia humanistyczna, red. M. Rechowicz, Lublin 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, t. 7, Warszawa 1886.
Słownik polskich teologów katolickich, red. H.E. Wyczawski, t. 4, Warszawa 1983.
Smereka W., Biblistyka polska (wiek XVI–XVIII), w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 2: Od Odrodzenia do Oświecenia, cz. 1: Teologia humanistyczna, red. M. Rechowicz, Lublin 1975.
Storm van Leeuwen J., The Golden Age of Bookbindings in Cracow 1400–1600. Exhibition Biblioteka Jagiellońska, 18–25 September 2011. On the occasion of the 27th Congress of the Association Internationale de Bibliophilie/ International Association of Bibliophiles, Kraków 2011.
Szudrowicz A., Biblioteka klasztoru karmelitów w Kcyni, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2002, t. 78, s. 243–274.
Szudrowicz A., Karmelici w Kcyni (1612–1835): rola zakonu w życiu miasta i okolicy, Bydgoszcz 2001.
Szwejkowska H., Książka drukowana XV–XVIII wieku: zarys historyczny, Wrocław–Warszawa 1983.
Żołądź-Strzelczyk D., Academia Lubransciana (1519–1780). Dzieje szkoły od powstania do czasów Komisji Edukacji Narodowej, „Kronika Miasta Poznania” 1999, nr 2, s. 141–151.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Michał Bartoszak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.