Oprawa "Homiliarum" z pełnopostaciowym wyciskiem radełka jagiellońskiego w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie
PDF

Słowa kluczowe

radełko jagiellońskie
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
Biblioteka Katedralna w Gnieźnie
biblioteka seminaryjna w Gnieźnie
klasztor Benedyktynów w Lubiniu
introligatorstwo
oprawy
tegumentologia

Jak cytować

Franczak, R. (2016). Oprawa "Homiliarum" z pełnopostaciowym wyciskiem radełka jagiellońskiego w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Biblioteka, (20(29), 55–70. https://doi.org/10.14746/b.2016.20.4

Liczba wyświetleń: 340


Liczba pobrań: 283

Abstrakt

Artykuł prezentuje oprawę Homiliarum z pełnopostaciowym radełkiem jagiellońskim przedstawiającym najprawdopodobniej Zygmunta I Starego i Bonę (ewentualnie Albrechta I Hohenzollerna). Opisywany wolumin odnaleziono w zasobie dawnej biblioteki seminaryjnej znajdującej się w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Na podstawie badań wycisku radełka oraz wpisów proweniencyjnych określam przypuszczalny czas i miejsce powstania narzędzia. W dalszej części artykułu przedstawiam jeszcze trzy woluminy, których oprawy z dużym prawdopodobieństwem pochodzą z tego samego warsztatu introligatorskiego. Dzięki ich analizie udało się nakreślić przypuszczalny czas i miejsce działania introligatora, który posługiwał się wspomnianym radełkiem jagiellońskim.
https://doi.org/10.14746/b.2016.20.4
PDF

Bibliografia

Źródła

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, sygn. A. Cons. A93.

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, sygn. BS4437, BS4665.

Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. KA15809: Akta Konsystorza Jeneralnego Poznańskiego tyczącego się Biblioteki poklasztornej w Lubiniu.

Muzeum Narodowe w Krakowie, sygn. MNKVIII-16-1172-1174.

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, sygn. 102265–102266III.

Literatura

Białkowski A., Szweycer T., Monety ostatnich Jagiellonów, Warszawa 1975.

Briquet C.M., Les filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, des leur apparition vers 1282 jusqu’en 1600, Avec 39 figures dans le texte et 16,112 fac-similes de filigranes, t. 2, Geneve 1907.

Imagines Potestatis. Insygnia i znaki władzy w Królestwie Polskim i Zakonie Niemieckim. Katalog wystawy w Muzeum Zamkowym w Malborku 8 czerwca–30 września 2007 roku, red. J. Trupinda, Malbork 2007.

Jarosławiecka-Gąsiorowska M., Ikonografia świecka na oprawach XVI i XVII w., „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1970, t. 6, s. 315–337.

Kopera F., Spis druków epoki jagiellońskiej w zbiorze Emeryka Hrabiego Hutten-Czapskiego, Kraków 1900.

Laucevičius E., XV–XVIII a. Knygų įrišimai Lietuvos Bibliotekose, Vilnius 1976.

Mazur Z., Sarbinius (Scharbinius) Paweł z Poznania, w: Polski słownik biograficzny, t. 35, Warszawa–Kraków 1994.

Ostrowski J., Bibljoteka Klasztoru Benedyktynów w Lubiniu, w: Bibljoteki Wielkopolskie i Pomorskie, red. S. Vrtel-Wierczyński, Poznań 1929.

Piech Z., Monety, pieczęcie i herby w systemie symboli władzy Jagiellonów, Warszawa 2003.

Płaszczyńska K., Dekoracja opraw skórzanych XVI–XVII w. – figuracyjne motywy na radełkach (na przykładzie opraw z Biblioteki Księży Misjonarzy w Krakowie), w: Problemy edytorstwa, bibliologii i typografii, red. A. Ptak, K. Baran, Lublin 2011.

Radełka jagiellońskie, w: Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, Wrocław 1971.

Świeżawski A., Kościelecki Jan (z Kościelca), w: Polski słownik biograficzny, t. 14/2, z. 61, Wrocław 1969.

Trelińska B., Portrety jagiellońskie na oprawach starodruków z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, w: Książki i Historia. Księga Jubileuszowa ofiarowana dr. Zdzisławowi Bieleniowi z okazji 50-lecia nieprzerwanej pracy w Bibliotece Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, Lublin 2008.

Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI i XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, Kórnik 1990.

Urzędnicy wielkopolscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Bieniaszewski, Wrocław 1987.

Wagner A., Historyczno-artystyczny warsztat historyka książki w badaniach nad nowożytnym introligatorstwem, w: Bibliologia. Problemy badawcze nauk humanistycznych, red. D. Kuźmina, Warszawa 2007.

Wagner A., Introligatorstwo poznańskie XVI wieku jako historyczno-artystyczna terra incognita, w: Sztuka w Wielkopolsce, red. M. Błaszczyński, B. Górecka, M. Górecki, A. Paradowska, Poznań 2013.

Wagner A., Poznańskie radełko jagiellońskie z lat czterdziestych XVI wieku. Problem treści ideowo-politycznych i wzorów ikonograficznych, „Roczniki Biblioteczne” 2012, s. 83–111.

Wagner A., Radełka jagiellońskie – fenomen introligatorstwa polskiego XVI–XVIII w., „Spotkania z Zabytkami” 2010, nr 5/6, s. 70–71.

Wagner A., Superekslibris polski. Studium o sztuce i kulturze bibliofilskiej od średniowiecza do połowy XVII wieku, Toruń 2016 (w druku).