Słowa kluczowe
cyfrowe piractwo
Sci-Hub
czasopisma drapieżne
serwisy społecznościowe dla naukowców
komunikacja naukowa
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 984
Liczba pobrań: 815
Abstrakt
Artykuł prezentuje nowy podział form otwartego dostępu (OD), począwszy od zielonej i złotej drogi poprzez diamentowe, brązowe i hybrydowe ścieżki aż do zjawisk patologicznych funkcjonujących w obszarze OD. Tym ostatnim poświęcono szczególną uwagę, opisując zjawiska cyfrowego piractwa, klasyfikowanych jako czarny OD sieci społecznościowych dla naukowców oraz czasopism drapieżnych. Toczące się dyskusje w środowisku naukowym na temat nielegalnych dróg OD prowadzą do wniosków wskazujących konieczność wprowadzenia zmian w otwartym modelu publikowania, tak aby zapobiec takim nadużyciom.
Bibliografia
Björk B.C., Gold, green, and black open access, „Learned Publishing” 2017, t. 30 (2), s. 173–175, https://doi.org/10.1002/leap.1096 [dostęp: 29.05.2018].
Bohannon J., Who’s afraid of peer review?, „Science” 2013, t. 342 (6154), s. 60–65, https://doi.org/10.1126/science.342.6154.60 [dostęp: 2.06.2018].
Bohannon J., The frustrated science student behind Sci-Hub, „Science” 2016, t. 352 (6285), s. 511, https://doi.org/10.1126/science.352.6285.511 [dostęp: 30.05.2108].
Bohannon J., Who’s downloading pirated papers? Everyone, „Science” 2016, https://doi.org/10.1126/science.aaf5664 [dostęp: 2.06.218].
Burdzik T., Drapieżne czasopisma jako przykład nieetycznego publikowania, „Filozofia i Nauka” 2017, t. 5, s. 131–149, https://doi.org/10.6084/m9.figshare.5155939 [dostęp: 30.05.2018].
Clark J., Predatory journals and developing country research, „In 5th WCRI” 2017, t. 3, https://wcrif.org/images/2017/documents/1.Monday.May.29.2017/3.Auditorium/J.Clark.Predatory.journals.and.research.in.developing.countries.pdf [dostęp: 29.05.2018].
Dunn A., Coiera E., Mandl K., Is Biblioleaks inevitable?, „Journal of Medical Internet Research” 2014, t. 16 (4), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24755534 [dostęp: 10.06.2018].
Faust J.S., Sci-Hub: A Solution to the Problem of Paywalls, or Merely a Diagnosis of a Broken System, „Annals of Emergency Medicine” 2016, t. 68 (1), A15–A17, https://doi.org/10.1016/J.ANNEMERGMED.2016.05.010 [dostęp: 30.05.2018].
Henderson E., Pirate website offering millions of academic papers for free refuses to close despite lawsuit, „The Independent” 2016, https://www.independent.co.uk/news/science/pirate-website-offering-millions-of-academic-papers-for-freerefuses-to-close-despite-law-suit-a6875001.html [dostęp: 10.06.2018].
Himmelstein D.S. et al., Sci-Hub provides access to nearly all scholarly literature, „eLife” 2018, t. 7, https://doi.org/10.7554/eLife.32822 [dostęp: 29.05.2018].
Gutierrez F.R.S., Beall J., Forero D.A., Spurious alternative impact factors: The scale of the problem from an academic perspective, „BioEssays” 2015, http://doi.org/10.1002/bies.201500011 [dostęp: 10.06.2018].
Jalalian M., The story of fake impact factor companies and how we detected them, „Electronic Physician” 2015, t. 7 (2), s. 1069–1072, https://doi.org/10.14661/2015.1069-1072 [dostęp: 2.06.2018].
Kulczycki E., Kariera drapieżnych czasopism – przypadek Anny O. Szust, „Nauka” 2017, t. 3, s. 71–83, https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/19269 [dostęp:2.06.2018].
Laakso M., Björk B.C., Delayed open access: An overlooked high-impact category of openly available scientific literature, „Journal of the American Society for Information Science and Technology” 2013, t. 64 (7), s. 1323–1329, https://doi.org/10.1002/asi.22856 [dostęp: 25.05.2018].
Lawson S., Access, ethics and piracy, „Insights the UKSG Journal” 2017, t. 30 (1), s. 25–30, https://doi.org/10.1629/uksg.333 [dostęp: 10.06.2018].
Manca S., ResearchGate and Academia.edu as networked socio-technical systems for scholarly communication: a literature review, „Research in Learning Technology” 2018, t. 26, s. 1–16, https://doi.org/10.25304/rlt.v26.2008 [dostęp:10.06.2018].
McKenzie L., Sci-Hub’s cache of pirated papers is so big, subscription journals are doomed, data analyst suggests, „Science” 2017, https://doi.org/10.1126/science.aan7164 [dostęp: 10.06.2018].
Moher D., Srivastava A., You are invited to submit…, „BMC Medicine” 2015, t. 13 (1), s. 180, https://doi.org/10.1186/s12916-015-0423-3 [dostęp: 10.06.2018].
Omobowale A.O. et al., Peripheral scholarship and the context of foreign paid publishing in Nigeria, „Current Sociology” 2014, t. 62 (5), s. 666–684, https://doi.org/10.1177/0011392113508127 [dostęp: 2.06.2018].
Oxenham, S., Meet the Robin Hood of Science, 2017, http://bigthink.com//a-pirate--bay-for-science [dostęp: 30.05.2018].
Packer A.L. et al., SciELO – 15 Years of Open Access: an analytic study of Open Access and scholarly communication. UNESCO 2014, https://doi.org/10.7476/9789230012373 [dostęp: 3.06.2018].
Penn L., Alternative Ways of Obtaining Scholarly Articles and the Impact on Traditional Publishing Models from a UK/European Perspective, „Serials Review” 2018, t. 44 (1), s. 40–50, https://doi.org/10.1080/00987913.2018.1433906 [29.05.2018].
Perlin M.S., Imasato T., Borenstein D., Is predatory publishing a real threat? Evidence from a large database study, „Scientometrics” 2018, s. 1–19, http://doi.org/10.1007/s11192-018-2750-6 [dostęp: 2.06.2018].
Piwowar H. et al., The state of OA: a large-scale analysis of the prevalence and impact of Open Access articles, „PeerJ” 2018, t. 6, e4375, https://doi.org/10.7717/peerj.4375 [dostęp: 25.05.2018].
Rozkosz E., Serwisy społecznościowe dla naukowców (SSN) na przykładzie Research- -Gate i Academia.edu, „Forum Bibliotek Medycznych” 2014, t. 14 (2), http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Forum_Bibliotek_Medycznych/Forum_Bibliotek_Medycznych-r2014-t7-n2_pdf [dostęp: 2.06.2018].
Shamseer L. et al., Potential predatory and legitimate biomedical journals: can you tell the difference? A cross-sectional comparison, „BMC Medicine” 2017, t. 15 (1), s. 28, http://doi.org/10.1186/s12916-017-0785-9 [dostęp: 2.06.2018].
Shen C., Björk B.C., „Predatory” open access: a longitudinal study of article volumes and market characteristics, „BMC Medicine” 2015, t. 13 (1), s. 230, https://doi.org/10.1186/s12916-015-0469-2 [dostęp: 2.06.2018].
Siewicz K., Otwarty dostęp do publikacji naukowych. Kwestie prawne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2012, http://repozytorium.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/335/K_Siewicz_Otwarty_dostep_do_publikacji_naukowych.pdf?sequence=4 [dostęp: 29.05.2018].
Sorokowski P. et al., Predatory journals recruit fake editor, „Nature” 2017, t. 543 (7646), s. 481–483, https://doi.org/10.1038/543481a [dostęp: 4.06.2018].
Swartz A., Guerilla Open Access Manifesto, https://openaccessmanifesto.wordpress.com/manifest-otwartego-dostepu/ [dostęp: 29.05.2018].
Sygocki W., Korzeniewska E., Impact Factor (IF) true or false?, „Przegląd Elektrotechniczny” 2018, t. 1 (1), s. 107–110, https://doi.org/10.15199/48.2018.01.27 [dostęp: 2.06.2018].
Xia J. et al., Who publishes in „predatory” journals?, „Journal of the Association for Information Science and Technology” 2015, t. 66 (7), s. 1406–1417, https://doi.org/10.1002/asi.23265 [dostęp: 2.06.2018].
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.