Abstract
This article provides the reader with an overview of the printer marks used by printing offices and printing houses in the Polish and Lithuanian Commonwealth from the fifteenth century to the first half of the seventeenth century, i.e. from the time when the colophon, including the printer’s logotype, appeared in a Polish publication for the first time to the times when Polish typography was beset by a particularly pronounced crisis. The adopted chronological timeframe for the purpose of the article includes thus more than a hundred printers’ marks, a large enough number to be attended with the appropriate clarification and classification. A method that allows us to proceed with the task in a most clear way is to isolate individual types, which can be done in relation to particular adopted appropriate criteria. Appropriately, meaning in such a way so that they include each and every aspect of the matter under investigation and make it possible to present it in a most extensive way. In the case of printer marks, these criteria must primarily take into consideration the fact that the latter are not only typografic elements but graphical ones as well, which necessitates an approach in which they should be studied both in view of typography, or, more broadly of the study of the book, and also that of the graphical art. Taking it all into account, the rich and widely diversified group of Polish printer’s marks used from the fifteenth century to the first half of the seventeenth century can be classified according to the three following criteria: chronological, iconographical and those related to the morphology of the book.References
Birkenmajer A., Nobilitacja Szarffenbergerów, w: Birkenmajer A., Studia bibliologiczne. Wybór tekstów, red. H. Więckowska, A. Birkenmajer, Wrocław 1975.
Buchwald-Pelcowa P., Emblematyczne koneksje sygnetu Mateusza Siebeneichera, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, nr 1-2, 1981.
Chojecka E., Ilustracja polskiej książki drukowanej, Warszawa 1980.
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, z. 5: Wielkie Księstwo Litewskie, oprac. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, W. Krajewski, Wrocław 1959.
Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971.
Glaister G. A., Encyclopedia of the Book, London 1966.
Grimm H., Deutsche Buchdruckersignete des XVI. Jahrhunderts. Geschichte, Sinngehalt und Gestaltung kleiner Kulturdokumente, Wiesbaden 1965.
Juchhoff R., Drucker- und Verlegerzeichen des XV. Jahrhunderts in den Niederlanden, England, Spanien, Böhmen, Mähren und Polen, München 1927.
Kębłowski J., Klasyfikacja sztuk plastycznych, w: Wstęp do historii sztuki,red. P. Skubiszewski, t. 1: Przedmiot – metodologia – zawód, Warszawa 1973.
Komza M., Zdobione karty tytułowe. (Wprowadzenie do typologii na przykładzie siedemnastowiecznej książki gdańskiej), „Studia o Książce” t. 8, 1978.
Kowalczyk J., W kręgu kultury dworu Jana Zamoyskiego, Lublin 1980.
Kowalski K. M., Zagadnienia typologii i kwestionariusza badawczego, w: Kowalski K. M., Polskie źródła ikonograficzne XVII wieku. Analiza metodologiczna, Warszawa–Poznań 1998.
Krzak-Weiss K., Jeszcze jeden polski sygnet o emblematycznych koneksjach (czyli kilka uwag o znaku firmowym Szymona Kempiniego), „Roczniki Biblioteczne” (52) 2008.
Krzak-Weiss K., Polskie sygnety drukarskie od XV do połowy XVII wieku, Poznań 2006.
Meiner A., Das Deutsche Signet. Ein Beitrag zur Kulturgeschichte, Leipzig 1922.
Meyer W. J., Die französischen Drucker- und Verlegerzeichen des XV. Jahrhunderts, München 1926.
Pilarczyk K., Talmud i jego drukarze w pierwszej Rzeczypospolitej. Z dziejów przekazu religijnego w judaizmie, Kraków 1998.
Szwejkowska H., Książka drukowana XV-XVIII wieku. Zarys historyczny, wyd. 2 przejrzane i uzup., Wrocław–Warszawa 1975.
Weil E., Die Deutschen Druckzeichen des XV. Jahrhunderts, München 1929.
Żbikowska-Migoń A., Typologia oświeceniowej książki naukowej i jej model edytorski, w: Książka naukowa w kulturze polskiego Oświecenia, Wrocław 1977.
License
Copyright (c) 2009 Katarzyna Krzak-Weiss
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.