Abstract
The book market in Poznań at the turn of the 1920s and the 1930s got a particular boost and encouragement. Following a temporary softening of the strict policy of the German authorities towards the Poles, Polish lending libraries and bookshops publishing in Polish and for the Poles began to crop up. The press market, publishing both local newspapers and journals, enjoyed a particular development. Karol Reyzner was a lesser known publisher and undoubtedly stayed in the shade of more eminent and prominent figures such as Walenty Stefański, Jan K. Żupański, Napoleon Kamieński, Antoni Popliński and Ludwik Merzbach. His influence upon the local book market was far less intensive than that of the above mentioned publishers as his publications were not that numerous or important. However, K. Reyzner managed to survive on the market for as long as half a century, i.e. for a much longer period than many other prominent local Polish publishers of the time. Publishing primarily books for less educated people and specializing in publications with no scientific or literary aspirations, simple and cheap judging from the editorial standards, he nevertheless carried out an important social function. The present article discusses the history of Reyzner’s printing office and its publishing output, additionally outlining the role of the lending library attached to the printing office – the first one managed by a Pole and targeted at the local Polish population. The analysis of the still existing catalogues of the library indicates that, unlike the publishing activity of the firm, the lending library addressed much more cultured and refined reader, which is manifested by the content of the collection that included many accomplished works written by prominent authors or researchers of the time.References
AAP, NP, 3111 Verzeichniss der in Regierungsbezirk Posen vorhandenen Buchhandlungen, Kunst-Musikalien, Antiquar und Bilderhandlungen, Leihbibliotheken, Lese-Kabineten angefertigt im Februar 1851.
APP, PP, 4747 Acta betreffend die Beschlagnahme der Druckschrift Przepowiednia Pani Lenormand.
APP, PP, 4757, Acta betreffend die neuen polnischen Druckschriften, list z 10.06.1860.
APP, PP, 4846, list z 5.08.1842.
APP, PP, 4864 Acta betreffend die Beaufsichtigung der Leihbibliothek des Karl Reyzner.
APP, PP, 4864, list z 1.08.1842.
APP, PP, 4864, list z 23.10.1849.
Estreicher K., Bibliografia polska XIX stulecia, t. 15, wyd. 2, Kraków 1991.
„Gazeta Polska", nr 115 z 9.08.1848.
„Gazeta Polska", nr 115 z 9.08.1848.
„Gazeta Polska" 1849, nr 8.
„Gazeta Polska", nr 101 z 24.07.1848.
„Gazeta Polska", nr 115 z 9.08.1848.
„Gazeta Polska", nr 216 z 9.12.1848..
„Goniec Polski" 1848, nr 26 (21.04).
„Goniec Polski" 1848, nr 62 (6.06).
„Goniec Polski" 1848, nr 89 (10.07).
„Goniec Polski" 1850, nr 51.
„Goniec Polski" 1850, nr 54.
„Goniec Polski" 1851, nr 126.
„Goniec Polski" 1851, nr 208.
„Goniec Polski" 1851, nr 224.
„Goniec Polski" 1851, nr 286.
Jazdon A., Polski ruch wydawniczy w Wielkim Księstwie Poznańskim w latach 1831-1862, Warszawa-Poznań 1990.
„Kościół i Szkoła" (1) 1846.
Kozłowski J., Reyzner Karol Jan, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Poznań 1981.
Kubów S., Książka Wielkiej Emigracji w Wielko-polsce (1831-1862), Wrocław 1980.
Kucharczyk G., Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów 1815-1914, Poznań 2001.
Magierzyna H., Reyzner Karol ]an, w: Słownik Pracowników Książki Polskiej, Warszawa-Łódź 1972.
Motty M., Przechadzki po mieście, Poznań 1999.
„Orędownik Naukowy" 1844, nr 11.
Paprocki F., Wielkie Księstwo Poznańskie w okresie rządów Flottwella (1830-1841), Poznań 1970.
Prosnak J., Zbiór Reyznera, „Muzyka" 1959, z. 3.
„Przyjaciel Ludu" (6) 1840, nr 46.
Rajch M., Cenzura pruska w Wielkopolsce w latach 1848-1918, Poznań 2004.
Rozbiór książek elementarnych, „Szkoła Polska" (1) 1849.
Walentynowicz M., Wypożyczalnie książek w Wielkim Księstwie Poznańskim, „Przegląd Historyczno-Oświatowy" 1960, nr 1.
License
Copyright (c) 2009 Artur Jazdon
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.