Abstract
This article discusses a number of examples of liberature works, in which the text and the material form of a book constitute an inseparable whole and the artistic message is transmitted not only through the verbal medium, but also through the author “speaking” via book as a whole, from the perspective of verbal and visual communication. The paper focuses on the following works: Anne Carson’s Nox, Herta Müller’s The Guard Takes His Comb, Zenon Fajfer and Katarzyna Bazarnik’s Oka-leczenie [Eyes-ore], Stéphane Mallarmé’s A Throw of the Dice will Never Abolish Chance, and Radosław Nowakowski’s (including the collection of poems Nieopisanie świata [Non-description of the world]). Verbal expressions of an idea or thought and the accompanying mental image in these works permeate and often overlap, thus adding new meanings to the existing ones, and in this way expand their interpretative implications, while the abundance of the solutions adopted by the authors is stunning. At every instance, this formal innovativeness, adjusted appropriately to the content, supports and revises the meanings in a given work, and additionally influences its reception providing incentives and new stimuli within the reading comprehension process.
References
Bernacki P., Polska książka artystyczna po 1989 roku w perspektywie bibliologicznej, wyd. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2020
Bolter J.D., Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku, tłum. A. Małecka i M. Tabaczyński, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2014
Carson A., Nox, wyd. New Directions Books, New York 2010
Chawrilska I., Korekta za pomocą literówki. Liberatura w kontekście rozważań genologicznych, w: „Er(r)go. Teoria-Literatura-Kultura”, nr 32 (1/2016)
Dawidek Gryglicka M., Historia tekstu wizualnego. Polska po 1967 roku, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2012
Fajfer Z., Bazarnik K., Oka-leczenie, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2009
Hendryk E., Liberatura – o nowych aspektach dialogu między literaturą i sztuką, w: „Rocznik Komparatystyczny” 2014/5
Hochuli J., Detal w typografii, tłum. A. Buk, wyd. d2d.pl, Kraków 2018
Ile stron ma liberatura? Z Katarzyną Bazarnik i Zenonem Fajferem rozmawia Adam Poprawa, w: „Tygodnik Powszechny” 44/2010
Lebda M., Typograficzne przestrzenie poezji, w: Typograficzne przestrzenie tekstu, pod red. K. Starachowicz i J. Knapa, wyd. LIBRON, Kraków 2014
Liberatura, e-literatura i… Remiksy, remediacje, redefinicje, pod red. M. Górskiej-Olesińskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2012
Łubocki J.M., Krój dedykowany – nowy typ krojów pisma, w: Typograficzne przestrzenie tekstu, pod red. K. Starachowicz i J. Knapa, wyd. LIBRON, Kraków 2014
Mallarmé S., Rzut kośćmi nigdy nie zniesie przypadku, tłum. T. Różycki, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2005
Marek-Łucka M., Typografia – grafia, w: Typograficzne przestrzenie tekstu, pod red. K. Starachowicz i J. Knapa, wyd. LIBRON, Kraków 2014
Markowski M.P., Nicość i czcionka, w: S. Mallarmé, Rzut kośćmi nigdy nie zniesie przypadku, tłum. T. Różycki, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2005
Müller H., Strażnik bierze swój grzebień. O odchodzeniu i odcięciu, tłum. A. Kożuch, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2010
Nowakowski R., 6/7 rzeczy o drewnie, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2015
Nowakowski R., Correspondance, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2011
Nowakowski R., Coś w rodzaju kryminału somnambulicznego czyli 33 część Nieopisania świata, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2018
Nowakowski R., Cztery rzeczy o wodzie, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2015
Nowakowski R., Dlaczego moje książki są takie jakie są, w: Od Joyce’a do liberatury. Szkice o architekturze słowa, pod red. K. Bazarnik, wyd. Universitas, Kraków 2002
Nowakowski R., Libro 2N, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2011
Nowakowski R., Nieopisanie świata część XVII, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2006
Nowakowski R., Nieposkładana teoria sztuki, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2009
Nowakowski R., Nieznaki drogowe, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2007
Nowakowski R., Norway to Kvikako, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2011
Nowakowski R., Tajna Kronika Sabiny, część trzecia: Piata jesień, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2012
Nowakowski R., Ulica Sienkiewicza w Kielcach, wyd. Liberatorium, Bodzentyn 2009
Przybyszewska A., Liberackość dzieła literackiego, wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015 DOI: https://doi.org/10.18778/7969-617-4
Rypson P., Książki i strony. Polska książka awangardowa i artystyczna w XX wieku, wyd. Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa 2000
Tomaszewski A., Architektura książki: dla wydawców, redaktorów, poligrafów, grafików, autorów, księgoznawców i bibliofilów, wyd. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego, Warszawa 2011
Triumf typografii, tłum. M. Komorowska, wybór i oprac. H. Hoeks, E. Lentjes, wyd. d2d.pl, Kraków 2017
License
Copyright (c) 2024 Agnieszka Rybarczyk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.