Słowa kluczowe
dane badawcze
repozytorium danych badawczych
RODBUK
wskaźniki altmetryczne
zarządzanie danymi badawczymi
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 479
Liczba pobrań: 348
Abstrakt
Wspieranie działań mających na celu promowanie idei otwartej nauki to dzisiaj jedno z ważnych zadań stojących przed bibliotekami. Pośród wielu aktywności z tym związanych jest zarządzanie danymi badawczymi na uczelniach. Wsparciem systemowym w ramach tego zadania ma być Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich (RODBUK), które zostało uruchomione w marcu 2023 roku. Wśród obowiązków, jakie realizują bibliotekarze rozwijający RODBUK, jest uruchamianie narzędzi poprawiających widoczność oraz mierzących wykorzystanie i cytowanie deponowanych danych badawczych. Prezentowane badanie jest pierwszym w polskim piśmiennictwie projektem zakładającym pilotaż szerszych badań mających na celu zweryfikowanie używania wskaźników altmetrycznych w repozytoriach danych badawczych. Artykuł ma zasadniczo dwa cele: analizę repozytoriów danych badawczych pod kątem wykorzystania w nich wskaźników altmetrycznych oraz ocenę, czy w repozytoriach działających na systemie do zarządzania danymi badawczymi Dataverse są uruchamiane metryki altmetryczne. Do analizy wybrane zostały repozytoria zarejestrowane w Ranking Web of Repositories i repozytoria stosujące oprogramowanie Dataverse. Do przeglądu literatury przedmiotu i przygotowania artykułu użyto metody analizy i krytyki piśmiennictwa. W gromadzeniu danych została użyta analiza dokumentów zastanych. Zastosowanie wymienionej metody badawczej pozwoliło przeanalizować i porównać ze sobą zebrane informacje. Wnioski, jakie nasuwają się po przeprowadzeniu badania, są następujące: wskaźniki altmetryczne są używane w repozytoriach danych badawczych, jednak w bardzo ograniczonym zakresie. Może być to spowodowane tym, że repozytoria danych są na etapie początkowego rozwoju i narzędzia te są obecnie mało popularne. Niemniej sama idea zliczania występowania wzmianek o danych badawczych w różnych serwisach i mediach społecznościowych, a nie tylko na portalach typowo naukowych, jest ciekawą alternatywą w analizowaniu zainteresowania danymi badawczymi i ich wykorzystania.
Bibliografia
Hicks D. et al., Bibliometrics: The Leiden Manifesto for research metrics, „Nature” 2015, 520, s. 429-431. DOI: https://doi.org/10.1038/520429a
Hou J. et al., How do scholars and non-scholars participate in dataset dissemination on Twitter, „Journal of Informetrics” 2022, t. 16, z. 1. DOI: https://doi.org/10.1016/j.joi.2021.101223
Jaskowska M., Wpływ wskaźników altmetrycznych na doskonalenie systemu oceny wartości prac naukowych w humanistyce, w: Nauka o informacji w okresie zmian. Informatologia i humanistyka cyfrowa, red. B. Sosińska-Kalata, M. Przastek-Samokowa, Z. Wiorogórska, Warszawa: Wydawnictwo SBP 2016, s. 179–193, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/32320 [dostęp: 15.06.2023].
Konkiel S., Assessing the Impact and Quality of Research Data Using Altmetrics and Other Indicators, „Scholarly Assessment Reports” 2020, 2 (1). DOI: https://doi.org/10.29024/sar.13
Kowalska M., Altmetria jako przedmiot zainteresowania bibliologii i informatologii, „Przegląd Biblioteczny” 2017, z. 3, s. 324-341. DOI: https://doi.org/10.36702/pb.457
Kratz J.E., Strasser C., Researcher Perspectives on Publication and Peer Review of Data, „PLoS ONE” 2015, 10 (2): e0117619. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0117619
Peters I. et al., Research data explored: an extended analysis of citations and altmetrics, „Scientometrics” 2016, 107, s. 723-744. DOI: https://doi.org/10.1007/s11192-016-1887-4
Priem J. et al., Altmetrics: A manifesto, 2010, https://altmetrics.org/manifesto [dostęp: 15.06.2023].
Rowlands I. et al., Social media use in the research workflow, „Learned Publishing” 2011, t. 24, nr 3, s. 183-195. DOI: https://doi.org/10.1087/20110306
Rychlik M., Epoka cyfrowa i jej nowe wskaźniki altmetryczne, „Biuletyn EBIB” 2013, nr 8 (144), https://ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/417 [dostęp: 23.06.2023].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Leszek Szafrański, Marta Urbaniec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.