Jak cytować
Abstrakt
The article discusses the question of the position of proper names (first names) in literary German-Polish translation. The empirical basis consists of first names from the novel by Thomas Mann (The Buddenbrooks) and its Polish translation. The first part of the article contains a theoretical introduction in the field of onomastics and discusses the nature and specific features of first names (1). In the next step different strategies of rendering of literary proper names are presented (2). The empirical analysis (3) shows the two main translation strategies: transcribing and adapting of literary first names, and their consequences for the target language reception. The article sums up the analysis of chosen first names presenting linguistic and cultural conditions for rendering of proper names in literary translation (4).Bibliografia
Bubak, Józef (1998): Zmiany w zasobie imion chrzestnych wspölczesnych Polaków. In: Jakus- Borkowa, Ewa/Nowik, Krystyna (Hg.). Najnowsze przemiany nazewnicze. Warszawa: Energeia
(47-57).
Cieślikowa, Aleksandra (1996): Jak ,ocalić w tłumaczeniu’ nazwy wlasne? In: Filipowicz-Rudek, Maria; Konieczna-Twardzikowa, Jadwiga (Hg.). Między oryginalem a przekladem. Przeklad, jego tworzenie się i wpfyw. Bd. 2. Kraków: Universitas (311-323).
Debus, Friedhelm (1997): Eigennamen in der literarischen Übersetzung. In: Grammatięa lanua Artium. Festschrift für Rolf Bergmann zum 60. Geburtstag. Glaser, Elvira/Schlaefer, Michael (Hg.). Heidelberg: Universitätsverlag C. Winter (393-405).
Grodziński, Eugeniusz (1973): Zarys ogólnej teorii imion własnych. Warszawa: PIW.
Güttinger, Fritz (1963): Zielsprache. Theorie und Technik des Übersetzens. Zürich: Manesse Verlag,
Jakus-Borkowa, Ewa (1986): Nazwy wlasne we wspólczesnym jęęzyku polskim. Leipzig: Karl- Marx-Universität.
Kalverkämper, Hartwig (1978): Textlinguistik der Eigennamen. Stuttgart.
Krüger, Dietlind (1997): Wort und Name im deutsch-slavischen Sprachkontakt. In: Hengst, Karlheinz;
Krüger, Dietlind, ... (Hg.). Ernst Eichler von seinen Schülem und Freunden (Sonderdruck). Köln/Weimar/Wien: Böhlau Verlag (464-480).
Krusche, Dietrich (1985): Literatur und Fremde. Zur Hermeneutik kulturràumlicher Distanz. München: Idicum-Verlag (Zit. in Markstein, 1995).
Kurecka, Maria (1970): Diabelne tarapaty. Poznan: Wydawnictwo Poznanskie.
Lamping, Dieter (1983): Der Name in der Erzàhlung. Zur Poetik des Personennamens. Bonn: Bouvier Verlag (Wuppertaler Schriftenreihe Literatur, Band 21).
Legeżynska, Anna (1983): Thimacz i jego kompetencje autorskie. In: Martuszewska, Anna; Sławinski, Janusz (Hg.). Autor - Podmiot literacki - Bohater. Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej. Wroclaw/Warszawa/... : Ossolineum (Polska Akademia Nauk, Instytut Badan Literackich, Tom LXIII) (77-93).
Lietz, Gero (1992): Eigennamen in der norwegischen Gegenwartssprache. Problème ihrer Wiedergabe im Deutschen am Beispiel belletristischer Texte. Frankfurt a.M./Bem/...: Peter Lang Verlag (Europaische Hochschulschriften, Reihe XXI Linguistik, Bd. 109).
Markstein, Elisabeth (1995): Das Fremde wird Buch. In: Lebende Sprachen, 3. (97-101).
Neubert, Albrecht (1973): Name und Übersetzung. In: Der Name in Sprache und Gesellschaft. Beitrage zur Theorie der Onomastik. Berlin: Akademie-Verlag (74-80).
Newmark, Peter (1981): Approaches to Translation. Oxford.
Niesporek, Bemadeta (1986): Ze stylistycznej problematyki nazewnictwa w Tiylogii Henryka
Śienkiewicza. In: Język artystyczny, Bd. 4. Katowice: Uniwersytet Slqski (97-116) (Prace naukowe Uniwersytetu Slqskiego, nr 739).
Nowakowska-Kempna, Iwona (1978): Pozycja nazw wtasnych w przekladzie dziela literackiego.
In: Język artystyczny, Bd 1. Katowice: Uniwersytet Slqski (97-116) (Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego, nr 238).
Schleiermacher, Friedrich (1973): Über die verschiedenen Methoden des Übersetzens. In: Störig, Hans Joachim (Hg.). Das Problem des Übersetzens. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft (Wege der Forschung, Band VIII) (38-70).
Seibicke, Wilfried (1982): Die Personennamen im Deutschen. Berlin/New York: Walter de Gruyter.
Seutter, Konstanze (1996): Eigennamen und Recht. Tübingen: Niemeyer (Reihe: Germanistische Linguistik, 172).
Shin, Kwang Sook (1980): Schichtenspezifische Faktoren der Vomamengebung. Empirische Untersuchung der 1961 und 1976 in Heidelberg vergebenen Vornamen. Frankfurt a.M./Bem/...: Peter Lang Verlag,. (Europäische Hochschulschriften: Reihe 1, Deutsche Sprache und Literatur).
Thies, Henning (1978): Namen im Kontext von Dr amen. Studien zur Funktion von Personennamen im englischen, amerikanischen und deutschen Drama. Frankfurt a. M./Bem/Las Vegas (Sprache und Literatur 13).
Tyroff, Siegmar (1975): Namen bei Thomas Mann in den Erzàhlungen und den Romanen Buddenbrooks, Königliche Hoheit, Der Zauberberg. Frankfurt a.M./Bem: Peter Lang (Europäische Hochschulschriften I, 102).
Uminska-Tyton, Elzbieta (1985): Formy pochodne imion derywowane sufiksalnie (na przykladzie imion lódzkich). In: Studia językoznawcze 10/1985. Wroclaw: Ossolineum (107-155).
Witkowski, Teodolius (1964): Grundbegriffe der Namenkunde. Berlin: Akademie-Verlag.
Wolffsohn, Michael; Brechenmacher, Thomas (1999): Die Deutschen und ihre Vornamen. 200 Jahre Politik und öffentliche Meinung. München/Zürich: Diana Verlag.
Zimmer, Rudolf (1981): Problème der Übersetzung formbetonter Sprache. Tübingen (Beihefte zur Zeitschrift fur romanische Philologie, Bd. 181).
NACHSCHLAGEWERKE
Drosdowski, Günther (1974): Duden-Lexikon der Vornamen. Mannheim/Wien/Zürich: Dudenverlag.
Fros, Henryk; Sowa, Franciszek (1997): Księga imion i swiętych, Bd. 1-2. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Glottodidactica są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Glottodidactica udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Glottodidactica pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).