Słowa kluczowe
discourse markers
methodology of teaching Polish as a foreign language
textbooks for teaching Polish as a foreign language
Jak cytować
Abstrakt
Discourse markers (DMs), represented by words and phrases such as but, you know, moreover, have for many years been a widely discussed topic in linguistics in Poland and abroad. However, no attention has been paid yet to DMs in teaching Polish as a foreign language (PFL). The paper explores this neglected issue by analysing the modes of presentation of DMs in the three most popular series of textbooks for teaching PFL (levels A1-B1). The textbooks were analysed manually to identify DMs and the ways in which they are taught. The results show that the textbooks differ in the number of DMs appearing in them. However, four common problematic aspects of the instruction of DMs in the analysed textbooks were identified: translation of DMs, usage of homographs of DMs, the mechanical nature of exercises and lack of sufficient input
Bibliografia
Aijmer, K. (2002). English discourse particles: Evidence from a corpus. Amsterdam: John Benjamins.
Burkat, A. / Jasińska, A. (2005). Hurra!!! Po polsku 2. Podręcznik studenta. Kraków: Prolog Publishing.
Crewe, W. J. (1990). The illogic of logical connectives. ELT Journal, 44 (4), 316–325. DOI: 10.1093/elt/44.4.316.
Cullen, R. / Kuo, I. C. (2007). Spoken grammar and ELT course materials: A missing link? TESOL Quarterly, 41 (2), 361–386. DOI: 10.1002/j.1545-7249.2007.tb00063.x.
Cygal-Krupa, Z. (1986). Słownictwo tematyczne języka polskiego. Listy frekwencyjne i rangowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cygal-Krupa, Z. (1990). Podstawowe słownictwo tematyczne języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Danielewiczowa, M. (2012). W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne. Warszawa: BEL Studio.
Degand, L. (2009). On describing polysemous discourse markers. What does translation add to the picture? In: S. Slembrouck / M. Taverniers / M. Van Herreweghe (eds.), From will to well. Studies in linguistics offered to Anne-Marie Simon-Vandenbergen (pp. 173–183). Gent: Academia Press.
Degand, L. / Sanders, T. (2002). The impact of relational markers on expository text comprehension in L1 and L2. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 15 (7–8), 739–757.
Degani, T. / Tokowicz, N. (2010). Ambiguous words are harder to learn. Bilingualism: Language and cognition, 13 (3), 299–314. DOI: 10.1017/S1366728909990411.
DeKeyser, R. (2008). Implicit and explicit learning. In: C. J. Doughty / M. H. Long (eds.), The handbook of second language acquisition (pp. 312–348). Oxford: Blackwell Publishers Ltd. DOI: 10.1002/9780470756492.
Dubisz, S. (ed.) (2003). Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Flowerdew, J. / Tauroza, S. (1995). The effect of discourse markers on second language lecture comprehension. Studies in Second Language Acquisition, 17 (4), 435–458. DOI: 10.1017/S0272263100014406.
Foland-Kugler, M. (1997). Trudne małe wyrazy. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Fraser, B. (1999). What are discourse markers? Journal of Pragmatics, 31 (7), 931–952. DOI: 10.1016/S0378-2166(98)00101-5.
Fung, L. / Carter, R. (2007). Discourse markers and spoken English: Native and learner use in pedagogic settings. Applied Linguistics, 28 (3), 410–439. DOI: 10.1093/applin/amm030.
Granger, S. / Tyson, S. (1996). Connector usage in the English essay writing of native and nonnative EFL speakers of English. World Englishes, 15 (1), 17–27. DOI: 10.1111/j.1467-971X.1996.tb00089.x.
Grochowski, M. (2008). On ordering of Polish particles. In: Исследования по славянскимязыкам, 13. Сеул: Корейская Ассоциация Славистов: 179–187.
Grochowski, M. / Kisiel, A. / Żabowska, M. (2014). Słownik gniazdowy partykuł polskich. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Hellermann, J. / Vergun, A. (2007). Language which is not taught: The discourse marker use of beginning adult learners of English. Journal of Pragmatics, 39 (1), 157–179. DOI: 10.1016/j.pragma.2006.04.008.
Jones, C. / Carter, R. (2014). Teaching spoken discourse markers explicitly: A comparison of III and PPP. International Journal of English Studies, 14 (1), 37–54. DOI: 10.6018/ijes/14/1/161001.
Jung, E. H. (2003). The effects of organization markers on ESL learners’ text understanding. TESOL Quarterly, 37 (4), 749–759. DOI: 10.2307/3588223.
Kisiel, A. (2012). Polskie partykuły wyróżniające. Studium semantyczne. Warszawa: SOW.
Lamiroy, B. (1994). Pragmatic connectives and L2 acquisition: The case of French and Dutch. Pragmatics, 4 (2), 183–201. DOI: 10.1075/prag.4.2.01lam.
Liu, B. (2016). Effect of L2 exposure: from a perspective of discourse markers. Applied Linguistics Review, 7 (1), 73–98. DOI: 10.1515/applirev-2016-0004.
Małolepsza, M. / Szymkiewicz, A. (2006). Hurra!!! Po polsku 1. Podręcznik studenta. Kraków: Prolog Publishing.
Martyniuk, W. (2004). A1 – elementarny poziom zaawansowania w języku polskim jako obcym. Kraków: Universitas.
Miodunka, W. (1992). Program gramatyczno-syntaktyczny w nauczaniu języka polskiego jako obcego. In: W. Miodunka (ed.), Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny (pp. 13–34). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Miodunka, W. (2005). Cześć, jak się masz? I. Spotykamy się w Polsce. Kraków: Universitas.
Miodunka, W. (2006). Cześć, jak się masz? II. Spotkajmy się w Europie. Kraków: Universitas.
Miodunka, W. (ed.). (2011). Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy od A1 – C2. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Müller, S. (2005). Discourse markers in native and non-native English discourse. Amsterdam: John Benjamins.
PKPZJPJO = Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego (2003). Standardy wymagań egzaminacyjnych. Warszawa: MENiS. Redeker, G. (1991). Linguistic markers of discourse structure. Linguistics, 29 (6), 1139–1172. DOI: 10.1515/ling.1991.29.6.1139.
Schiffrin, D. (2001). Discourse markers: Language, meaning, and context. In: D. Schiffrin / D. Tannen / H. E. Hamilton (eds.), The Handbook of Discourse Analysis (pp. 54–75). Oxford: Blackwell Publishers Ltd. DOI: 10.1002/9780470753460.ch4.
Seretny, A. (2011). Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Seretny, A. / Lipińska, E. (2005). ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas.
Steffani, S. / Nippold, M. (1997). Japanese speakers of American English: Competence with
connectives in written language. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 40 (5), 1048–1055.
Stempek, I. / Stelmach, A. (2013). Polski krok po kroku 2. Kraków: polish-courses.com.
Stempek, I. / Stelmach, A. / Dawidek, S. / Szymkiewicz, A. (2010). Polski krok po kroku 1. Kraków: polish-courses.com.
Sunderman, G. / Fancher, E. (2013). Lexical access in bilinguals and second language learners. In: J. Schwieter (ed.), Innovative research and practices in second language acquisition and bilingualism (pp. 267–286). Amsterdam: John Benjamins. DOI: 10.1075/lllt.38.16sun.
Szczepanek, A. (2015). Byleby „by” było zawsze na swoim miejscu. Cząstka „by” w polszczyźnie. Zbiór ćwiczeń gramatycznych dla cudzoziemców. Poziomy zaawansowania: C1 – C2. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Trillo, R. J. (2002). The pragmatic fossilization of discourse markers in non-native speakers of English. Journal of Pragmatics, 34 (6), 769–84. DOI: 10.1016/S0378-2166(02)00022-X.
Wajszczuk, J. (1997). System znaczeń w obszarze spójników polskich: Wprowadzenie do opisu. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Katedra Lingwistyki Formalnej.
Wajszczuk, J. (2005). O metatekście. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Katedra Lingwistyki Formalnej.
Wichmann, A. / Chanet, C. (2009). Discourse markers: A challenge for linguists and teachers. Nouveaux cahiers de linguistique française, 29, 23–40.
Wierzbicka, A. (1971). Metatekst w tekście. In: M. R. Mayenowa (ed.), O spójności tekstu (pp. 105–121). Wrocław: Ossolineum.
Wierzbicka, A. (1991). Cross-cultural pragmatics. The semantics of human interaction. Berlin: Mouton de Gruyter.
Zamel, V. (1983). Teaching those missing links in writing. ELT Journal, 37 (1), 22–29. DOI:10.1093/elt/37.1.22.
Zgółkowa, H. (1992). Dobór słownictwa do nauczania języka polskiego jako obcego. In: W. Miodunka (ed.), Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny (pp. 37–104). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Żabowska, M. (2009). Hierarchia wyrażeń metatekstowych. Linguistica Copernicana, 2 (2), 179–189.
Żabowska, M. (2014). Partykułologia i partykułografia – stan obecny i perspektywy. In: A. Moroz / P. Sobotka / M. Żabowska (eds.), Maiuscula linguistica. Studia in honorem Professori Matthiae Grochowski sextuagesimo quinto dedicata (pp. 103–119). Warszawa: BEL Studio.
Żmigrodzki, P. (ed.) (2007) Wielki słownik języka polskiego PAN. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Glottodidactica są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Glottodidactica udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Glottodidactica pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).