Słowa kluczowe
language policy
migration policy
language and education
Jak cytować
Abstrakt
This article aims to map current state policy and governmental responses to migrant integration in Poland, as well as to identify pressing needs and key challenges in this area, with a particular focus on language and education. It draws on a literature review and analysis of legal documents and reports on migrant integration and language policy for 1989–2020. When analysing the data, particular attention was paid to the declared state policy on migrant integration and its actual implementation, as captured in the Supreme Audit Office (NIK 2015, 2020) and Migrant Integration Policy Index reports (MIPEX 2015, 2020). The research shows that the scope of integration activities and their effects have been unsatisfactory to date. The situation of migrants in Poland was dubbed “equality on paper” in the MIPEX 2020 report. Current programmes and activities are not fostering full integration of migrants. Apart from housing and employment issues, a lack of language skills and education that is not responsive to the needs of migrants remain the main barriers to migrant integration in Poland.
Bibliografia
Baranowska, G. (2014). Legal regulations on national and ethnic minorities in Poland. Przegląd Zachodni, 2, 35–48.
Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment (2001). Cambridge: CUP / Strasburg: Council of Europe. https://rm.coe.int/16802fc1bf [access: 31.03.2021].
FCNM Opinion on Poland (2003). Advisory Committee on the Framework Convention for the Protection of National Minorities Opinion on Poland 2003, ACFC/INF/OP/I(2004)005, Strasbourg, 27 November. https://www.refworld.org/pdfid/447ee05f4.pdf [access: 12.02.2020].
GUS (2011). Wyniki narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań 2002 w zakresie deklarowanej narodowości oraz języka używanego w domu. https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/LUD_ludnosc_stan_str_dem_spo_NSP2011.pdf [access: 10.12.2020].
Hut, P. (2002). Warunki życia i proces adaptacji repatriantów w Polsce w latach 1992–2011. Warszawa: Aspra-JR.
Kirpsza, A. (2012). Status prawny mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w świetle standardów Rady Europy. In: J. Jaskiemia (ed.), Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka (pp. 743–762). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Komorowska, H. (2017). Kształcenie językowe w Polsce. 60 lat czasopisma „Języki Obce w Szkole”. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Konstytucja RP (1997). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm [access: 15.11.2020].
Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych (1995). Strasbourg, February 1, 1995. Journal of Laws 22, 209. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20020220209/O/ D20020209.pdf [access: 12.12.2020].
Kucharczyk, R. (2016). Kontekst nauczania języków obcych w Polsce – glottodydaktyczne implikacje dla drugich języków obcych. Linguodidactica, 20, 195–212.
Kutyła, W. (2014). Wystąpienia pokontrolne. Realizacja Rządowego Programu Współpracy z Polonią i Polakami za granicą. www.nik.gov.pl/kontrole.wyniki-kontroli-nik [access: 16.02.2021].
Lesińska, M. (2010). Polityka integracyjna. In: A. Górny / I. Grabowska-Lusińska / M. Lesińska / M. Okólski (eds.), Transformacja nieoczywista. Polska jako kraj imigracji (pp. 102–107). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Łodzinski, S. / Grzymała-Kazłowska, A. (2011). Koncepcje, badania i praktyki integracji imigrantów. Doświadczenia polskie w europejskim kontekście. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 37, 2 (140), 11–39.
Łodzinski, S. / Ząbek, M. (2010). Perspektywy integracji uchodźców w społeczeństwie polskim. Wyzwania normalnego życia. Ziemia obiecana czy przystanek w drodze? Biuletyn RPO – Materiały, 70, 224–256.
Matusz-Protasiewicz, P. (2014). Wielopoziomowe zarządzanie migracjami. Rola Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich w kształtowaniu polityki integracyjnej w Polsce. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
MIPEX (2015). https://www.mipex.eu/sites/default/files/downloads/files/mipex-2015-book-a5.pdf [access: 16.12.2020].
MIPEX (2020). https://www.mipex.eu/poland [access: 20.03.2021].
Mostowik, P. / Żukowski, W. (2001). Ustawa o języku polskim. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
NIK (2015). NIK o systemie pomocy społecznej dla uchodźców – informacje szczegółowe. https://www.nik.gov.pl/plik/id,10216,vp,12539.pdf [access: 16.12.2020].
NIK (2020). Kształcenie dzieci rodziców powracających do kraju oraz dzieci cudzoziemców. https://www.nik.gov.pl/plik/id,22685,vp,25384.pdf [access: 30.03.2021].
Ośrodek Badań nad Migracjami (2015). Kryzys i co dalej? Biuletyn Migracyjny, 53, 1–13. http://www.biuletynmigracyjny.uw.edu.pl [access: 30.11.2020].
Pawlak, M. (2013). Imitacja przy tworzeniu polskiej polityki integracji cudzoziemców. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 39 (3), 97–121.
Piotrowski, T. (2011). Bezpieczeństwo językowe w dobie ponowoczesnej. In: T. Malczyk (ed.), Interdyscyplinarne znaczenie bezpieczeństwa, vol. 2 (pp. 39–41). Nysa: Oficyna Wydawnicza PWSZ w Nysie.
Pisarek, W. (2007). Polityka językowa Rzeczypospolitej Polskiej, państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Strona Internetowa Rady Języka Polskiego. https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1382&Itemid=50 [access: 15.11.2020].
Polityka migracyjna Polski – diagnoza stanu wyjściowego (2020). 15 December, 2020. Departament Analiz i Polityki Migracyjnej MSWiA. https://www.gov.pl/attachment/2a65e5d4-52c5-40acada9-3b3f988f86b9 [access: 14.11.2020].
Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania (2012). Document approved by the Council of Ministers on 31 July, 2012. Departament Polityki Migracyjnej MSW. https://emn.gov.pl/download/75/12409/Polityka_migracyjna_Polski__stan_obecny_i_postulowane_dzialania.pdf [access: 30.11.2020].
Polska polityka integracji cudzoziemców – założenia i wytyczne. Projekt (2013). Warszawa, 23 September, 2013. Departament Polityki Migracyjnej MSW. https://archiwum.mrips.gov.pl/download/gfx/mpips/pl/defaultopisy/8305/1/1/Polska%20polityka%20integracji%20cudzoziemcow%20-%20zalozenia%20i%20wytyczne.doc [access: 30.11.2020].
Poszytek, P. / Gorzelak, M. / Dakowicz-Nawrocka, A. / Płoszajska, G. / Kujawa, B. / Dłużniewski, S. / Płoszaj, T. / Trzcińska, B. / Grabowska, L. (2005). Country report. Language education in Poland. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Prezydent.pl. https://www.prezydent.pl/prawo/ustawy/zawetowane/art,2,prezydent-zawetowal-trzy-ustawy.html
Rajca, L. (2015). Integracja imigrantów w Polsce w dobie kryzysu migracyjno-uchodźczego. Chorzowskie Studia Polityczne, 10, 183–202.
Raport Eurydice / Komisja Europejska (2017). Kluczowe dane o nauczaniu języków w szkołach w Europie. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. https://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/2017/12/KDL_PL_2017.pdf [access: 28.11.2020].
Romanowski, P. (2020). The Polish linguistic map: An overview of minority languages in the education system. In: P. Romanowski / M. Guardado (eds.), The many faces of multilingualism: Language status, learning and use across contexts (pp. 11–24). Berlin / Boston: De Gruyter Mouton.
Smolik, M. / Poszytek P. (2017). Podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie języka obcego nowożytnego w wychowaniu przedszkolnym i ośmioletniej szkole podstawowej – słowo komentarza. Języki Obce w Szkole, 1, 70–81.
Statistics Poland (2020). Statistics Poland. Education in the 2019/2020 school year. http://stat.gov.pl/obszary_tematyczne/edukacja/ [access: 10.04.2021].
Ustawa o języku polskim. (2018). Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o języku polskim. Journal of Laws 2018, item 931. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000931/T/ D20180931L.pdf [access: 10.12.2020].
Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z dnia 6 stycznia 2005 r. (2017). Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 kwietnia 2017 r. Journal of Laws 2017, item 823. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/ WDU20170000823/O/D20170823.pdf [access: 12.12.2020].
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (1991). Journal of Laws 1991 no 95, item 425. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910950425/O/D19910425.pdf [access: 12.12.2020].
Wąsikiewicz-Firlej, E. / Szczepaniak-Kozak, A. / Lankiewicz, H. (in press). Doświadczenie pobytu w Polsce w narracjach zagranicznych studentów. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Glottodidactica są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Glottodidactica udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Glottodidactica pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).