Zum Stellenwert des Deutschen in Polen
PDF

Słowa kluczowe

German language in Poland; image of Germany and Germans in Poland; attitude of Poles towards the German language; German as a foreign language in primary and secondary education in Poland

Jak cytować

Mihułka, K. (2020). Zum Stellenwert des Deutschen in Polen. Glottodidactica, 47(1), 53071. https://doi.org/10.14746/gl.2020.47.1.04

Abstrakt

The German language in Poland has a very long tradition dating back to the 18th century. Over the centuries, under the influence of historical, political, economic and social factors, the image of Germany and Germans in Poland as well as the attitude of Poles towards the German language have been subject to continual evolution. The aim of this article is to discuss the position of the German language in Poland, mainly in the 21st century. Particular attention is paid to the discussion of the importance of this language in the Polish educational system in the past two decades, and the changing number of people learning, predominantly in primary and secondary education. Moreover, the reasons for the relatively high level of dislike of the German language among Poles (including learners of German) are presented and analysed. The discussion of the current status of German in our country is preceded by a brief historical outline showing the significance of the German language in Poland as well as the attitude of Poles towards this language over the centuries, beginning with the Old-Polish period

https://doi.org/10.14746/gl.2020.47.1.04
PDF

Bibliografia

Abramczyk, A. (2015). Co „gryzie” nauczycieli języków obcych? Języki Obce w Szkole, 4, 126–130.

Adamczak-Krysztofowicz, S. (2003). Texte als Grundlage der Kommunikation zwischen Kulturen. Eine Studie zur Landes- und Kulturkundevermittlung im DaF-Studium in Polen. Hamburg: Dr. Kovač.

Adamczak-Krysztofowicz, S. / Schmidt-Bernhardt, A. / Stork, A. / Rybszleger, P. (2011). Deutsch-polnische Entdeckungen. Projektarbeit zur Förderung interkultureller Kompetenz in Schule und Studium. Theoretische Grundlagen und praktische Lernmaterialien. Marburg: Tectum.

Ammon, U. (2015). Die Stellung der deutschen Sprache in der Welt. Berlin / München / Boston: deGruyter.

Auswärtiges Amt, (2015). Deutsch als Fremdsprache weltweit. Datenerhebung 2015. Berlin. http://www.auswaertiges-amt.de/cae/servlet/contentblob/364458/publicationFile/204449/PublStatistik.pdf, [Zugriff am: 15.04.2019].

Bochnia, E. (2018). „Rozwijanie kompetencji interkulturowej poprzez wymiany młodzieżowe w kształceniu zawodowym”. Unveröffentlichte Dissertation. Poznań: UAM.

Brzozowska, D. (2008). Polski dowcip etniczny. Stereotyp a tożsamość. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Bystroń, J. S. (1935/1995). Megalomania narodowa. Warszawa: Książka i Wiedza.

Centralna Komisja Egzaminacyjna, https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-w-nowej-formule/wyniki/ https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-w-starej-formule/wyniki/

https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/wyniki/sprawozdanie-z-egzaminu-osmoklasistyw- 2019-r/ https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_GIMNAZJALNY/Informacje_o_wynikach/ [Zugfiff am: 14.10.2019].

Chudak, S. (2016). Ogród działkowy jako polsko-niemieckie miejsce pamięci? Film jako bodziec do refleksji na temat tego, co wspólne, oddzielne, paralelne. In: A. Jaroszewska / B. Karpeta-Peć / M. Smuk / J. Sobańska / J. Sujecka-Zając (Hrsg.). Wielojęzyczność i międzykulturowość na lekcji języka obcego. Między teorią a praktyką nauczania (S. 233–250). Warszawa: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego / Instytut Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Cieśla, M. (1974). Dzieje nauki języków obcych w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Dolińska, X. / Fałkowski, M. (2003). Polska – Niemcy. Wzajemny wizerunek. In: L. Kolarska-Bobińska (Hrsg.). Obraz Polski i Polaków w Europie (S. 203– 266). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Dziennik Ustaw (2002). Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz.U. 2002, nr 51 poz. 458. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20020510458 [Zugriff am: 14.10.2019].

Dziennik Ustaw (2009). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz.U. 2009, nr 4 poz. 17. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20090040017 [Zugriff am: 14.10.2019].

Dziennik Ustaw (2012). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz.U. 2012, poz. 977, ze zm. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000977 [Zugfiff am: 14.10.2019].

Dziennik Ustaw (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz.U. 2017, poz. 356. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000356 [Zugriff am: 14.10.2019].

Europäische Kommission (2005). Die Mitteilung der Kommission an das Europäische Parlament und den Rat (Europäischer Indikator für Sprachenkompetenz. COM(2005)356. http://www.europarl.europa.eu/RegData/docs_autres_institutions/commission_europeenne/com/2005/0356/COM_COM(2005)0356_DE.pdf [Zugriff am: 14.10.2019].

Europäische Kommission (2018). Vorschlag für eine Empfehlung des Rates zu einem umfassenden Ansatz für das Lehren und Lernen von Sprachen; Anhang der Empfehlung des Rates zu einem umfassenden Ansatz für das Lehren und Lernen von Sprachen. COM (2018) 272. https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:1cc186a3-5dc7-11e8-ab9c 01aa75ed71a1.0003.02/DOC_1&format=PDF [Zugriff am: 24.10.2019].

Europarat für kulturelle Zusammenarbeit (2001). Gemeinsamer europäischer Referenzrahmen für Sprachen: lernen, lehren, beurteilen. Berlin / München / Wien / Zürich / New York: Langenscheidt.

Eurydice (2017). Key data on teaching languages at school in Europe – 2017 edition (Kluczowe dane o nauczaniu języków w szkołach w Europie – 2017). Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej. https://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/2017/12/KDL_PL_2017.pdf [Zugriff am: 26.10.2019].

Földes, C. (2016). Position und Entwicklungsdynamik des Deutschen als Fremdsprache international – im Blick der angewandten Linguistik. Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics, 43 (2), 13–38.

Fronczyk, A. / Łada, A. (2009). Niemcy i polityka europejska w oczach Polaków. In: L. Kolarska-Bobińska / A. Łada (Hrsg.). Polska – Niemcy. Wzajemny wizerunek i wizja Europy (S. 127–165). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Gajewska-Dyszkiewicz, A. (2012). Opinie polskich gimnazjalistów dotyczące nauki języków obcych. Języki Obce w Szkole, 4, 73–78.

Gorąca-Sawczyk, G. / Jourdy, N. (2017). Schüleraustausch als Weg zur Entwicklung interkultureller Kompetenz – deutsch-französische und deutsch-polnische Austauschprojekte im schulischen Bereich. Colloquia Germanica Stetinensia, 26, 271–285.

Grucza, F. (1997). „Kommt reden wir zusammen, wer redet, ist nicht tot.“ Vom Verhältnis der Polen zur deutschen Sprache. Wirtschaft & Wissenschaft, 2, K2132F, 27–35.

Grucza, F. (2001a). Deutschunterricht und Germanistikstudium in Polen. In: G. Helbig / L. Götze / G. Henrici / H. J. Krumm (Hrsg.). Deutsch als Fremdsprache. Ein internationales Handbuch. 2. Halbband (S. 1528–1543). Berlin / New York: de Gruyter.

Grucza, F. (2001b). Zur Geschichte und Zukunft des Deutschen in Polen: Die Sicht eines Kaschuben. Studia Niemcoznawcze, 22, 577–592.

Grucza, F. (2010). Deutsch in Polen. In: H. J. Krumm / Ch. Fandrych / B. Hufeisen / C. Riemer (Hrsg.). Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Ein internationales Buch. Bd. 2 (S. 1761–1766). Berlin / New York: de Gruyter.

Janoszczyk, J. (2016). Deutsch – (immer noch?) die zweitpopulärste Fremdsprache in Polen. In: K. Mihułka / M. Sieradzka / R. Budziak (Hrsg.). Die Fremdsprache Deutsch in Polen: Anfänge, Gegenwart, Perspektiven (S. 43–60). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Komorowska, H. (2007). Polska polityka językowa na tle innych krajów Unii Europejskiej. In: H. Komorowska (Hrsg.). Nauczanie języków obcych – Polska a Europa (S. 13–36). Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.

Kopaliński, W. (2000). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Świat Książki.

Kubiczek, A. (2016). Einblicke der Jugendlichen in die deutsche Realität, Mentalität und Sprache mit Anwendung authentischer Lesetexte im Fremdsprachenunterricht. In: K. Mihułka / P. Bąk / J. Chojnacka-Gärtner (Hrsg.). Interkulturalität in Theorie und Praxis der Glottodidaktik und Translatorik (S. 73–87). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Kucharczyk, R. (2014). Wielojęzyczność w polskiej szkole – sukces czy porażka? Kilka słów o wdrażaniu w życie nowej podstawy programowej. In: J. Sujecka-Zając / A. Jaroszewska / K. Szymankiewicz / J. Sobańska-Jędrych (Hrsg.). Inspiracja, motywacja, sukces. Rola materiałów dydaktycznych i form pracy na lekcji języka obcego (S. 241–255). Warszawa: Instytut Germanistyki i Romanistyki UW.

Lewicki, R. (2015). Dem Germanistikstudium einen neuen Sinn verleihen. Konińskie Studia Językowe, 3 (2), 159–173.

Łada, A. (2017). Floskeln oder Fakten? Zur Situation der deutschen Sprache in Polen. Fakten und Meinungen. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Łada, A. (2018a). Polacy i Niemcy. Dzieląca przeszłości, wspólna przyszłość? Wyniki Barometru. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Łada, A. (2018b). Trudne partnerstwo. Polacy i Niemcy o kraju sąsiada, wspólnej historii i Europie. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Mackiewicz, M. (2013). Motywacja i nastawienia polskich uczniów do nauki języka niemieckiego w kontekście różnic regionalnych i postrzegania społeczeństwa niemieckiego. Neofilolog, 40/2, 205–217.

Mackiewicz, M. (2015). Język niemiecki w Polsce. In: Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego. www.polska-niemcy-interakcje.pl [Zugriff am: 12.04.2019].

Mihułka, K. (2012). Rozwój kompetencji interkulturowej w warunkach szkolnych – mity a szkolna rzeczywistość. Na przykładzie języka niemieckiego jako obcego. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Mihułka, K. (2016a). Der Deutschunterricht in Polen – Bemerkungen der Germanistikstudenten der Universität Rzeszów nach dem Abschluss des pädagogisch-didaktischen Praktikums. In: K. Mihułka / M. Sieradzka / R. Budziak (Hrsg.). Die Fremdsprache Deutsch in Polen: Anfänge, Gegenwart, Perspektiven (S. 61–82). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Mihułka, K. (2016b). Die Entwicklung der interkulturellen Kompetenz im DaF-Unterricht – ein Meilenstein im deutsch-polnischen Dialog. Zum Deutschlandbild der Polen, Polenbild der Deutschen und interkulturellen / deutsch-polnischen Dialog. In: M. Wierzbicka / L. Wille (Hrsg.). Im Wirkungsfeld der kontrastiven und angewandten Linguistik / In the field of contrastive and applied linguistics. Bd. 7 (S. 74–91). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Mihułka, K. / Chojnacka-Gärtner, J. (2019). Auf die Persönlichkeit des Lehrers kommt alles an – Forschungsbericht zum Profil eines „guten“ Fremdsprachenlehrers in allen Schultypen in Polen. Journal of Languages for Specific Purposes, 6, 167–176.

Ośrodek Rozwoju Edukacji (=ORE). (2011). Nauczanie języka niemieckiego w Polsce. Raport przeglądowy 1990–2010 sporządzony przez ORE na zlecenie MEN. Warszawa: ORE.

Pfeiffer, W. (2001). Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki. Poznań: Wagros.

Skowronek, B. (2016). Germanistische glottodidaktische Forschung in Polen: Retrospektive und Perspektive. In: E. Żebrowska / M. Olpińska-Szkiełko / M. Latkowska (Hrsg.). Zwischen Kontinuität und Modernität. Metawissenschaftliche und wissenschaftliche Erkenntnisse der germanistischen Forschung in Polen (S 128–141). Warszawa: Stowarzyszenie Germanistów Polskich.

Stasiak, H. (2015). Kontakt, Kommunikation, Verständnis. Perspektiven für Deutsch als Kontaktsprache in Europa. Konińskie Studia Językowe, 3 (2), 175–185.

System Informacji Oświatowej (2018). Języki obce wg województw. https://cie.men.gov.pl/sio-stronaglowna/dane-statystyczne/jezyki-obce-dane-statystyczne/ [Zugriff am: 23.10.2019].

Szczęk, J. / Kałasznik, M. (2016). Deutsch als Fremdsprache im universitären Bereich – Diagnose und Perspektiven für die Zukunft. In: K. Mihułka / M. Sieradzka / R. Budziak (Hrsg.). Die Fremdsprache Deutsch in Polen: Anfänge, Gegenwart, Perspektiven (S. 99–116). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Tomaszewska, B. (2009). Lekcja w szkole ponadpodstawowej i ponadgimnazjalnej. In: H. Komorowska (Hrsg.). Skuteczna nauka języka obcego. Struktura i przebieg zajęć językowych (S. 142–158). Warszawa: CODN.

Wojciechowska, B. (2010). Wielojęzyczność w polskim kontekście edukacyjnym. Neofilolog, 35, 63–74.

Wolff-Powęska, A. (2005). Co Niemiec, to odmieniec. Polityka, 18 (2502), 70–71.