Słowa kluczowe
public discourse
Church discourse
religious discourse
educational discourse
gender
language
Jak cytować
Abstrakt
Kasiak Mateusz, Gender in educational and public discourse of the Church. Analysis of the Pastoral Letter on the Sunday of the Holy Family. Culture – Society – Education no 2(16) 2019, Poznań 2019, pp. 289–312, Adam Mickiewicz University Press. ISSN 2300-0422. DOI 10.14746/kse.2019.16.19.
Gender as a category of cultural gender and gender identity appears not only in scientific discourse as a topic of research, but also in public discourse, as a subject of various debates and disputes. This concept was also included into the discourse of the Catholic Church. Its creators – church leaders – embarked upon a public reinterpretation of the concept of gender, thus inserting their point of view into the broader political and ideological dispute. The aim of this paper is to review the postulates of the church concerning gender in the Pastoral Letter on the Feast of the Holy Family, which seems to be a leading programme paper concerning this issue. In this paper, gender as a research and scientific category is isolated from the scientific discourse and appropriated
by the educational discourse of the church, where it functions as a scare tactic. Structural modifications in the text and style of the letter, stylistic and rhetorical tricks, as well as pragmatic mechanisms, make the text of the pastoral letter a persuasive political argument.
Bibliografia
Bartmiński J. (1991), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [in:] J. Bartmiński (ed.), Językowy obraz świata, Lublin.
Bartmiński J. (1993), O profilowaniu i profilach raz jeszcze, [in:] J. Bartmiński, R. Tokarski (eds.), O definicjach i definiowaniu, Lublin.
Bartmiński J. (1999), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [in:] J. Bartmiński (ed.), Językowy obraz świata, Lublin.
Bartmiński J., Niebrzegowska S. (1998), Profile a podmiotowa interpretacja świata, [in:] J. Bartmiński (ed.), Profilowanie w języku i w tekście, Lublin.
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S. (2004), Dynamika kategorii punktu widzenia w języku, tekście i dyskursie, [in:] J. Bartmińki, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze, Lublin.
Bartmiński J., Panasiuk J. (2001), Stereotypy językowe, [in:] J. Bartmiński (ed.), Współczesny język polski, Lublin.
Bartmiński J., Tokarski R. (1986), Językowy obraz świata a spójność tekstu, [in:] T. Dobrzyńska (ed.), Teoria tekstu. Zbiór studiów, Wrocław.
Bralczyk J. (1981), O języku polskiej propagandy politycznej, [in:] H. Kurkowska (ed.), Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, Warszawa.
Bralczyk J. (1999), Strategie w języku polityki (O polskiej propagandzie w latach 1982–1988), [in:] J. Bralczyk (red.), O języku propagandy politycznej lat 80. i 90., Warszawa.
Butler J. (1995), Podmioty płci/płciowość/pragnienia, Spotkania Feministyczne, Warszawa.
Butler J. (2008), Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, trans. K. Krasuska, Warszawa.
Ciborowski R. (2011), O performatyce genderowej słów kilka, [in:] K. Mirgos (ed.), Płeć w kulturze, Wielichowo.
Głowiński M., (2009), Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe, Kraków.
Grzywa A. (1997), Manipulacja. Mechanizmy psychologiczne, Kraśnik.
Kaczmarek E. (2014), Co to właściwie jest ten dżender? Mały słownik dla genderowo zdezorientowanych,] http://kulturaliberalna.pl/2014/01/23/wlasciwie-dzender-maly-slownik-genderowozdezorientowanych/,accessed: 2.03.2014.
Kamińska-Szmaj I. (2004), Propaganda, perswazja, manipulacja – próba uporządkowania pojęć, [in:] P. Krzyżanowski, P. Nowak (eds.), Manipulacja w języku, Lublin.
Kępa-Figura D. (2008), Ideologizacja i „deideologizacja” komunikacji medialnej, [in:] I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Poprawa (eds.), Oblicza komunikacji II – Ideologie w słowach i obrazach, Wrocław.
Kępa-Figura D., Nowak P. (2000), „Nowa epoka – stary język?” – środki perswazyjne przed i po zniesieniu cenzury, [in:] J. Adamowski (ed.), Środki masowej informacji w Polsce po likwidacji instytucji cenzury (1990–2000), Warszawa.
Laskowska M. (2006), Językowe wykładniki ideologii, [in:] I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Zaśko-Zielińska (eds.), Oblicza komunikacji. Perspektywy badań nad tekstem, dyskursem i komunikacją, Kraków.
Mizielińska J. (2006), Płeć. Ciało. Seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Kraków.
Pisarek W. (1976), Język służy propagandzie, Kraków.
Puzynina J. (1985), O pojęciu „manipulacji” oraz sensie wyrażenia „manipulacja językowa”, [in:] Nowomowa. Materiały z sesji naukowej poświęconej problemowi współczesnego języka polskiego odbytej na UJ w dniach 16 i 17 stycznia 1981, Londyn.
Puzynina J. (1992), Słowo „manipulacja” w języku polskim, [in:] J. Puzynina, Język wartości, Warszawa.
Puzynina J. (1997), Słowo – wartość – kultura, Lublin.
Puzynina J. (2006), Język, wartości, polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji
ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych, Lublin.
Rudaś-Grodzka M. (2014), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa.
Rzepkowska A. (2004), Punkt widzenia i punkt obserwatora jako środki perswazji, [in:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze, Lublin.
Sambor J. (1985), Nowomowa – język naszych czasów, Poradnik Językowy, z. 6. Statut Konferencji Episkopatu Polski z 7 X 2009 r., rozdz. I, art. 1: http://episkopat.pl/episkopat/statut/4463.1,Statut_Konferencji_Episkopatu_Polski.html, accessed: 2.03.2014.
Tabakowska E. (2004), O językowych wyznacznikach punktu widzenia, [in:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze, Lublin.
Tokarski R. (2004), Manipulacja to zniewalanie. A cóż począć z „urodzonymi w niewoli”? [in:] P. Krzyżanowski, P. Nowak (eds.), Manipulacja w języku, Lublin.
Wojczak T. (2011), Gender w badaniach mediewistycznych, [in:] K. Mirgos (ed.), Płeć w kulturze, Gniezno.
Wojtak M. (1992), O początkach stylu religijnego w polszczyźnie, Stylistyka I, Opole.
Wojtak M. (1998), Czy można mówić o stylu człowieczej rozmowy z Panem Bogiem?, [in:] S. Gajda, H.J. Sobeczko (eds.), Człowiek – dzieło – sacrum, Opole.
Wojtak M. (2004a), Gatunki prasowe, Lublin.
Wojtak M. (2004b), Styl religijny w perspektywie genologicznej, [in:] S. Mikołajczak, T. Węcławski (eds.), Język religijny dawniej i dziś, Poznań.
Wojtak M. (2005), Gatunkowe wyznaczniki rytualizacji wypowiedzi, [in:] R. Zarębski (ed.), Rytuał – język – religia. Materiały z konferencji 17–19 maja 2004 r., Łódź.
Wojtak M. (2007a), Genologiczne aspekty charakterystyki modlitewnika – zarys problematyki, Studia Językoznawcze vol. 4: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin.
Wojtak M. (2007b), Styl gatunku, styl gatunkowy a styl funkcjonalny w perspektywie analitycznej, [in:] D. Ostaszewska (ed.), Gatunki mowy i ich ewolucja, vol. III, Gatunek a odmiany funkcjonalne, Katowice.
Wojtak M. (2011), Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Teolingwistyka t. 9, Tarnów.
Zagrożenia płynące z ideologii gender, http://www.kuria.lomza.pl/index.php?wiad=4165, accessed:18.04.2015.
Zaśko-Zielińska M. (2004), Sekta czy nowy ruch religijny: zderzenie poglądów, zderzenie punktów widzenia, [in:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz (eds.), Punkt widzenia w języku i w kulturze, Lublin.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Mateusz Kasiak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.