Słowa kluczowe
identity status
attachment
parentification
relational trauma
Jak cytować
Abstrakt
Nowadays, it is young adults, not adolescents, who face the challenge of determining their own identity. This process, compared to previous generations, takes place in qualitatively different conditions. Moreover, the current attributes of an adult have become obsolete. For this reason, making the vision of oneself reality may be associated with various difficulties. The root of the failure to clarify identity is to be found in the original bond with the guardian and in all experiences that disrupt attachment. Among these types of experiences, relational trauma and parentification are worth mentioning. Relational trauma can be said to be when a child experiences repeated neglect in the context of a close relationship. A similar phenomenon is parentification.
The aim of the research is to check 1) whether there are significant differences between the identified identity statuses and 2) whether the variables (attachment style, experience of parentification and relational trauma) differentiate the identity status in the period of emergingadulthood. Three identity statuses are distinguished: Identity of anxiety type (N = 23), identity of diffuse type (N = 30) and identity of type achieved (N = 43). Each type differs in terms of both the experiences and the severity of the identity dimensions.
Bibliografia
Arnett J.J. (2000), Emerging Adulthood: A Theory of Development from the Late Teens through the Twenties, American Psychologist, 55(5), s. 469–480.
Arnett J.J. (2004), Emerging Adulthood: The Winding Road from the Late Teens through the Twenties,
New York.
Bardziejewska M. (2016), Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków?, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk.
Bogaerts A., Luyckx K., Claes L., Bastiaens T. (2021), Personality Disorder Symptomatology in Belgian Emerging Adults: Associations with Identity Processes and Statuses, European Journal of Developmental Psychology, 18.
Bogaerts A., Luyckx K., Claes L., Bastiaens T., Kaufman E.A. (2020), Identity Impairment as a Central Dimension in Personality Pathology, Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment.
Bowlby J. (2007), Przywiązanie, Warszawa.
Brzezińska A.I. (2017), Tożsamość u progu dorosłości. Wizerunek uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Poznań.
Brzezińska A.I. (red.) (2016), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk.
Dąbkowska M. (2006), Wpływ traumatycznych doświadczeń na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej, 4(6), s. 161–164.
Erikson E.H. (2000), Tożsamość a cykl życia, Poznań.
Grotowska-Leder J. (2019), Osiąganie dorosłości i młodzi dorośli jako kategorie analiz socjologicznych, Przegląd Socjologii Jakościowej, 15(4).
Grzegorzewska I. (2020), Terapia dzieci po urazach psychicznych, [w:] I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A.R. Borkowska (red.), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, Warszawa.
Grzegorzewska I., Pisula E., Borkowska A.R. (2016), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, [w:] L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna, Warszawa.
Jurkovic G.J., Thirkield A., Morrell R. (2001), Parentification of Adult Children of Divorce: A Multidimensional Analysis, Journal of Youth and Adolescence, 30(2), s. 245–257.
Karbowa M. (2012), Samotność w świetle teorii przywiązania, Studia Psychologiczne, 50(1), s. 27–38.
Kernberg O.F. (1996), A Psychoanalytic Theory of Personality Disorders, [w:] J.F. Clarkin, M.F. Lenzenweger (red.), Major Theories of Personality Disorder, New York–London s. 106–140.
Komorowska-Pudło M. (2017), Jakość stylu przywiązania a cechy osobowości młodych dorosłych, [w:] K. Lubiewska (red.), Przywiązanie, Bydgoszcz.
Król-Kuczkowska A. (2008), Teoria przywiązania jako sposób rozumienia wewnętrznego świata pacjenta, [w:] B. Józefik, G. Iniewicz (red.), Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej, Kraków.
Krzaklewska E. (2011), Wzory wchodzenia w dorosłość z perspektywy genderowej, [w:] K. Slany, B. Kowalska, M. Ślusarczyk (red.), Kalejdoskop genderowy. W drodze do poznania płci społeczno-kulturowej w Polsce, Kraków, s. 235–254.
Liotti G. (1992), Disorganized/Disoriented Attachment in the Etiology of the Dissociative Disorders, Dissociation, 5(4), s. 196–204.
Liotti G., Farina B. (2016), Traumatyczny rozwój. Etiologia, klinika i terapia wymiaru dysocjacyjnego, Warszawa.
Luyckx K., Goossens L., Soenens B. (2006), A Developmental Contextual Perspective on Identity Construction in Emerging Adulthood: Change Dynamics in Commitment Formation and Commitment Evaluation, Developmental Psychology, 2(42), s. 366–380.
Luyckx K., Schwartz S.J., Berzonsky M.D., Soenens B., Vansteenkiste M., Smits I., Goossens L. (2008),
Capturing Ruminative Exploration: Extending the Four-Dimensional Model of Identity Formation in Late Adolescence, Journal of Research in Personality, 1(42), s. 58–82.
Marcia J.E. (1966), Development and Validation of Ego-Identity Status, Journal of Personality and Social Psychology, 3(5), s. 551–558.
Marszał M. (2014), Specyficzne wewnętrzne modele operacyjne przywiązania osób z organizacją osobowości borderline, Psychologia Rozwojowa, 19(2), s. 69–82.
Marszał M. (2015), Mentalizacja w kontekście przywiązania. Zdolność do rozumienia siebie i innych u osób z osobowością borderline, Warszawa.
Nijenhuis E.R., Van der Hart O., Kruger K. (2002), The Psychometric Characteristics of the Traumatic Experiences Checklist (TEC): First Findings Among Psychiatric Outpatients, Clinical Psychology& Psychotherapy, 9(3), s. 200–210.
Pietkiewicz I.J., Tomalski R. (2018), Zaburzenia związane z traumą – perspektywa teoretyczna, Czasopismo Psychologiczne, 24(2).
Popiel A. (2011), Zaburzenie osobowości z pogranicza – wyzwanie terapeutyczne, Psychiatria, 8(2), s. 64–78.
Ruppert F. (2012), Symbioza i autonomia. Trauma symbiotyczna i miłość bez uwikłań, Warszawa.
Ruppert F. (red.) (2017), Wczesna trauma. Rozpoznawanie i uwalnianie, Warszawa.
Schier K. (2015), Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, Warszawa.
Schore A.N. (2001), The Effects of Early Relational Trauma on Right Brain Development, Affect Regulation, and Infant Mental Health, Infant Mental Health Journal, s. 201–269.
Sińczuch M. (2002), Wchodzenie w dorosłość w warunkach zmiany społecznej, Warszawa.
Smykowski B. (2016), Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk.
Śniegula P., Wiecheć K. (2016), Psychologiczne czynniki ryzyka u progu dorosłości i zasoby w radzeniu sobie z nimi, [w:] A.I. Brzezińska, W. Syska (red.), Ścieżki wkraczania w dorosłość, Poznań.
Szczepaniak A. (2016), Zaburzenia więzi jako efekt wczesnodziecięcego krzywdzenia dziecka, Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 15(3).
Topolewska E., Mańko A. (2012), Osobowościowe uwarunkowania stylów tożsamości w ujęciu Berzonsky’ego, [w:] E. Drop, M. Maćkiewicz (red.), Młoda Psychologia, t. 1, Warszawa.
Wysocka E. (2013), Wschodząca dorosłość a tożsamość młodego pokolenia – współczesne zagrożenia dla kształtowania tożsamości. Analiza teoretyczna i empiryczne egzemplifikacje, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, nr 1.
Ziółkowska B. (2016), Okres dorastania. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk.
Żechowski C., Namysłowska I. (2010), Teoria przywiązania a rozwój zaburzeń psychicznych, [w:] B. Józefik, G. Iniewicz (red.), Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej, Kraków.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Jakub Róg-Mazurek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.