Proces badawczy jako proces decyzyjny – rozważania w kontekście teorii decyzji
PDF

Słowa kluczowe

research process
researcherdecision maker
decision theory

Jak cytować

Jarota, M. (2023). Proces badawczy jako proces decyzyjny – rozważania w kontekście teorii decyzji. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 23(1), 177–190. https://doi.org/10.14746/kse.2023.23.1.13

Abstrakt

The research process is a component of many complex activities planned and then implemented by the researcher. At each of its stages, both in the conceptual phase and the implementation phase, the researcher identifies problem situations that require specific decisions to be made. Therefore, it is considered reasonable to analyze the research process in the light of the decision theory, which was done in this article. This theory provides a theoretical framework that allowed the research process to be identified as a multi-faceted decision-making process in which the researcher is the decision maker. Moreover, thanks to the decision theory, the conditions that accompany the research process, i.e. the conditions of uncertainty and risk, were described. Ways to minimize this risk are also presented. The article also focuses on research competences, thus assuming that they include competences related to effective decision-making. Therefore, the characteristics of an efficient researcher-decision maker were characterized. The considerations presented in this study may be the basis for making methodological criticism, as well as methodological reflection. Both criticism and methodological reflection can contribute to the development of research methodology, including the methodology of individual scientific disciplines.

https://doi.org/10.14746/kse.2023.23.1.13
PDF

Bibliografia

Babbie, E. (2013). Podstawy badań społecznych (W. Betkiewicz, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bauman, T. (2013). Kompetencje badawcze a świadomość metodologiczna. W: T. Bauman (red.), Praktyka badań pedagogicznych (s. 81–98). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bolesta-Kukułka, K. (2000). Decyzje menedżerskie w teorii i praktyce zarządzania. Wydawnictwa Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.

Cuprjak, M. (2019). Dane w badaniach jakościowych. Uwikłanie w kontekst. Forum Oświatowe, 31(1(61), 111–124.

Holska, A. (2016). Teorie podejmowania decyzji. W: K. Klincewicz (red.), Zarządzanie, organizacje i organizowanie: przegląd perspektyw teoretycznych (s. 239–252). Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.

Juszczyk, S. (2005). Badania ilościowe w naukach społecznych: szkice metodologiczne. Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka.

Karbownik, A., Wodarski, K. (2014). Zarządzanie ryzykiem projektu w uczelni. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 70, 189–202.

Łobocki, M. (2010). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Muniak, R. (2012). Analiza ryzyk w badawczych projektach informatycznych. Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo, 1, 141–153.

Nowak, S. (2012). Metodologia badań społecznych. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ober, A., Wodarski, K. (2014). Identyfikacja i ocena ryzyka projektu badawczego w uczelni na etapie jego przygotowania. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 70, 327–338.

Pilch, T. (1998). Zasady badań pedagogicznych. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Popper, K.R. (1976). The logic of the social sciences. First contribution to the symposium. W: T.W. Adorno, H. Albert, R. Dahrendorf, J.

Habermas, H. Pilot, K.R. Popper, The positivist dispute in German sociology (s. 87–104). Heinemann.

Shanteau, J. (1988). Psychological characteristics and strategies of expert decision makers. Acta Psychologica, 68(1–3), 203–215. DOI: https://doi.org/10.1016/0001-6918(88)90056-X

Spendel, Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Tannert, Ch., Elvers, H.D., Jandrig, B. (2007). The ethics of uncertainty. In the light of possible dangers, research becomes a moral duty. EMBO Reports, 8(10), 892–896. DOI: https://doi.org/10.1038/sj.embor.7401072

Tyszka, T. (2010). Decyzje. Perspektywa psychologiczna i ekonomiczna. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Urbaniak-Zając, D. (2017). Proces badawczy jako podejmowanie decyzji – refleksja metodologiczna. W: D. Kubinowski i M. Chutorański (red.), Pedagogika jako humanistyczno-społeczna nauka stosowana: konsekwencje metodologiczne (s. 181–195). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Wakeham, J.C. (2015). Uncertainty: History of the concept. W: J. Wright (red.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Science (second edition, s. 716–721). Elsevier. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.03175-5

Wierzbicki, A.P. (2018). Teoria i praktyka wspomagania decyzji. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323533610

Yates, J.F., Tschirhart, M.D. (2006). Decision-making expertise. W: K. Anders Ericsson, N. Charness, P.J. Feltovich, R.R. Hoffman (red.), The Cambridge handbook of expertise and expert performance (s. 421–438). Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511816796.024

Żechowska, B. (1985). Wybrane metodologiczne wzory badań empirycznych w pedagogice (skrypt dla studentów pedagogiki). Uniwersytet Śląski.