Kyōgen, japońska komedia szalonych słów i komedia dell’arte
PDF (Język Polski)
EPUB (Język Polski)
MOBI (Język Polski)

Klíčová slova

kyōgen
teatr japoński
komedia
farsa
commedia dell’arte
teatr włoski

Jak citovat

Zalewska, A. (2016). Kyōgen, japońska komedia szalonych słów i komedia dell’arte. Porównania, 18, 219–238. https://doi.org/10.14746/p.2016.18.10595

Abstrakt

Japońska farsa kyōgen kształtowała się w ścisłym związku z teatrem nō i początkowo była formą w dużym stopniu improwizowaną; później teksty sztuk zaczęto ustalać i spisywać w ich pełnym brzmieniu. Artykuł przedstawia język sztuk kyōgen, ich stałe elementy, takie jak przedstawienie się na początku, sposoby reagowania na słowa drugiego aktora, i powtarzające się w wielu tekstach stałe zdania lub frazy. Do XIX wieku teatr japoński rozwijał się bez kontaktu z teatrem europejskim, można jednak dostrzec pewne zbieżności pomiędzy farsą kyōgen a włoską commedia dell’arte, dlatego też formy te zostały skonfrontowane i wyliczone zostały podobieństwa i różnice.

https://doi.org/10.14746/p.2016.18.10595
PDF (Język Polski)
EPUB (Język Polski)
MOBI (Język Polski)

Reference

Gordon Andrew. Nowożytna historia Japoniii. Warszawa: PIW, 2010.

Keene Donald. Seeds in the Heart. Japanese Literature from Earliest Times to the Late Sixteenth Century. New York: Columbia University Press, 1995.

Koyama Hiroshi, red. Kyōgen shū (Zbiór sztuk kyōgen). Tom 1. Tōkyō: Iwanami Shoten, 1960.

Koyama Hiroshi, red. Kyōgen shū (Zbiór sztuk kyōgen). Tom 2. Tōkyō: Iwanami Shoten, 1961. Mutsugorō. Sapporo: Sapporo Terebi Hōsō, 2004.

Nakamura Hajime. Bukkyōgo daijiten (Wielki słownik terminów buddyjskich). Tōkyō: Tōkyō Shoseki, 1987.

Nicoll Allardyce. W świecie Arlekina. Studium o komedii dell’arte. Warszawa: PIW, 1967.

Nihon Koten Bungaku Henshū Iinkai, red. Nihon koten bungaku daijiten (Słownik klasycznej literatury japońskiej). Tom 1. Tōkyō: Iwanami Shoten, 1984.

Omote Akira, red. Zeami, Zenchiku. Tōkyō: Iwanami Shoten, 1974.

Sasano Ken, red. Nō kyōgen. Tom 1. Tōkyō: Iwanami Shoten, 1956.

Surma-Gawłowska Monika, Miszalska Jadwiga. Historia teatru i dramatu włoskiego od XIII do XVIII wieku. Tom 1. Kraków: Universitas, 2008.

Suwa Haruo, Sugai Yukio, red. Kōza Nihon no engeki 3. Chūsei no engeki (Kurs historii teatru japońskiego 3. Teatr średniowieczny). Tōkyō: Benseisha, 1998.

Takada Kazafumi. „Konmedia derrarute to kyōgen – tōzai no warai no kōryū” (Commedia dell’arte i kyōgen – porozumienie poprzez śmiech między Wschodem a Zachodem). Shizuoka Bunka Geijutsu Daigaku Kenkyū Kiyō 1 (2000).

Watanabe Tsunaya, red. Shasekishū (Zbiór piasku i kamyków). Tōkyō: Iwanami Shoten, 1966.

Żeromska Estera. Japoński teatr klasyczny. Korzenie i metamorfozy. T. 1 – Nō, kyōgen. Warszawa: Trio, 2010.