W świetle powyższej (pobieżnej) analizy: Studium fotografii w Komentarzach do fotografii Witolda Wirpszy
PDF (Język Polski)

Klíčová slova

fotografia i poezja
Witold Wirpsza
The Family of Man

Jak citovat

Zalewski, C. (2021). W świetle powyższej (pobieżnej) analizy: Studium fotografii w Komentarzach do fotografii Witolda Wirpszy. Porównania, 28(1), 185–212. https://doi.org/10.14746/por.2021.1.9

Abstrakt

Artykuł przedstawia sposób powiązania fotografii i poezji na przykładzie czterech utworów z Komentarzy do fotografii Witolda Wirpszy. Wyróżnione i zanalizowane zostały trzy obszary wzajemnych interakcji: (a) zasada funkcjonowania foto-tekstualnego dyptyku i rola, jaką pełni tu poetycki opis; (b) zasada analogii formalnej, zgodnie z którą niektóre parametry monologu lirycznego mają swoje źródło w formalnych właściwościach zdjęcia; oraz najważniejsza (c) zasada transformacji znaczeń kompozycyjnych. Polega ona na dwustopniowej interwencji: tekst poetycki najpierw stara się zneutralizować wizualne znaczenia kompozycyjne (faza negatywna), a następnie stwarza własną interpretację fotografii (faza pozytywna).

https://doi.org/10.14746/por.2021.1.9
PDF (Język Polski)

Reference

Andersen A. Peter (2010), Mowa ciała, przeł. Anna Zdziemborska, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.

Barthes Roland (1996), Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł. Jacek Trznadel, Wydawnictwo KR, Warszawa.

Bernhart Walter (2007), Function of Description in Poetry, w: Description in Literature and Other Media, red. Werner Wolf, Walter Bernhart, Rodopi, Amsterdam–New York.

Frank Robert (1951), Near Victoria Station, https://tinyurl.com/rmym4398 [dostęp 26.09.2020].

Grądziel-Wójcik Joanna (2001), Poezja jako teoria poezji. Na przykładzie twórczości Witolda Wirpszy, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Jankowicz Grzegorz (2017), Wirpsza i poetyka spojrzenia, w: tenże, Komentarze do fotografii, Instytut Mikołowski, Mikołów.

Heraklit z Efezu (2005), Zdania, przeł. Adam Czerniawski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Jaworski Stanisław (2003), Niespodzianki awangardy, w: tenże, Zakręty i przełomy. Studia o literaturze XX wieku, Collegium Collumbinum, Kraków, s. 23–34

Kałuża Anna (2008), Wola odróżnienia. O modernistycznej poezji Jarosława Marka Rymkiewicza, Julii Hartwig, Witolda Wirpszy i Krystyny Miłobędzkiej, Universitas, Kraków.

Kress Gunther, Leeuwen van Theo (2006), Reading Images: The Grammar of Visual Design, Routlege, London.

Kwiatkowski Jerzy (1963), Poezja infernalna, „Życie Literackie”, nr 16, s. 9.

Leśniak Kamila (2013), The Family of Man po latach. Wokół krytyki i recepcji wystawy, „Roczniki Humanistyczne”, nr 4, s. 205–240.

Pawelec Dariusz (2013), Wirpsza wielokrotnie, Instytut Mikołowski, Mikołów.

Pietrzak Wit (2014), Anty-mitologia Witolda Wirpszy. Komentarz do Komentarzy do fotografii, „Ruch Literacki”, z. 4–5, s. 505–515.

Rabb M. Jane (1995), Introduction. Notes toward a history of literature and photography, w: Literature and photography, interactions 1840–1990: a critical anthology, red. Jane M. Rabb, University of New Mexico Press, New Mexico, s. xxxv-lviii.

Rückle Horst (2001), Mowa ciała dla menadżerów, przeł. Tomasz Soróbka, Wydawnictwo Astrum, Wrocław.

Stala Marian (2000), Przeciw fotografii. O jednym wierszu Zbigniewa Herberta, w: Poznawanie Herberta 2, wybór i wstęp Andrzej Franaszek, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 398–413.

Steichen Edward (1955), Introduction, w: The family of man; the photographic exhibition created by Edward Steichen for the Museum of Modern Art, Museum of Modern Art, New York, s. 4–5.

Szymański P. Wiesław (1981), Rozmowy z pisarzami, Znak, Kraków.

The family of man; the photographic exhibition created by Edward Steichen for the Museum of Modern Art (1955), Museum of Modern Art, New York.

Webster Richard (2014), Współczesna mowa ciała: kompletny przewodnik, jakiego potrzebujesz, przeł. Katarzyna Karczewska, Studio Astropsychologii, Białystok.

Wirpsza Witold (1962), Komentarze do fotografii, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Wirpsza Witold (2017), Komentarze do fotografii (2017), Instytut Mikołowski, Mikołów.