Droga, która wszystko zmienia. Reportaże o uchodźcach w ujęciu dramatyzmu Kennetha Burke’a

Abstrakt

Przymusowa migracja stała się w ostatnich latach istotnym tematem literatury faktu. Autorzy artykułu analizują dwie współczesne książki reportażowe – Nawet jeśli umrę w drodze Moniki Białkowskiej oraz Nadzy nie boją się wody Matthieu Aikinsa – inspirując się koncepcją dramatyzmu Kennetha Burke’a. Oba reportaże przedstawiają losy uchodźców, którzy wyruszają w ryzykowną i nieznaną podróż w poszukiwaniu bezpieczeństwa. Ich autorzy zwracają uwagę na szerszy problem społeczny – reakcję na przybycie migrantów, która może podważać fundamentalne zasady humanizmu i solidarności. Niniejsza analiza pokazuje, w jaki sposób scena jako dominujący element pentady determinuje w reportażach pozostałe jej składniki – akt, aktorów, środki oraz cel – oraz jakie relacje między nimi zachodzą. Zastosowanie pentady Burke’a pozwala ukazać tragizm sytuacji uchodźców, zmuszonych przez okoliczności do podejmowania desperackich decyzji. Stają się oni nie tylko ofiarami splotu nieprzychylnych okoliczności, ale także aktywnymi podmiotami dążącymi do przetrwania i nawiązania dialogu.