WIESZCZ – BŁAZEN – LEGENDA: TRAJEKTORIA AUTORSKA ANATOLA SYSA
PDF (Język Polski)

Schlagworte

literatura białoruska
Anatol Sys
wizerunek poety
trajektoria autorska
mit literacki
kanon narodowy

Zitationsvorschlag

Kowalow, S. (2019). WIESZCZ – BŁAZEN – LEGENDA: TRAJEKTORIA AUTORSKA ANATOLA SYSA. Porównania, 23(2), 107–126. https://doi.org/10.14746/p.2018.23.18700

Abstract

Аrtykuł jest poświęcony złożonej trajektorii autorskiej Anatola Sysa (1959-2005), którego niezwyczajny los intryguje czytelnika nie mniej niż jego utwory poetyckie i wymusza na badaczach poszukiwanie wciąż nowych sposobów interpretacji jego artystycznych i życiowych metamorfoz. Ze wspomnień przyjaciół, artykułów naukowych i utworów artystycznych wyłania się sprzeczny wizerunek pisarza: głos pokolenia, przeciwnik ideologii komunistycznej, prorok odrodzenia narodowego, Geniusz, poeta obrzydliwy, błazen, alkoholik, wyrodek, cham. Owa różnorodność i odmienność interpretacji w ocenie osobowości Anatola Sysa oraz miejsca, które jego twórczość zajmuje w historii literatury białoruskiej, uzasadniona jest zdaniem autora artykułu trzema przyczynami: 1) niezwykłą i sprzeczną naturą poety; 2) specyfiką krótkiego okresu, w którym żył Anatol Sys, obejmującego trzy epoki: radziecką (do 1984 roku), epokę reform i odrodzenia narodowego (1985-1992) і epokę Alaksandra Łukaszenki (od 1994 roku); 3) złożoną trajektorią życiowej i twórczej drogi poety, w której można wyróżnić trzy okresy: wczesny, patriotyczny i przeklęty (okres przynależności do cyganerii artystycznej). Jeszcze za życia Anatola Sysa jego osoba zaczęła obrastać w mity i legendy, a po śmierci poety jego najlepsze utwory weszły do kanonu literatury narodowej XX wieku.

https://doi.org/10.14746/p.2018.23.18700
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

Akulin, Eduard. „Belaruś maia – maia magila!…”. Sys, Anatol. Beragi maigo iunactva: veršy, parodyi. Minsk: Galiafy, 2016. S. 241-243.

Arloŭ, Uladzimir. Imiony svabody. Praga: Radyjo Svabodnaia Eŭropa / Radyio Svaboda, 2007.

Astašonak, Aleś. „Paśviedčannie talentu. Memuar”. Kalossie 1/10 (2006). S. 8-24.

Bialacki, Aleś. Ašvečany belaruščynai. Vilnia: Viasna, 2012. S. 103-143.

Bialacki, Aleś. „Prarok svabody i niezaležnasci”. Sys, Anatol. Beragi maigo iunactva: veršy, parodyi. Minsk: Galiafy, 2016. S. 4-12.

Biazlepkina, Aksana. „Penthauz dla Sysa”. Arche 4/21 (2005). S. 200-204.

Biazlepkina, Aksana. Razam i paasobku: tavarystva „Tuteišyia”. Gistoryia. Asoby. Žanry. Minsk: Belaruski knigazbor, 2003.

Bourdieu, Pierre. „Pole literatury”. Przeł. Michaił Gronas. Novoie literaturnoie obozrenie 45 (2000). S. 22-87.

Dubavec, Siargiej. „Khto tam?”. Krynica 2 (1990). S. 28-29.

Galubovič, Leanid. “«Iak šaravaia malanka…». Narys žyccia i tvorčasci paeta Anatola Sysa”. Sys i kuluary. Litaraturna-krytyčnyia ese. Minsk: Litaratura i mastactva, 2010. S. 4-24.

Garaczka, Usievalad. „Slozy, slozy, slozy…”. Krynica 6/66 (2011). S. 37-40.

Garelik, Luboŭ. „Anatol Sys”. Gistoryia belaruskai literatury XX stagoddzia. T. 4. Kn. 3. Red. U. Gnilamiodaŭ, S. Laŭšuk. Minsk: Belaruskaia navuka, 2014. S. 1019-1037.

Globus, Adam. „Mój biedny tavaryš, moj Sys i dni niezaležnasci”. Arche 4/21 (2005). S. 193-199.

Korbut, Viktar. „Bližei da ciela”. Kalossie 1/10 (2006). S. 63-67.

Lipaj, Aleś. „Lubicie nas takimi, iakimi stvaryli. Gutarka z Anatolem Sysom”. Dzieiasloŭ 12/24 (2013). S. 254-264.

Luckievič, Аnton. „Ianka Kupala iak prarok Adradžennia”. Vybranyia tvory: prablemy kultury, litaratury i mastactwa. Minsk: Knigazbor, 2006. S. 289-299.

Maksymiuk, Jan. “Poeci wśród ruin nadchodzącego królestwa”. Za niebokresem Europy. Antologia nowej poezji białoruskiej 1987-1997. Białystok: OFFSET-PRINT, 1998. S. 101-115.

Maksymiuk Jan, wybór. Za niebokresem Europy. Antologia nowej poezji białoruskiej 1987-1997. Białystok: OFFSET-PRINT, 1998.

„Manifest «Tutejszych»”. Kartki 1 (1997). S. 12-13.

Mielnikaŭ, Andrei. Anatol Sys. Psalmiar epokhi pieragnoiu. Minsk: Kharviest, 2017.

Sys, Anatol. Lon: vybranyia tvory. Paezia, artykuly, interviu. Minsk: Knigazbor, 2006.

Šnip, Viktar. „Dvatscać gadoŭ z Anatolem Sysam”. Krynica 6/66 (2001). S. 35-37.

Šynkarenka, Volga. „Svietly moi, bialutki ty moi khlopčyk”. Krynica 6/66 (2001). S. 25-30.

Višnioŭ, Zmicier. „Napaŭprydušanaia svaboda”. Krynica 6/66 (2001). S. 40-42.