Patyk, wróbel, czajnik. Witolda Gombrowicza Kosmos nie-ludzki. Między pre- a metapreposthumanistycznym podejściem do problemu
PDF (Język Polski)

Schlagworte

Gombrowicz
Kosmos
nie-ludzkie
preposthumanistyczny
naturokultura

Zitationsvorschlag

Gosk, H. (2021). Patyk, wróbel, czajnik. Witolda Gombrowicza Kosmos nie-ludzki. Między pre- a metapreposthumanistycznym podejściem do problemu: Między pre- a meta-preposthumanistycznym podejściem do problemu. Porównania, 29(2), 135–148. https://doi.org/10.14746/por.2021.2.8

Abstract

Tekst proponuje lekturę Kosmosu (1965) W. Gombrowicza ujętą w perspektywie posthumanistycznej. Stawia tezę o pre- i meta-posthumanistycznych , tj. problematyzujących tę perspektywę postrzegania rzeczywistości, walorach powieści. Proponuje czytelnikowi spojrzenie na przekaz narratora utworu jak na „sprawozdanie” z nie do końca udanego, ale otwierającego nęcące perspektywy, eksperymentu, który polegał na usytuowaniu podmiotu ludzkiego w świecie, w którym rzeczy przezeń postrzegane i rzeczy realne okazują się „na chwilę” (a może od zawsze) częściami tego samego uniwersum bez formy i treści, wnętrza i zewnętrza, niepodlegającymi hierarchizowaniu w kategoriach podrzędności i nadrzędności, niemal na równi obdarzonymi mocą sprawczą, jeśli mówić o wprawianiu rzeczywistości w ruch (w sensie znaczeniotwórczym).

https://doi.org/10.14746/por.2021.2.8
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

Gombrowicz Witold (1984), Dziennik 1957–1961, Paryż.

Gombrowicz Witold (1988), Kosmos, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Gombrowicz Witold (1994), Ferdydurke, Znak, Kraków.

Gombrowicz Witold (1997), Dziennik 1957–1961, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Jarzębski Jerzy (2005), Gombrowicz i natura, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 17–26.

Latour Bruno (2011), Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Marder Michael (2018), Ecology as Event, w: Eco-Deconstruction. Derrida and Environmental Philosophy, red. Matthias Fritsch, Philippe Lynes, David Wood, New York, s. 99–123.

Olsen Bjørnar (2013), W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przeł. Bożena Shallcross, IBL PAN, Warszawa 2013.

Swoboda Tomasz (2010), Historie oka. Battaille, Leiris, Artaud, Blanchot, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Ubertowska Aleksandra (2020), Historie biotyczne. Pomiędzy estetyką a geotraumą, IBL PAN, Warszawa.