Abstract
The text proposes a rereading of Witold Gombrowicz’s Kosmos (1965) in the posthumanist perspective. It puts forth a thesis that the novel contains pre- and, in a way, meta-posthumanist features, and, through them, it problematizes this way of perceiving reality. The article proposes to look at the narrator’s message as at a “report” on an experiment that has turned out to be not quite successful, but opening a new, tempting perspective. In this experiment human subject is situated in a world in which things perceived by him and real things turn out to be “for a while” (or maybe since forever) parts of the same universe without form or content, interior or exterior, not succumbing to hierarchization in categories of subordination or superiority, almost equally endowed in the power of agency, if by this we mean setting the world in motion (in the sense-creating meaning).
References
Gombrowicz Witold (1984), Dziennik 1957–1961, Paryż.
Gombrowicz Witold (1988), Kosmos, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Gombrowicz Witold (1994), Ferdydurke, Znak, Kraków.
Gombrowicz Witold (1997), Dziennik 1957–1961, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Jarzębski Jerzy (2005), Gombrowicz i natura, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 17–26.
Latour Bruno (2011), Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Marder Michael (2018), Ecology as Event, w: Eco-Deconstruction. Derrida and Environmental Philosophy, red. Matthias Fritsch, Philippe Lynes, David Wood, New York, s. 99–123.
Olsen Bjørnar (2013), W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przeł. Bożena Shallcross, IBL PAN, Warszawa 2013.
Swoboda Tomasz (2010), Historie oka. Battaille, Leiris, Artaud, Blanchot, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Ubertowska Aleksandra (2020), Historie biotyczne. Pomiędzy estetyką a geotraumą, IBL PAN, Warszawa.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license