Ključne besede
Kosmos
nie-ludzkie
preposthumanistyczny
naturokultura
Kako citirati
Povzetek
Tekst proponuje lekturę Kosmosu (1965) W. Gombrowicza ujętą w perspektywie posthumanistycznej. Stawia tezę o pre- i meta-posthumanistycznych , tj. problematyzujących tę perspektywę postrzegania rzeczywistości, walorach powieści. Proponuje czytelnikowi spojrzenie na przekaz narratora utworu jak na „sprawozdanie” z nie do końca udanego, ale otwierającego nęcące perspektywy, eksperymentu, który polegał na usytuowaniu podmiotu ludzkiego w świecie, w którym rzeczy przezeń postrzegane i rzeczy realne okazują się „na chwilę” (a może od zawsze) częściami tego samego uniwersum bez formy i treści, wnętrza i zewnętrza, niepodlegającymi hierarchizowaniu w kategoriach podrzędności i nadrzędności, niemal na równi obdarzonymi mocą sprawczą, jeśli mówić o wprawianiu rzeczywistości w ruch (w sensie znaczeniotwórczym).
Literatura
Gombrowicz Witold (1984), Dziennik 1957–1961, Paryż.
Gombrowicz Witold (1988), Kosmos, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Gombrowicz Witold (1994), Ferdydurke, Znak, Kraków.
Gombrowicz Witold (1997), Dziennik 1957–1961, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Jarzębski Jerzy (2005), Gombrowicz i natura, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 17–26.
Latour Bruno (2011), Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Marder Michael (2018), Ecology as Event, w: Eco-Deconstruction. Derrida and Environmental Philosophy, red. Matthias Fritsch, Philippe Lynes, David Wood, New York, s. 99–123.
Olsen Bjørnar (2013), W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przeł. Bożena Shallcross, IBL PAN, Warszawa 2013.
Swoboda Tomasz (2010), Historie oka. Battaille, Leiris, Artaud, Blanchot, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Ubertowska Aleksandra (2020), Historie biotyczne. Pomiędzy estetyką a geotraumą, IBL PAN, Warszawa.
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license