Abstract
The philosophical reflection, existing in diary’s of Victor Klemperer, focuses on the issue of Jewish faculté maîtresse. This issue became one of the most important themes of writing in the works of Á. Heller, M. Blanchot, G. Scholem and E. Jabès. These thinkers also considered Shoah and the human spiritual condition in relation to extermination of Jews in time of the Second World War. Imre Kertész makes the ideas of V. Klemperer complete. Kertész formulated a conception of „being a Jew”, which he understand as a universal situation of existence under destructive influence and pressure of the totalitarian dictatorships. Thinking about a „Jewish condition” as a „metaphor of existence” is relevant to various methods of thinking about the self. According to Klemperer and Kertész a Jewish condition means a „negative being” in a superlative degree and also means homeless, writer’s identity and the perception of Scripture as a symbolic, structural system which form all spheres of the writer’s life.
References
Klemperer Victor, Chcę dawać świadectwo aż do końca. Dzienniki 1943–1945 . T. 3. Przeł. A. i A. Klubowie. Kraków 2000, s. 24.
Kertész Imre, Język na wygnaniu. Przeł. E. Sobolewska, E. Cygielska. Warszawa, W.A.B. 2004, s. 21.
Kertész Imre, Hosszú, sötét árnyék, In: Európa nyomasztó öröksége. Szerk. H. Zoltán. Budapest 2008, s. 59.
Kertész Imre, Dziennik galernika. Przeł. E. Cygielska. Warszawa, W.A.B. 2006, s. 19.
Sartre Jean-Paul, Rozważania o kwestii żydowskiej. Przełożył i przedmowę napisał J. Lisowski. Łódź, Książka i Wiedza 1992, s. 87–88.
Scholem Gershom, Żydzi i Niemcy. Eseje. Listy. Rozmowa. Przeł. M. Zawadowska, A. Lipszyc. Wybór, wstęp i przedmowa A. Lipszyc. Sejny, Pogranicze 2006, s. 277.
Kundera Milan, Zdradzone testamenty. Esej. Przeł. M. Bieńczyk. Warszawa 1996, s. 187.
Johnson Paul, Historia Żydów. Przeł. M. Godyń, M. Wójcik, A. Felicki. Kraków, Platan 2004, s. 480.
Blanchot Maurice, Niezniszczalne być Żydem. Przeł. W. Błońska. „Literatura na Świecie” 1996, nr 10, s. 59–60.
Assmann Jan, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Przeł. A. Kryczyńska-Pham, wstęp i red. naukowa R. Traba. Warszawa, Wydawnictwo UW 2008, s. 119–120.
Kertész Imre, Kadysz za nienarodzone dziecko. Przeł. E. Sobolewska. Warszawa, W.A.B. 2003, s. 80.
Kertész Imre, Fiasko. Przeł. E. Cygielska. Warszawa, W.A.B. 2003, s. 14.
Kertész Imre, Likwidacja. Przeł. E. Sobolewska. Warszawa, W.A.B. 2003, s. 124–125.
Derrida Jacques, Edmond Jabès i pytania księgi. Przeł. A. Wodnicki. „Literatura na Świecie” 2001, nr 7, s. 138.
Kania Ireneusz, Marginalia do Jabèsa. „Literatura na Świecie” 2001, nr 7, s. 170.
Jabès Edmond, Księga pytań. Przeł. A. Wodnicki. „Literatura na Świecie” 2001, nr 7, s. 90.
Blanchot Maurice, Ślady: Księga pytań. Przeł. A. Wasilewska. „Literatura na Świecie” 2001, nr 7, s. 166.
Heller Ágnes, Holocaust jako kultura. Wykład Imre Kertésza. Przeł. K. Piotrowiak-Junkiert. „Pamiętnik Literacki” 2010, nr 4, s. 104.
Poliakov Leon, Nowy wizerunek Żyda w: Historia antysemityzmu. Przeł. A. Rasińska-Bóbr, O. Hedemann. Kraków 2008, s. 253.
Tokarska-Bakir Joanna, Legendy o krwi. Antropologia przesądu. Warszawa, W.A.B. 2008, s. 39–66.
Girard Rene, Stereotypy prześladowań, w: Kozioł ofiarny. Przeł. M. Goszczyńska. Łódź, Wydawnictwo Łódzkie 1987, s. 5–36.
Arendt Hannah, Korzenie totalitaryzmu. Przeł. D. Grinberg, M. Szawiel. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008, s. 125–129, 130–133.
Zaleski, Różnica, w: Formy pamięci. Gdańsk, Słowo/Obraz Terytoria 2004, s. 140–164.
Klemperer Victor, LTI. Notatnik filologa. Przeł. J. Zychowicz. Kraków, Młodzieżowa Agnecja Wydawnicza 1983, s. 181.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license