Słowa kluczowe
getto
powidok
Jak cytować
Abstrakt
W czerwcu 1942 roku Emanuel Ringelblum zauważył, że temat żydowskich lektur w gettach będzie interesował świat. Tak zakreślony problem badawczy nie doczekał się dotąd kompletnego studium. Autorka artykułu Resztki liter. Trzy paradygmaty lekturowe w gettach poddała refleksji ten aspekt historii gett. Literatura w nich obecna pozwala na rzucenie światła na temat życia i umierania ich mieszkańców. Ale podjęcie tego tematu pozwala także uaktywnić nowe tropy w lekturach książek, po które sięgali Żydzi. Tomy, z którymi spędzali czas, pozwalają uchwycić, jak mieszkańcy gett budowali więź z rzeczywistością, jak uczyli dzieci czytać lub znajdowali konsolidację w opisanym cierpieniu. Autorka stawia także pytanie, czy studia nad „zwyczajnym” życiem podczas Holokaustu można uznać za mikrohistoryczne.
Bibliografia
Akavia, Miriam. Jesień młodości. Przeł. Mosze Plessner. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989.
Auron, Yair. The Banality of Indifference: Zionism and the Armenian Genocide. New Jersey: Transaction Publisher, 2009.
Auron, Yair. The Forty Days of Musa Dagh. Its Impact on Jewish Youth in Palestine and Europe. Hovannisian Richard G., ed. Remembrance and Denial: The Case of the Armenian Genocide. Detroit, Michigan: Wayne State University Press, 1999.
Frankel, Alona. Dziewczynka. Przeł. Leszek Kwiatkowski. Warszawa: Nisza, 2007.
Głowiński, Michał. Czarne sezony. Warszawa: Open, 1998.
Grossman, Haike. The People of the Underground. Tel Awiw: Sifriyat Poalim, 1965.
Hugo, Victor. Der giber in keytn, Les Miserables: a lebns-drame in zeks bilder. Trans. Zvi Hirsh Dashevsky. Vilne: Farlag Hirsh Mats, 1925.
Hugo, Victor. Les Miserables. Trans. Isabel F. Hapgood. Planet eBook (s.d, s.l.).
Hugo, Wiktor. Nędznicy, tom 2. Warszawa: Iskry, 1986.
Kassow, Samuel D. Who will write our History? Emanuel Ringelblum, the Warsaw Ghetto, and the Oyneg Shabes Archive. Bloomington: Indiana University Press, 2007.
Korczak, Janusz. Pamiętnik i inne pisma z getta. Przypisy Marta Ciesielska, posłowie Jacek Leociak. Warszawa: W. A. B., 2012.
Kornblum, Władysław Dov. Ostatnia latorośl. Wspomnienia małego chłopca z getta warszawskiego. Warszawa: Ypsylon, 2002.
Kornblum, Władek. „Byłem zaścielony w łóżku”. Grynberg, Mikołaj. Ocaleni z XX wieku. Po nas nikt nie opowie, najwyżej ktoś przeczyta. Warszawa: Świat Książki, 2012.
Kowalska-Leder, Justyna. Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego. Wrocław: Monografie FNP, 2009.
Kronenberger, Louis, “Franz Werfel’s Heroic Novel: A Dramatic Narrative That Has Stirring Emotional Force”. New York Times Book Review, 2 grudnia 1934.
Miłosz, Czesław. Poezje wybrane. Selected Poems. Przeł. różni, posłowie Autora. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1996.
Orwid, Maria. Przeżyć… I co dalej? Rozmawiają Katarzyna Zimmerer i Krzysztof Szwajca. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
Ringelblum, Emanuel. Kronika getta warszawskiego, wrzesień 1939 – styczeń 1943. Wstęp i red. Artur Eisenbach. Przeł. z jidisz Adam Rutkowski. Warszawa: Czytelnik, 1988.
Roszak, Joanna. „Musa Dah i bliżej. Zaczynając od powieści Franza Werfla”. Slavia Occidentalis 2 (2015). S. 83-93.
Wajsbort, Inka. Together and Yet Alone in the Face of the Terror. Tel Awiw: Moreshet, 1992.
Serkowska, Maria. Wstęp do: Wiktor Hugo, Gavroche. Fragment powieści Nędznicy. Przeł. Ludmiła Dunikowska. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, 1960.
Werfel, Franz. Czterdzieści dni Musa Dah. Przeł. Jacek Frühling, wiersze przeł. Ryszard Stiller. Poznań: Zysk i Ska, 2013.
Weaver, Eva. Lalki z getta. Przeł. Magda Witkowska. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2013.
Wisse, Ruth R. The Modern Jewish Canon: A Journey Through Language and Culture. Chicago: University of Chicago Press, 2003.
Zyskind, Sara. Skradzione lata. Przeł. Anna Wiśniewska-Walczyk. Warszawa: Czytelnik, 1991.
Żabińska, Antonina. Ludzie i zwierzęta. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010.
Internet sources:
Campo di Fiori by Czeslaw Milosz from The Collected Poems: 1931-1987. Copyright © 1988 by Czeslaw Milosz Royalties, translation: Louis Iribarne. Used by permission of HarperCollins Publishers.
Source: The Collected Poems: 1931-1987 (The Ecco Press, 1988), Web. 9.3.2017 https://www.poetryfoundation.org/poems-and-poets/poems/detail/49751
Web. 9.3.2017 http://shakespeare.mit.edu/merchant/full.html
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license